ความเดิมตอนที่แล้ว เราคิดว่าการที่แบรนด์หรือองค์กรไทยขาดผีไม่ได้นั้น แสดงให้เห็นโครงสร้างสังคมและปัญหาสังคมที่ฝังรากลึกและคงแก้ไขไม่ได้ในเร็ววัน ผีตอคิดอย่างไรกับสิ่งที่เราสงสัยบ้าง

             เขาเริ่มจากการขยายความเรื่องการทำงานทางการตลาดของต่างประเทศว่า ไม่เพียงรัฐบาลและฝ่ายค้านที่จะเปิดเวทีถกเถียงให้แต่ละฝ่ายได้แสดงความเห็น แต่องค์กรก็ออกมาเสนอโครงการต่าง ๆ ผ่านเวทีส่วนกลางของประเทศด้วย แต่แบรนด์ไทยจะพูดผ่านเวทีของตน อาจจะผ่านเฟซบุ๊กหรือสำนักข่าวต่าง ๆ ไม่ได้เผชิญคำถามที่สาธารณะมีให้โดยตรง แต่จะส่งผีออกไปพูดในในช่องทางอื่น ๆ เป็นการต่อสู้ในลักษณะกองโจร จึงไม่เกิดการถกเถียงอย่างเป็นธรรมให้คนทั่วไปรับรู้ได้

             “มันแสดงให้เห็นว่าสังคมไทยเป็นสังคมที่ไม่ชอบการเผชิญหน้าหรือการถกเถียงกันอย่าง      เปิดเผย ในระดับแบรนด์เล็ก ๆ มักมีคนมาถามว่าใช้แบรนด์นี้ดีไหม ผีก็เข้ามาตอบว่า ใช้แบรนด์นี้         ดีกว่านะ มันก็เหมือนกับเป็นการโจมตีคู่แข่ง

            “รวมถึงสังคมไทยเป็นสังคมที่มีระบบอาวุโสเข้มข้น หลายครั้ง ผู้บริหารขององค์กรใหญ่ที่มีอายุค่อนข้างมากเมื่อถูกตั้งคำถามจากทั้งองค์กรอิสระหรือคนทั่วไปที่ไม่มีตำแหน่งหรืออายุน้อยกว่า   เขาจะรู้สึกเสียหน้ามาก”

            “ถ้าในกรณีของเรื่องผลประโยชน์ บางครั้งที่สาธารณชนไม่เห็นด้วยว่าทำไมบริษัท A ประมูลงานจากบริษัท B ได้ตลอด แต่บริษัทอื่นไม่เคยประมูลงานผ่าน เพราะเขาตกลงกันไว้แล้ว บริษัท B จึงต้องส่งผีออกมาให้ข้อมูลแทนการออกมาพูดเอง” ผีตอเล่าให้เราฟังถึงปัญหาสังคมไทยที่เขาคิดและยังบอกกับเราอีกว่า ในเชิงสถิติ เรื่องผลประโยชน์หรือการเมืองที่ได้เล่าไปเป็นสาเหตุหลักของการใช้ผีในการสื่อสารหรือโต้ตอบกับสาธารณะ

             หากปัญหาสังคมไทยยังไม่ได้รับการแก้ไข หากคนของสาธารณชนไม่ว่าจะองค์กรของรัฐบาลและเอกชนยังไม่มีความรับผิดชอบต่อสังคมมากพอ หวังเพียงเพื่อประโยชน์ส่วนตนเท่านั้น การใช้ผีเป็นทั้งเครื่องมือทางการตลาดและเครื่องมือทางการเมืองที่จะหลอก เบี่ยงเบน และยุติความเห็นประชาชน จะถือเป็นการกระทำที่ไม่ชอบธรรมและไม่ซื่อสัตย์ต่อประชาชนเลยก็คงเวียนว่ายตายเกิดยิ่งกว่าสัตว์โลก เป็นวัฏจักรอยู่เช่นนี้ เอวัง (แต่ยังไม่จบ!)