ภาพพิธีบรมราชาภิเษกพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร วันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2493 หรือ             วันฉัตรมงคล  

          คำว่า ธรรม นี้ หมายถึง สิ่งที่ดีงามดังนั้นจึงไม่ต้องแปลกใจว่า ผู้ชายเพียงคนเดียวที่ทำให้คนทั้งประเทศศรัทธาในพระองค์  ยึดมั่นพระองค์เป็นศูนย์รวมจิตใจ รองศาสตราจารย์ศรีศักร วัลลิโภดม  นักวิชาการด้านโบราณคดี-มานุษวิทยา กล่าวว่า สิ่งที่พระองค์ทำชนะใจประชาชนจึงได้เกิดการร่ำไห้มากมาย นี่คือการชนะที่ยิ่งใหญ่ไม่ใช่ชนะเป็นราชาธิราช หากแต่เป็นการครองใจคนโดยโน้มพระองค์ลงมา 

       กษัตริย์ผู้เปรียบดั่งหัวใจแผ่นดิน การสวรรคตของพระองค์จึงเปรียบดั่งการบีบหัวใจที่บรรยายเป็นคำพูดไม่ได้ เมื่อเทวดาเดินดินต้องกลับสวรรค์ ดังนั้นงานพระเมรุมาศจึงต้องสมพระเกียรติและเป็นการถวายพระเกียรติยศสูงสุดให้สมกับความดีของพระองค์และสถิตในใจชนตราบนิจนิรันดร์

 ภาพหน้าหนังสือพิมพ์ไทยรัฐที่ยังคงตราตรึงอยู่ในใจคนไทยทุกหมู่เหล่า 

        "ถวายพระเพลิงด้วย ไฟฟ้า แล้วจึ่งเอาท่อนกฤษณากระลำพัก แลท่อนจันทน์อันปิดทองบรรดาเครื่องหอมทั้งปวงนั้นใส่ใต้พระโกศทองทั้งสองแล้วจึ่งจุดเพลิงไฟฟ้าแล้วจึ่งสาดด้วยน้ำหอมแลน้ำดอกไม้เทศแลน้ำกุหลาบแลน้ำหอมทั้งปวงต่างๆอันมีกลิ่นหอมฟุ้งตระหลบไปทั้งเมรุทอง" 

          ไฟฟ้า คงหมายถึงการทำให้เกิดไฟจากฟ้าซึ่งมีแสงจากดวงอาทิตย์เป็นแหล่งพลังงานสำคัญ การพระราชทานเพลิงที่มาจากแสงอาทิตย์ยังเป็นวิธีการสืบทอดจนถึงสมัยรัชกาลที่ 9 พ.ศ. 2513 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงมีพระราชดำริว่า สมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์ พระมหากษัตริย์ไม่ใคร่เสด็จไปงานฌาปนกิจ ยกเว้นพระบรมวงศานุวงศ์ที่ใกล้ชิดเป็นพิเศษหรือข้าราชการที่ประกอบคุณงามความดีความชอบควรได้รับพระราชทานเป็นเกียรติแก่ผู้ล่วงลับและวงศ์ตระกูล

       ส่วนใหญ่จะโปรดเกล้าฯให้สำนักพระราชวังอัญเชิญ ไฟหลวง เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงทราบคำกราบบังคมทูลขอพระราชทานหากเป็นผู้มีความดีความชอบจะทรงพระกรุณาจุดไฟหลวงด้วยพระหัตถ์โดยการใช้แว่นแก้วสูรยกานต์ส่องกับแดดจนเกิดไฟแล้วเจ้าพนักงานรับพระราชทานโคมแก้วสี่เหลี่ยมซึ่งเป็นไฟหลวงมาพระราชทานเพลิงศพผู้นั้นต่อไป 

ภาพพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถในรัชกาลที่ 9 ในคราวถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาล ที่ 7
ที่มาภาพ เพจ Thai Royal Ceremony 

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ 

ที่มาภาพ หนังสือพิมพ์ข่าวสด 

          ในคราวถวายพระเพลิงสมเด็จพระศรีนครินทราพระบรมราชชนนีพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตรทรงส่องพลังงานความร้อนจากแสงดวงอาทิตย์ด้วยพระแว่นสูรยกานต์ ไว้ก่อนถึงวันกำหนดถวายพระเพลิงแล้วเลี้ยงเพลิงไว้ซึ่งเจ้าพนักงานได้ตั้งแต่งมณฑปสำหรับเลี้ยงเพลิงไว้ 1 องค์แล้วอัญเชิญมายังพระเมรุมาศ

ภาพพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถในรัชกาลที่ 9 ในคราวถวายพระเพลิงสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
ที่มาภาพ เพจ Thai Royal Ceremony 

ภาพ พล.อ.ประยุทธ์จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีรับพระราชทานไฟหลวงจากสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร
ที่มาภาพ ข่าวสด วันที่ 18 ตุลาคม 2560 

เอกสารอ้างอิง

นนทพร อยู่มั่งมี. ธรรมเนียมพระบรมศพและพระศพเจ้านาย.พิมพ์ครั้งที่ 3.กรุงเทพฯ: มติชน,2559.

สืบค้นจากอินเทอร์เน็ต.https://www.khaosod.co.th/the-royal-cremetion/news_577535.ค้นเมื่อ 26 ตุลาคม 2560

ติดตามผ่าน Facebook Page ตำนานเก่าเจ้านายสยาม