หนังสือ : คันฉ่องส่องพระ
โดย : ส. ศิวรักษ์
จำนวน : 350 หน้า
ราคา : 290 บาท

"คันฉ่องส่องพระ" หนังสือของ ส. ศิวรักษ์ นักวิชาการ ที่ภาษาวัยรุ่นน่าจะต้องใช้คำว่า "นักวิชาการปากเจ็บ" หรือ "ปัญญาชนปากแซ่บ" ผู้ที่ตั้งคำถาม และตอบคำถามในหลาย ๆ เรื่องของสังคมไทยในมิติที่น้อยคนจะคิดได้ว่า "คำถามแบบนี้มันถามได้หรือวะ" และ "คำตอบแบบนี้มันได้หรือวะ" อีกทั้งหลายครั้งที่อ่านหรือฟังเรื่องเล่าที่ออกจากปากของ ส. ศิวรักษ์ เรามักจะถามตัวเองเสมอ ๆ ว่า "เรื่องมันเป็นแบบนี้ได้ยังไงวะ" เพราะทุกการตั้งคำถาม การตอบคำถามและการบอกเล่าของ ส. ศิวรักษ์ มันคือการเขย่าความเชื่อและคุณค่าบางประการของสังคมให้มันเกิดการฟุ้งกระจาย และให้คนอ่านคนฟังลองมองมันในลายละเอียดตอนที่ฟุ้งกระจายอีกครั้งคล้ายกับตอนที่เราเขย่า snow globe

กับหนังสือ "คันฉ่องส่องพระ" เล่มนี้ก็ทำหน้าที่แบบ snow globe ที่ถูกเขย่าเพื่อให้เราได้เพ่งมอง และจ้องมองเรื่องราวบางอย่างที่หลายครั้งเราไม่เคยรับรู้ และไม่คิดว่ามันจะมีอยู่จริงด้วยซ้ำไป โดยเฉพาะในเรื่องของวงการสงฆ์ ที่พระหลายรูปทำตัวเองเฉกเช่น กาสะลอง-ซ้องปีบ, เอื้อย-อ้าย, พระเพื่อน-พระแพง หรือบางก็เป็นแบบหลวิชัย-คาวี แต่น้อยนักที่จะเป็นแบบสภาวะ (+,+) ในทางชีวะวิทยาเว้นแต่ว่าจะได้ประโยชน์ร่วมกัน หลายกรณีเราจะพบว่าเป็นสภาวะอิงอาศัยแบบ (+,-) (+,0) (0,0) แต่ส่วนใหญ่จะพบว่า (+,-) น่าจะเป็นหลักของเรื่องเล่าในศาสนจักรแบบพุทธไทย คือ ไม่ใครก็ใครต้องฉิลห่ยกันไปข้าง และโดยส่วนใหญ่ข้างที่เป็น + มักเป็นข้างที่อาณาจักถือหาง และเป็นข้างที่ทำตัวเป็นหมาผู้น่ารักของอาณาจักรที่เชื่องเชื่อตลอดเวลา

"คันฉ่องส่องพระ" บอกเล่าเรื่องราวของพระหลาย ๆ รูปที่มีทั้งดี (เหี้ยในมุมมองอาณาจักร) และเหี้ย (ดีในมุมมองอาณาจักร) ซึ่งพระเหี้ย ๆ มักจะทำให้พระที่ดีต้องเดือดร้อนลำเค็ญ หรืออาจจะเรียกอีกมุมหนึ่งว่า "คันฉ่องส่องพระ" ช่วยให้เราเห็นกลไกบางอย่างที่ซ่อนตัวอยู่ในศาสนาพุทธแบบไทย แต่นั้นก็ไม่ใช่เรื่องทั้งหมดที่ปรากฏใน "คันฉ่องส่องพระ" เพราะเอาเข้าจริงหนังสือเล่มนี้พยายามนำผู้อ่านไปทำความรู้จักพระแต่ละรูปที่ ส. ศิวรักษ์ หยิบเอาเรื่องราวในมุมมองมาเล่าให้ฟัง ซึ่งเมื่อเป็นปัญญาชนปากเจ็บแล้วการเล่าเรื่องของพระในศาสนาพุทธแบบไทยย่อมไม่ใช่เรื่องธรรมดา และยิ่งเป็นการตอกย้ำว่าพระหลาย ๆ รูปที่อยู่ภายใต้องค์กรศาสนจักรและเป็นพระที่ดีของอาณาจักร ส่วนมากมักเป็นพระที่ก้าวหน้าในฐานานุศักดิ์แทบทั้งสิ้น

นอกจากนั้น "ปัพพชิตอภิณหปัจจเวกขณ์" ที่อยู่ในหน้าแรก ๆ ของ "คันฉ่องส่องพระ" ที่อยู่ในหน้าแรก ๆ ของหนังสือเล่มนี้ ก็เหมาะแก่การเอาไปถามพระหลาย ๆ รูปว่า "พวกท่านทำมันได้กี่ข้อ" โดยเฉพาะข้อที่ 1, 4, 6, 8