ทำความรู้จักโรคซึมเศร้า

โรคซึมเศร้านำมาซึ่งการทำให้ผู้ป่วยมีลักษณะทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ และก็ความคิด โดยอาการเหล่านี้จะส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตในประจำวันอย่างยิ่ง ยกตัวอย่างเช่น ทานอาหารได้ลดน้อยลง ไม่อยากกินอาหารนอนไม่หลับ ห่อเหี่ยว เศร้าสร้อย มีความรู้สึกว่าตัวเองไร้ความสุขกับชีวิต วิตกตลอดเวลา แล้วก็ที่สำคัญคือผู้ป่วยจะไม่สามารถจัดการกับปัญหาต่างๆที่จำต้องเผชิญได้ดีพอเพียง

ประเภทของโรคซึมเศร้า

โรคซึมเศร้าแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ซึ่งแต่ละชนิดมีความต่างกันดังนี้

1. Major Depression (โรคซึมเศร้าแบบรุนแรง)

โรคซึมเศร้าประเภทนี้เกิดขึ้นเมื่อสภาวะซึมเศร้าก่อกวนความสบายใจในชีวิต การทำงาน การเล่าเรียน การนอน นิสัยการกิน และก็อารมณ์สุนทรีย์ ต่อเนื่องกันขั้นต่ำ 2 อาทิตย์ บางคนอาจออกอาการของภาวะซึมเศร้าเพียงหนึ่งอย่างก็ได้ ซึ่งอาการจะเกิดขึ้นเป็นครั้งๆแล้วหายไป แต่ก็สามารถเป็นได้หลายครั้งเช่นเดียวกัน 

2. Dysthymia หรือ Persistent Depressive Disorder (โรคซึมเศร้าเรื้อรัง)

เป็นโรคซึมเศร้าแบบเรื้อรังที่มีอาการทางอารมณ์ไม่ร้ายแรงนัก แต่ว่าจะเป็นไปอย่างต่อเนื่องอย่างต่ำ 2 ปี และมีลักษณะอาการต่อแต่นี้ไปขั้นต่ำ 2 อาการร่วมด้วย 

• กินอาหารได้ลดน้อยลงหรือเพิ่มมากขึ้น 
• นอนไม่หลับหรือนอนมากเกินไป 
• เหน็ดเหนื่อย เหนื่อย 
• คิดว่าคุณค่าในตัวเองต่ำ 
• ไม่มีสมาธิ หรือตัดสินใจอะไรได้ยากขึ้น 
• รู้สึกท้อแท้ ตามเกณฑ์การวินิจฉัยจากคู่มือการวินิจฉัยความไม่ปกติทางด้านจิตที่ทำโดยสมาคมจิตเวชศาสตร์สหรัฐอเมริกา (DSM-V)
• ในบางช่วงเวลาของภาวะซึมเศร้าประเภทนี้ผู้ป่วยอาจมีสภาวะ Major depression ร่วมด้วย ซึ่งจะรบกวนการดำรงชีวิตประจำวัน ทั้งยังมีผลต่อความสามารถสำหรับการทำงานของผู้ป่วยรวมทั้งทำให้รู้สึกแย่ได้

3. Bipolar หรือ Manic-depressive Illness (โรคซึมเศร้าอารมณ์สองขั้ว)

ผู้มีสภาวะซึมเศร้าบางบุคคลอาจมีอาการไม่ปกติแบบอารมณ์สองขั้ว (Bipolar disorder) ร่วมด้วย โรคซึมเศร้าประเภทนี้จะมีผลให้ผู้ป่วยมีการเปลี่ยนทางด้านอารมณ์ โดยมีอารมณ์แปรปรวนรุนแรงสลับไปๆมาๆระหว่างอารมณ์ดีผิดปกติ (Mania) ที่เป็นช่วงอารมณ์สนุกสนานครึกครื้นเกินเหตุ ขี้บ่นกว่าที่เคยเป็น คล่องแคล่วกว่าธรรมดา มีพลังงานในร่างกายมากเกิน กับช่วงภาวะซึมเศร้า (Depression) ซึ่งโดยมากจะมีอาการอย่างค่อยๆเป็น ค่อยๆไป แต่ในบางบุคคลก็อาจมีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างเร็ว ในตอนอารมณ์เบิกบานไม่ดีเหมือนปกตินั้น อาการที่เกิดขึ้นอาจมีผลต่อความคิดแล้วก็การตัดสินใจของผู้ป่วย รวมถึงอาจจะส่งผลให้ผู้ป่วยมีความประพฤติหลงทางถ้าผู้ป่วยในสภาวะนี้มิได้รับการรักษาจะก่อให้กลายเป็นโรคจิตเภทได้

ชนิดของสภาวะซึมเศร้าอื่นๆที่ได้การเห็นด้วยทางการแพทย์ มีดังนี้

1. Postpartum Depression (โรคซึมเศร้าหลังคลอดลูก) หลังคลอดลูก คุณแม่บางคนอาจมีอาการซึมเศร้าที่ร้ายแรงรวมทั้งใช้เวลานานกว่าจะกลับมาเป็นปกติ ภาวะซึมเศร้าที่แม่มือใหม่มักพบเจอหลังคลอดนี้จะเรียกว่า "Baby blues"
2. Seasonal Affective Disorder หรือ SAD (โรคซึมเศร้าตามฤดูกาล) เป็นภาวะซึมเศร้าในช่วงฤดูหนาว หรือบางครั้งก็กำเนิดในฤดูใบไม้ร่วง เป็นโรคซึมเศร้าที่เกี่ยวข้องกับสภาพอากาศที่มีแสงแดดน้อยแล้วก็หนาวเย็น พบมากในประเทศแถบหนาว ก็เลยไม่ค่อยเป็นที่เคยชินในไทยนัก
3. Premenstrual Dysphoric Disorder (โรคซึมเศร้าก่อนมีประจำเดือน) เป็นอาการซึมเศร้าที่เกิดขึ้นราวๆหนึ่งสัปดาห์ก่อนแล้วก็หลังช่วงมีเมนส์ของผู้หญิง
4. Psychotic Depression (โรคซึมเศร้าโรคจิต) เป็นสภาวะซึมเศร้าร้ายแรงที่เกิดกับคนเป็นโรคจิตเวชอื่นๆโดยมักกำเนิดพร้อมอาการทางใจ ตัวอย่างเช่น เห็นภาพลวงตาและก็ภาพลวงตา ได้ยินเสียงที่ไม่มีอยู่จริง เป็นต้น