หนังสือ : แปลกพิลก คนรักหนังสือ
โดย : Shaun Bythell แปล ลลิตา ผลผลา
จำนวน : 168 หน้า
ราคา : 215 บาท

"แปลกพิกล คนรักหนังสือ" ในชื่อภาษาอังกฤษว่า "Seven kinds of people you find in bookshops" ที่บอกเล่าเรื่องราวของคนที่เราสามารถพบเจอได้ใน "ร้านหนังสือ" แต่ที่พิเศษไปกว่านั้นคือ "ฌอน ไบเทลล์" ผู้เขียนนอกจากจะเป็นผู้สังเกตและจัดกลุ่มให้กับกลุ่มคนที่ปรากฏใน "แปลกพิกล คนรักหนังสือ" แล้ว ตัวเขาเองยังเป็นเจ้าของร้านขายหนังสือมือสองที่ใหญ่ที่สุดในสกอตแลนด์ โดยที่เขาแบ่งกลุ่มลูกค่าออกเป็น "สปีชีส์" ต่าง ๆ คล้ายกับเวลาที่เราหยิบเอาหนังสือวิทยาศาสตร์ขึ้นมาอ่านแล้วเราจะพบว่ามี "ชื่อวิทยาศาสตร์" เป็นภาษา "ละติน" กำกับสปีชีส์เหล่านั้นเอาไว้

ใน "แปลกพิกล คนรักหนังสือ" ก็เช่นเดียวกันผู้เขียนไปแบ่งสปีชีส์ของกลุ่มนักอ่านที่เขาพบเจอบ่อยครั้งในร้านของเขา และเป็นกลุ่มผู้อ่านที่ดูจะสร้างความหงุดหงิดให้กับเจ้าของร้านหนังสือมากกว่าที่จะสร้างความสบายใจที่มีลูกค้าเข้ามาในร้าน หากเรียกเป็นภาษาสมัยใหม่หน่อยก็อาจจะบอกได้ว่า "แปลกพิกล คนรักหนังสือ" กำลังบอกเล่าเรื่องราวของ "เหล่าลูกค้าเปรต" ที่บางกลุ่มในแต่ละสปีชีส์ที่ปรากฏก็อาจจะไม่เปรต บางกลุ่มก็เปรตน้อย บางกลุ่มเปรตขึ้นมาอีกนิดหน่อย และบางกลุ่มควรถูกเรียกว่า "ชาติเปรต" (โปรดใส่สำเนียงใต้)

โดยที่เหล่าสปีชีส์ต่าง ๆ ที่ปรากฏอยู่ใน "แปลกพิกล คนรักหนังสือ" มันอาจจะไม่ได้ต้องตรงตามบริบทของประเทศไทยเท่าไหร่นัก (เพราะประเทศนี้ร้านหนังสือก็ไม่ได้เยอะนัก คนก็อ่านหนังสือไม่เยอะเท่าไหร่ แถมค่าหนังสือก็แพงฉิบหายเมื่อเทียบกับค่าครองชีพ) แต่หลายสปีชีส์ที่ปรากฏในคำบอกเล่าใน "แปลกพิกล คนรักหนังสือ" ถ้าเราเป็นคนที่เดินร้านหนังสืออยู่บ้าง หรือติดตามวงการหนังสือบ้านนิดหน่อยเราก็จะพบเหล่าลูกค้าเปรตแบบที่ปรากฏอยู่ใน "แปลกพิกล คนรักหนังสือ" ได้ไม่ยาก

แต่นอกเหนือไปจากเรื่องของลูกค้าแต่ละสปีชีส์แล้ว "แปลกพิกล คนรักหนังสือ" ทำให้เราเห็นอะไรบางอย่างในวัฒนธรรมการอ่านของสังคมหนึ่ง ๆ โดยเฉพาะเรื่องของการรับซื้อหนังสือเก่า ๆ ตามบ้านเพื่อนำมาเข้าร้าน หรือกระทั่งวัฒนธรรมของการอ่าน และค่าครองชีพที่อาจจะเป็นหนึ่งในคำตอบของคำถามว่า "ทำไมรัฐบาลไทยที่พยายามสร้างความเป็นเมืองหนังสือโลก ถึงไม่เคยทำอะไรแบบนี้ได้สีกที (?)" นอกจากนี้ "แปลกพิกล คนรักหนังสือ" ยังพาเราไปทำความรู้จักกับหนังสือหลาย ๆ เล่มที่ปรากฏอยู่ใน "แปลกพิกล คนรักหนังสือ" และช่วยให้เรามองเห็นคุณค่าบางอย่างของหนังสือเก่าหรือหนังสือมือสองขึ้นมาด้วยเหมือนกัน

แต่ไม่เพียงเท่านั้น"แปลกพิกล คนรักหนังสือ" ยังหลอกคนอ่านอย่างยิ่งใหญ่ไปด้วยในเวลาเดียวกัน โดยเฉลยสำคัญของการหลอกคนอ่านอยู่ใน "บทสุดท้ายของหนังสือเล่มนี้" แล้วเราจะพบว่า ไม่ใช่แค่ลูกค้าที่เปรต หลาย ๆ ครั้งอีตา "ฌอน ไบเทลล์" ก็นับเป็นคนเปรตด้วยเช่นเดียวกัน