รีวิวเว้ย (920) นานมากแล้วที่ไม่ได้อ่านหนังสือที่เกี่ยวกับการเมืองไทยที่มีความหนาเกิน 400 หน้า แตรกับหนังสือเล่มนี้แค่เห็นความหนาตอนได้หนังสือมาก็ท้อใจแล้วว่า 624 หน้าจะอ่านกี่วัน เพราะในมุมของคนอ่านหนังสือ หรนังสือที่เล่มใหญ่และมีความซับซ้อนของเนื้อหาโดยเฉพาะเรื่องของ "การเมืองไทย" โดยส่วนใหญ่มันมักเรียกร้องกำลังแรง กำลังใจและกำลังเวลามากพอสมควร แต่น่าแปลกที่เมื่อเริ่มลงมืออ่าน "กว่าจะครองอำนาจนำ: การคลี่คลายขยายตัวของเครือข่ายในหลวงภายใต้ปฏิสัมพันธ์ชนชั้นนำไทย ทศวรรษ 2490-2530" แบบจริง ๆ จัง ๆ เราพบว่า 2 วันคือเวลารวมของการอ่านหนังสือเล่มนี้จนจบ เพราะด้วยเนื้อหาของหนังสือเป็นเรื่องที่เราเคยเรียนมาบ้างแล้ว แต่ไม่เคยไปถึงรายละเอียดของเหตุการณ์และตัวแสดง ทำให้เรามีพื้นฐานในลักษณะของ "ภาพกว้างของเหตุการณ์" และเนื้อหาที่ปรากฏในหนังสือเล่มนี้คือ "รายละเอียดของเหตุการณ์และตัวแสดง" ที่เราเคยอ่าน เคยได้ยินและเคยเรียนรู้มาบ้างแล้วในครั้งอดีต การอ่าน "กว่าจะครองอำนาจนำ: การคลี่คลายขยายตัวของเครือข่ายในหลวงภายใต้ปฏิสัมพันธ์ชนชั้นนำไทย ทศวรรษ 2490-2530" มันเลยเป็นการเติมสวนที่ขาดของภาพกว้างที่เราเคยรับรู้ มันเลยทำให้การอ่านสนุกมากยิ่งขึ้นเมื่ออ่านผ่านไปแต่ละเรื่องแต่ละบท ซึ่งเมื่ออ่านจบลงเราก็คิดถึงคำพูดของอาจารย์เกษียร ที่ว่า "เมื่อเพื่อนอาจารย์ที่สนิทสนมกันทางเชียงใหม่ได้ยินกิตติศัพท์ของงานชิ้นนี้ ก็ขอให้ผมลองช่วยสรุปสั้นๆ ให้ฟังว่าเป็นอย่างไร ? ผมหลุดปากตอบท่านไปว่ามันคือ “สุลักษณ์ ศิวรักษ์ ที่มีเชิงอรรถ” นั่นเอง !"

หนังสือ : กว่าจะครองอำนาจนำ: การคลี่คลายขยายตัวของเครือข่ายในหลวงภายใต้ปฏิสัมพันธ์ชนชั้นนำไทย ทศวรรษ 2490-2530
โดย : อาสา คำพา
จำนวน : 624 หน้า
ราคา : 650 บาท
.
"กว่าจะครองอำนาจนำ: การคลี่คลายขยายตัวของเครือข่ายในหลวงภายใต้ปฏิสัมพันธ์ชนชั้นนำไทย ทศวรรษ 2490-2530" เป็นงานที่ขยายความแนวคิดและทฤษฎีที่สำคัญในยุคปัจจุบันที่นักเรียนรัฐศาสตร์ และนักเรียนสายสังคมศาสตร์หลายสำนักต้องเรียน และนำเอาแนวคิดเหล่านี้มาใช้ในการอ่านปรากฏการณ์ทางการเมืองของไทยในหลายยุคหลายสมัย ที่ทฤษฏีเหล่านี้สามารถนำมาอ่านปรากฏการณ์การเมืองไทยนับตั้งแต่หลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 และการเมืองไทยหลังจากการเปลี่ยนรัชกาลจากรัชกาลที่ 7 มาสู่รัชกาลที่ 8 และ 9 กระทั่งปรากฏการณ์การเมืองไทยในยุคปัจจุบัน (2564) โดยแนวคิดและทฤษฎีเหล่านั้นประกอบไปด้วย
.
(1) พระราชอำนาจนำ ของอาจารย์ชนิดา ชิตบัณฑิตย์
.
(2) Network Monarchy ของ Duncan McCargo
.
(3) Deep State ของ Eugénie Mérieau
.
