อย่างที่รู้ๆ กันนะครับ ไม่ว่ายุคสมัยไหน คนหัวหมอมันก็มีได้อยู่ร่ำไป เด็กส่วนใหญ่จึงหลังไมค์หากันนัดแนะสัมภาษณ์บุคคลในครอบครัวตัวเองแล้วให้เพื่อนเอาไปรายงานแทน เรื่องราวเกือบทั้งหมด จึงวนเวียนอยู่กับการโล้สำเภอข้ามโพ้นทะเล วิ่งหนีระเบิดสมัยสงคราม เป็นลูกจ้างที่ซื่อสัตย์หนักเอาเบาสู้จนได้ดี และสูตรขนมไว้พระจันทร์ที่ตกทอดมาร้อยกว่าปี 

พอถึงคิวของเด็กชายน๊อบ หนุ่มน้อยกำโพยในมือกระชับ เขาไม่ค่อยสันทัดกับการพูดหน้าห้องนัก แต่หลังจากได้ฟังเรื่องราวที่ไม่ต่างจากบทสนทนาช่วงตรุษจีนของเพื่อนค่อนห้องไปแล้วก็มั่นใจว่า การบ้านชิ้นนี้จะต้องสร้างคะแนนเก็บได้เป็นกอบเป็นกำพอสมควร

“ตอนเช้าก่อนจะมาโรงเรียน ผมมีหน้าที่พาซิสซี่ หมาของผมออกไปฉี่กับอึ” น๊อบอ่านโพยเสียงสั่นด้วยความประหม่า ชักไม่ค่อยแน่ใจว่าการเริ่มเรื่องดั่งนวนิยายยากๆ ของผู้ใหญ่เช่นนี้ จะเป็นความคิดที่เข้าท่าเหมือนกับที่พี่นี้ดบังคับทำ 

“ทุกๆ วัน ผมจะเจอกับคุณลุงท่านหนึ่ง แกมักใส่เสื้อผ้าสีสด คู่กับรองเท้าคู่เก่งและหมวกทรงสวยที่ประคบประหงมอย่างดี เหมือนกับมีพันธกิจ ต้องธุระสำคัญอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน ผมชอบลุง เพราะลุงยิ้มให้ผมทุกวัน ผมเลยอยากสัมภาษณ์ลุง”ความซับซ้อนของภาษาที่ดรอปลงทำให้น๊อบนึกเคืองพี่นี้ดขึ้นมาอีกครั้ง ที่เลิกช่วยแล้วปล่อยให้เขาเขียนต่อเอง

“เช้าวันรุ่ง ผมจึงไปบอกลุง ลุงนัดผมที่บ้านตอนสิบโมงวันจันทร์ เพราะวันจันทร์สวนสัตว์ปิด วันจันทร์ต่อมา ผมไปหาลุงที่บ้านและเริ่มให้ลุงเล่า ลุงมีชื่อว่าสมบัติ สมัยลุงเกิด ที่บ้านยากจนมาก ลุงจึงถือเป็นสิ่งล้ำค่าเดียวของคุณแม่ของลุง จึงได้ชื่อนี้มา และลุงก็ถามถึงความยาวก็ของการบ้านนี้ ผมจึงตอบไปว่าแค่สองหน้าเอสี่” ครูเธนศได้ฟังก็พยายามจะแย้งว่าที่จริงแล้วคือ อย่างน้อยสองหน้าเอสี่ต่างหาก

“ลุงสมบัติเลยเลือกที่จะเล่าเรื่องของชีวิตลุงที่คิดว่าน่าสนใจครับ ซึ่งก็คืออาชีพของลุง ลุงทำงานในสวนสัตว์”

“ไม่เห็นจะน่าสนใจตรงไหน” คามิล่าพูดปรามาศเบาๆ

“ทุกเช้า ลุงจะตื่นตั้งแต่รุ้งสาง” หนุ่มน้อยไม่สนใจเพื่อนจอมจิกกัดของเขา และตั้งใจประโยคต่อไปด้วยเสียงวรรณยุกต์ที่เพี้ยนไปหนึ่งขั้น 

“อาบน้ำแต่งตัว แล้วออกเดินทางไปที่สวนสัตว์ที่อยู่ไกลโพ้น…หลายปีแสง” น๊อบรู้ตัวว่าเรื่องราวเริ่มดำเนินเข้ามาสู่จุดแปร่งแปลก ใจก็หวั่นกลัวจะโดนเพื่อนตัวดีหรืออาจารย์ยิงเรื่องราวของเขาไม่ให้ได้ไปต่อ (ผู้เขียนเองก็หวั่นไม่แพ้กับน๊อบ) ทุกคนในห้องรวมถึงคามิล่ายังคงเงียบอยู่ น๊อบจึงเปล่งปากต่อ

“เมื่อไปถึง ลุงสมบัติก็จะเดินเข้าทางประตูหลัง เก็บของใส่ล๊อกเกอร์ให้เรียบร้อย พร้อมเดินเข้าไปทำงานในกรง ลุงสมบัติมีอาชีพเป็นสิ่งมีชีวิตให้สัตว์สปีชี่อื่นได้ทรรศนาและศึกษาครับ” ประโยคนี้น๊อบฝึกอ่านกับแม่นานมากจึงรู้สึกดีใจที่มันผ่านไปได้อย่างถูกต้องจนลืมสดับเสียงฮือฮาของเด็กๆ ในห้อง

