หนังสือ : ตำราช้างในเอกสารโบราณ ฯ
โดย : กรมศิลปากร
จำนวน : 200 หน้า
ราคา : 310 บาท

"ตำราช้างในเอกสารโบราณ ฯ" หนังสือที่ว่าด้วยเรื่องราวของ "ช้าง" ที่ปรากฏอยู่ในเอกสารโบราณของสยามจนถึงไทย แต่ก็น่าผิดหวังนิดหน่อยที่เอกสารชิ้นนี้ขาดข้อมูลสำคัญหลาย ๆ เรื่องที่เกี่ยวข้องกับเรื่องของ "ช้าง" ในสังคมไทย โดยเฉพาะประเด็นในเรื่องของ "หมอช้าง" (ไม่ใช่หมอดู) ที่ทำหน้าที่ในการจับช้าง เลี้ยงช้าง ดูแลช้างและทำพิธีกรรมต่าง ๆ เกี่ยวกับช้าง

เนื้อหาที่ปรากฏใน "ตำราช้างในเอกสารโบราณ ฯ" ทำให้ผู้อ่านเข้าใจถึงความเป็นมาและเป็นไปในความสำคัญของช้างที่ปรากฏในฐานะของ "สัตว์ประจำชาติ" แต่เหนือไปกว่านั้นคือ "ตำราช้างในเอกสารโบราณ ฯ" ช่วยให้เราเห็นบริบทความสำคัญของช้างกับสังคมไทย แต่ก็ไม่ได้ชัดเจนนักถึงความสัมพันธ์ของช้างกับคนทั่วไป

สำหรับเราในฐานะคนอ่าน หนังสือเล่มนี้อาจจะยังขาดบริบทในเรื่องของ "หมอช้าง" อย่าง "หมอสะดำ" และ "หมอสะเดียง" และตำแหน่งต่าง ๆ ของหมอช้างในฐานะของบุคคล สิ่งที่ขาดไปและเป็นส่วนสำคัญของการศึกษาเรื่องของช้างในสังคมไทย คือ เรื่องราวของคน โดยเฉพาะคนสุรินทร์ (ชาวกูย) ที่ยังคงมีกลุ่มบุคคลที่สืบทอดพิธีกรรมการคล้องช้างสืบมากระทั่งปัจจุบัน รวมถึงวนพิธีสำคัญที่เกี่ยวข้องกับช้างทั้งหมดชาวกูยเหล่านี้คือส่วนสำคัญของการประกอบพิธีกรรมที่ทำกันสืบทอดมาอย่างยาวนาน

"ตำราช้างในเอกสารโบราณ ฯ" ช่วยให้เราเข้าใจในอีกประเด็นในเรื่องของ "คนอีสาน" ว่าพวกเขาไม่ใช่คนเพียงกลุ่มเดียวที่ไม่มีความหลากหลาย และขาดไร้ซึ่งรากทางวัฒนธรรม ซึ่งถ้าพูดกันตามตรงแล้วหลายคนที่ดูถูกคนอีกสานเสียอีกที่เป็นพวก "ไทยใหม่" ที่ถูกผลิตขึ้นโดยละทิ้งรากเหง้าอย่างสำเนียงเหน่อราชสำนัก หรือกระทั่งลืมและคิดไปว่าตัวเองเป็น "ไทย" แต่อะไรคือไทย (?) อ่านหนังสือเยอะ ๆ เข้าไว้จะได้ไม่เป็นเหมือนนายก และ สว.