(4) Parallel State ของ Paul Chambers & Napisa Waitoolkiat
.
โดยที่ "กว่าจะครองอำนาจนำ: การคลี่คลายขยายตัวของเครือข่ายในหลวงภายใต้ปฏิสัมพันธ์ชนชั้นนำไทย ทศวรรษ 2490-2530" หยิบเอาแนวคิดและทฤษฎีหลักทั้ง 4 ที่ใช้ในงานชิ้นนี้มาอ่านปรากฏการณ์การเมืองไทยในช่วงเวลา 2490-2530 ซึ่งอาจจะเรียกได้ว่าช่วงเวลาดังกล่าวเป็นช่วงเวลาที่สำคัญของการเปลี่ยนแปลงหน้าการเมืองไทยกระทั่งนำพาการเมืองและสังคมไทยมาเดินอยู่ในหนทางที่ปรากฏอยู่ในปัจจุบัน "กว่าจะครองอำนาจนำ: การคลี่คลายขยายตัวของเครือข่ายในหลวงภายใต้ปฏิสัมพันธ์ชนชั้นนำไทย ทศวรรษ 2490-2530" นำเอาเหตุการณ์ทางการเมืองในช่วงเวลาดังกล่าวมาศึกษาและสร้างบทสนทนาผ่านแนวคิดและทฤษฎี กระทั่งสร้างเป็นบทสนทนาที่สำคัญเพื่อใช้ในการทำความเข้าใจ "เครือข่ายชนชั้นนำไทย" โดยที่อาจารย์เกษียร ได้เขียนถึงบทสนทนาที่งานชิ้นนี้สร้างขึ้นใน "คำนำเสนอ" ของหนังสือเล่มนี้ ว่า "กว่าจะครองอำนาจนำ: การคลี่คลายขยายตัวของเครือข่ายในหลวงภายใต้ปฏิสัมพันธ์ชนชั้นนำไทย ทศวรรษ 2490-2530" สร้างความเข้าใจเครือข่ายชาชั้นนำไทยเอาไง้ผ่านแนวทางที่ผู้เขียนวางไว้ โดยแบ่งได้เป็น 4 บทสนทนาที่สำคัญคือเรื่องของ (https://sameskybooks.net/index.php/product/9786167667966/)
.
(1) Thai elite consensus หรือ ฉันทมติในหมู่ชนชั้นนำไทย
.
(2) Senior partnership หรือ หุ้นส่วนใหญ่ทางอำนาจ
.
(3) Political projects หรือ โครงการทางการเมือง
.
(4) Relative autonomy หรือ อิสระโดยสัมพัทธ์
.
"กว่าจะครองอำนาจนำ: การคลี่คลายขยายตัวของเครือข่ายในหลวงภายใต้ปฏิสัมพันธ์ชนชั้นนำไทย ทศวรรษ 2490-2530" เป็นหนังสือการเมืองไทยอีกเล่มหนึ่งที่คนสนใจการเมืองไทยต้องอ่าน เพราะเนื้อหาของหนังสือบอกเล่าเรื่องราวและเนื้อหาที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการเมืองไทย ที่บริบทส่วนใหญ่จะหมุนวนอยู่รอบ "เครือข่ายของชนชนั้นนำทางการเมือง" โดยเนื้อหาใน "กว่าจะครองอำนาจนำ: การคลี่คลายขยายตัวของเครือข่ายในหลวงภายใต้ปฏิสัมพันธ์ชนชั้นนำไทย ทศวรรษ 2490-2530" แบ่งเป็นบทต่าง ๆ ดังนี้
.
บทที่ 1 ปฐมบท การเมืองเชิงเครือข่ายของชนชั้นนำไทยหลัง 2475
.
บทที่ 2 ฟื้นพระเกียรติ การก่อรูปเครือข่ายในหลวงช่วงต้นรัชกาล
.
บทที่ 3 เครือข่ายชนชั้นนำไทย สัมพันธภาพและฉันทมติภายใต้ระบอบเผด็จการทหาร 2500-2516
.
บทที่ 4 ข้าราชการสายวัง การขยายเครือข่ายในหลวงช่วงทศวรรษ 2500 ถึงกลางทศวรรษ 2510
.
บทที่ 5 เครือข่ายในหลวงกับรัฐบาลจอมพลถนอม
.
บทที่ 6 รัฐบาลพระราชทาน พลวัตเครือข่ายชนชั้นนำไทยกับพิมพ์เขียวการเมืองหลัง 14 ตุลา
.
บทที่ 7 ก่อนจะถึง 6 ตุลา การควบรวมอำนาจและการละเมิดฉันทมติชนชั้นนำไทย
.