“ในห้องขนาด 31 ตารางเมตรของลุงสมบัติ มีเตียงขนาด 3 ฟุต อยู่ที่มุมห้อง โคมไฟและตู้หนังสืออยู่อีกมุม และโต๊ะกินข้าวสำหรับ 1 คนวางอยู่กลางห้องค่อนมาทางผืนกระจก ให้ง่ายต่อการมองเห็น ตารางเวลาของลุงคือ 10 โมงเช้าถึง 5 โมงเย็นในวันธรรมดา และลากยาวไปถึง 6.30 ในวันเสาร์อาทิตย์ เวลาทานอาหารตอน 11.30 และ 15.00 คือช่วงไฮไลต์ที่จะมีเค้ามามุงดูกันมากที่สุด”

“ลุงบอกกับผมว่า ขอดีของอาชีพนี้ คือ เค้าอนุญาตให้ลุงทำอะไรก็ได้ รู้สึกอย่างไรก็ได้ เมื่อไรก็ได้ อิสระมาก ถ้าวันไหนลุงปวดท้อง ต้องนอนพัก เค้าก็จะบรรยายบอกว่าวันนี้ลุงไม่ค่อยสบายจึงนอนขดตัวอยู่บนเตียง วันไหนลุงพึ่งถูกหวยแล้วอารมณ์ดี มีแรงจะมาเล่นกับพวกเค้าน่ากระจก เค้าก็จะดีใจรู้สึกโชคดีที่มาถูกวัน ถ่ายรูปคู่กับลุงผ่านกระจกกันใหญ่ เมื่อก่อนตอนวันเสาร์อาทิตย์จะมีโชว์ความสามารถพิเศษด้วย ลุงเคยทั้งเล่นกีตาร์เพลงอิ่มอุ่น วาดรูปสีน้ำ และสอนภาษาไทยให้กับเค้าด้วยล่ะ แต่หลังๆ นี่แก่แล้วและไม่ค่อยได้แสดง สวนสัตว์เองก็มีสิ่งมีชีวิตอื่นที่เข้ามาใหม่เป็นตัวชูโรงไปแทน” 

“เจ๋งหวะ” อทิศอุทายขึ้นด้วยดวงตาเบิกกว้าง 

“ลุงได้ค่าตอบแทนเป็นเงินเดือนเหมือนกับงานอื่นๆ ถือว่าเงินดีทีเดียวเชียว คำนึงถึงค่าสวัสดิการคือข้าวสองมื้อ และการรักษาโรคภัยไข้เจ็บอย่างเบ็ดเสร็จ” น๊อบเริ่มยินดีที่มีคนประทับใจในเรื่องของเขา แม้จะไม่แน่ใจว่าอาการอ้าปากหวอของครูครูธาดาแปลว่าอย่างไร

“แต่มันก็ต้องแลกกับข้อตกลงหลายข้อ ลุงไม่อนุญาตให้มีครอบครัว ลาพักร้อนได้แต่ลาป่วยไม่ได้ และต้องปิดเรื่องนี้เป็นความลับด้วยวาจาจนถึงอายุ 60 และทางกายภาพตลอดไป ซึ่งสำหรับลุงที่เป็นเด็กหนุ่มยากจน มันคุ้มที่จะแลก ลุงมีเงินส่งคุณพ่อคุณแม่ให้ชีวิตบั้นปลายของพวกท่านสบายขึ้น มีเพื่อนเป็นสิ่งมีชีวิตมากมายชนิดที่พวกเราไม่มีทางหยั่งจินตนาการไปถึง และได้ทำตัวเองให้มีประโยชน์ต่อดาวดวงอื่น ลุงรู้สึกโชคดีมากๆ ขออะไรไปมากว่านี้คงจะไม่ได้” น๊อตเว้นหายใจเฮือกใหญ่ ไล่สายตาผ่านมือที่เปียกชื้นเพราะความตื่นเต้นมาสู่ย่อหน้าสุดท้าย

“สิ่งที่ผมได้เรียนรู้จากเรื่องนี้คือ ความภูมิใจในสิ่งที่ตัวเองทำด้วยตัวของตัวเอง และการเลือกที่จะมองข้อด้อยหรือเงื่อนไขในชีวิตเป็นเสมือนข้อแลกเปลี่ยนของสิ่งดีๆ ที่เข้ามาครับ” ประโยคปิดที่ลึกซึ้งที่พี่นี้ดสั่งให้เขียน ทำน๊อบรู้สึกอุกอาจที่จะพูดเล็กน้อย

"ทุกคนคงจะคิดว่าเรื่องของลุงนั้นยากที่จะทำใจเชื่อได้ แต่ถ้าเพื่อนๆ ได้ลองฟังเรื่องของลุงด้วยสองหู ดูสีหน้าของลุงด้วยสองตา"  น๊อบรวบโพยในมือลง มองตรงไปที่ วรรณศินีที่นั่งอยู่กึ่งกลางห้อง (ประโยคเมื่อครู่และประโยคต่อไป เขาเป็นคิดเอง)

"มันจะไม่ยากเลยครับ" 

เสียงปรบมือดังขึ้นอย่างเกรียวกราว แม้แต่คามิล่าก็อดยกส้นมือขึ้นกระทบกับปลายนิ้วอีกข้างของเธอไม่ได้

พี่นี้ดบอกกับหนุ่มน้อยที่โล่งอกจากการนำเสนอหน้าห้องไว้ว่า ถ้าอยากให้งานนี้ได้คะแนนดี คำว่า ‘น่าสนใจ’ ในโจทย์กำลังเตือนว่า เรื่องราวของน๊อบจะต้อง เป็นเรื่องที่ใหม่ที่สุด ดีที่สุด ไม่ก็แปลกที่สุด 

เหลือเพื่อนยังไม่ได้นำเสนออีกแค่สี่คนเท่านั้น น๊อบหวังว่าจะไม่มีเรื่องราวของลุงป้าตายายที่เหลืออยู่ ซ้ำกับของลุงสมบัติ