เราเสีนดินแดนไปจริงเหรอ - เสียดินแดนมลายู ประวัติศาสตร์ชาติฉบับ plot Twist - อ่านเจอ

เราเสีนดินแดนไปจริงเหรอ หรือเราเสียอะไรไปกันแน่ ?

เสียดินแดนมลายู ประวัติศาสตร์ชาติฉบับ plot Twist
ฐนพงศ์ ลือขจรชัย
Buy Matichon Books

คำเตือน**เปิดเผยเนื้อหาบางส่วนจากหนังสือนะจ๊ะ**

เบื้องต้นคือหนังสือชวนถอดบทเรียนเรื่องเสียดินแดนมลายู เราว่าน่าสนใจสำหรับคนที่อยากรู้เบื้องหลังของการมาเป็นสามจังหวัดชายแดน เขาชวนลงดีเทลในแง่ประวัติศาสตร์

หนังสือชวนถอดบทเรียนเรื่องประวัติศาสตร์ว่าจริงๆ แล้วมันมีหลายสำนัก หลายกลุ่ม หลายแนวคิด แต่ที่เกี่ยวข้องก็มีอยู่สองกลุ่ม คือกลุ่มที่เชื่อมว่าไทยเสียดินแดน กับอีกกลุ่มที่เชื่อว่าไทยไม่เคยเสียดินแดนเลย เพราะในเวลานั้นไม่เคยมีการกำหนดเขตแดนอย่างชัดเจน

เราเห็นบริบทที่ชัดเจนมากขึ้น ว่าทำไมอยู่ดีๆ ในเมื่อเราเองไม่เคยมีดินแดนชัดเจนมาก่อน(ก่อนรัชกาลที่ 5 ) นั่นเป็นเพราะการเข้ามาของชาติตะวันตก ที่เข้ามาเพราะการล่าอาณานิคม (ในหนังสือมีพาร์ทที่ว่าด้วยการล่าอาณานิคมด้วย)

ลงท้ายที่สนธิสัญญา การปักปันเขตแดนใหม่ ซึ่งมันก็มีดีเทลเรื่องเหล่านี้อยู่ไม่น้อย ทั้งบริบทการปกครองไทยในสมัยนั้น ที่เราไม่มีสำนึกเรื่องอาณาเขตมาก่อน มีลักษณะแบบเปลวเทียน คือยิ่งอยู่ไกล อำนาจยิ่งน้อย การเป็นประเทศราชก็มีประโยชน์ หลายประเทศมีประเทศเหนือหัวสองถึงสามประเทศ เพื่อคอยดุลอำนาจ หรือชาติตะวันตกเองที่เข้ามาแบ่งก็มองข้ามอัตลักษณ์ วัฒนธรรม ความเป็นคนพื้นที่อยู่ไม่น้อย (หรืออาจมองเห็นแต่สยามไม่ยอม)

ทำให้เราเห็นภาพที่ชัดขึ้นว่าดินแดนมลายูถูกขีดแบ่งกันอย่างไร มลายูทั้งสองฝั่งรู้สึกแบบไหน ฐานคิดจากฝั่งสยามถึงมลายู หรือมลายูถึงสยามจึงเป็นคนละแบบ ส่วนตัวคิดว่าหนังสืทำงานได้ดีในแง่ของการปูพื้นฐานเรื่องรัฐสมัยใหม่ ชาติ และบริบทของสังคมในสมัยนั้น เราได้เห็นน้ำเสียงของผู้ปกครองในเวลานั้นที่พวกเขารู้สึกว่าการขีดเส้นแบ่งครั้งนี้ไม่ได้รู้สึกสูญเสียอาณาเขตอะไรมากขนาดนั้น ดูเป็นความรู้สึกเสียศักดิ์ศรีเสียมากกว่าด้วยซ้ำ

หนึ่งคำใหม่ที่เพิ่งรู้จักคือคำว่า "รัฐสืบทอด" ซึ่งหมายถึงความพยายามในการสร้างเรื่องราวให้กับตนเองว่าตนคือคนเก่าคนแก่ อยู่มานาน ทำมานาน มีประวัติศาสตร์และจารีตที่เป็นออริจินัล(คล้ายๆ โจ๊กหมูเจ้าเก่า) ทั้งนี้เป็นเพราะการรุกคืบและการอ้างความชอบธรรมเหนือดินแดน ว่าที่แห่งนี้กูดูแลมานานแล้วเว้ย เราสร้างประวัติศาสตร์กันมาเรื่อยๆ

หลังจากที่เห็นเค้าลางความเป็นชาติมากขึ้น (และก็ตกลงส่วนพื้นที่การปกครองกับอังกฤษได้สำเร็จ) รัฐสยามก็เริ่มเข้าไปจัดระเบียบในพื้นที่มากขึ้น ส่งคนจากส่วนกลางลงไป ลดอำนาจสุลต่าน มลายูถูกโฟกัสมากขึ้นเพราะเป็นแหล่งดีบุกที่สำคัญ ภายหลังการเกิดขึ้นของเทคโนโลยีอาหารกระป๋อง ปืนใหญ่ และสงครามโลก มลายูซึ่งเป็นดินแดนห่างไกลรกร้างก็กลายเป็นสำคัญซะอย่างนั้น

อีกสิ่งที่เห็นคือนโยบายทางการทูตสมัย ร.5 ว่าทำไมถึงทำให้คนรุ่นนั้นแอคทีฟ ทำไมต้องไปหาชาติมหาอำนาจ ไปหารัสเซีย หาอังกฤษ มีแวดล้อมมากมายที่น่าสนใจเหมือนกันว่าถ้าเป็นเราจะตัดสินใจแบบนั้นไหม

พออ่านจบแล้วก็ทำให้รู้สึกว่าแท้จริงแล้วประวัติศาสตร์มันมีดีเทล มีบริบท มีสิ่งที่ต้องวิเคราะห์ ต้องตีความ ไม่ใช่เขียนหรือฟังมาแบบนั้นก็เชื่อไปเลย

ติดตามทางเพจได้ที่ อ่านเจอ

เข้าสู่ระบบเพื่อแสดงความคิดเห็น