บทที่ 8 ลงไปสู่ประชาชน ราชประชาสมาสัยเชิงรุก และสัมพันธภาพสถาบันกษัตริย์กับคนกลุ่มใหม่หลัง 14 ตุลา
.
บทที่ 9 รัฐบาลพลเรือนขวาจัดหลัง 6 ตุลา แนวโน้มควบรวมอำนาจของเครือข่ายในหลวง และปฏิกิริยาของชนชั้นนำไทย
.
บทที่ 10 คอยแสงทองวันใหม่กลับคืนมา การแบ่งสัน (ใหม่) ในเครือข่ายชนชั้นนำไทย 2520-2523
.
บทที่ 11 จงรักและภักดี สัมพันธภาพผู้นำทหารกลุ่มต่าง ๆ กับสถาบันกษัตริย์ ต้นทศวรรษ 2520
.
บทที่ 12 สู่ดุลยภาพ-เสถียรภาพของเครือข่ายชนชั้นนำไทยภายใต้พระราชอำนาจนำ
.
บทสรุป สี่ทศวรรษเส้นทางเดินแห่งพระราชอำนาจนำ พฤษภา 35 และฉันทมติภูมิพล
.
ด้วยความที่ "กว่าจะครองอำนาจนำ: การคลี่คลายขยายตัวของเครือข่ายในหลวงภายใต้ปฏิสัมพันธ์ชนชั้นนำไทย ทศวรรษ 2490-2530" บอกเล่าเรื่องราวของประวัติศาสตร์การเมืองไทยผ่าน "ความสัมพันธ์เชิงเครือขายของชนชั้นนำ" ตลอดระยะเวลากว่า 40 ปีของเครือข่ายดังกล่าว การอ่าน "กว่าจะครองอำนาจนำ: การคลี่คลายขยายตัวของเครือข่ายในหลวงภายใต้ปฏิสัมพันธ์ชนชั้นนำไทย ทศวรรษ 2490-2530" นอกจากจะช่วยมให้เรามองเห็น เข้าใจ และได้เรียนรู้ทั้งในเรื่องของตัวแสดงและบริบททางการเมืองหลาย ๆ อย่างที่เมื่อก่อนเคยเรียนแบบการกด Skip Ads บนสื่อออนไลน์ทำให้เหตุการณ์ทางการเมืองหลาย ๆ เรื่องมันดูไม่ค่อยประติดประต่อ หรือบางเรื่องก็ขาดหายไปคล้ายมีคนตั้งใจกด Skip Ads ให้เรา หนังสือ "กว่าจะครองอำนาจนำ: การคลี่คลายขยายตัวของเครือข่ายในหลวงภายใต้ปฏิสัมพันธ์ชนชั้นนำไทย ทศวรรษ 2490-2530" ช่วยให้เรามองเห็นบางช่วงบางตอนที่ขายหายไป และช่วยให้เราเข้าใจบางบริบทของการเมืองไทยได้ดีขึ้น แต่ก็อย่างที่เรารู้ ๆ กันว่าการเมืองไทยยังมีอีกหลายเรื่องที่มีคนพยายามจะ Skip Ads ให้เราแบบงง ๆ ซึ่งอาจจะต้องใช้เวลาอีกหลายปีกว่าเราจะเห็นภาพความจริงอีกหลาย ๆ ภาพที่ขาดหายไป
.
ข้อความระวังของการอ่าน "กว่าจะครองอำนาจนำ: การคลี่คลายขยายตัวของเครือข่ายในหลวงภายใต้ปฏิสัมพันธ์ชนชั้นนำไทย ทศวรรษ 2490-2530" เนื่องจากหนังสือเล่มนี้บอกเล่าเรื่องของการเมืองเชิงเครือข่ายกว่า 40 ปี ทำให้เหตุการณ์ ตัวแสดง และรายละเอียดมีเยอะมาก หากกลัวไม่เข้าใจแนะนำให้พลิกไปอ่าน "นามานุกรม" ในส่วนท้ายของหนังสือที่ผู้เขียนทำไว้ให้ก่อน เพื่อเป็นการปูพื้นทำความเข้าใจตัวแสดงหลาย ๆ ตัวที่เราอาจจะไม่เคยได้ยินชื่อมาก่อน แต่ความน่าประหลาดในอย่างหนึ่งของหนังสือหน้า 624 หน้า คือ มันเป็นหนังสือที่อ่านเพลินและสนุกเหมือนนั่งฟังเพื่อนเม้าส์เรื่องที่เราคุยกันบนโต๊ะกินข้าว