รีวิวเว้ย (637) รีวิวเว้ย × สำนักงานสัญญาธรรมศักดิ์เพื่อประชาธิปไตย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ย้อนกลับไปในช่วงที่การเมืองไทยกำลังอยู่ในช่วงเปลี่ยนแปลงอะไรสักอย่างก่อนการรัฐประหาร 2557 มีกระแสในเรื่องของการเรียกร้องสิทธิการเลือกตั้งระหว่างคนแต่ละกลุ่มขึ้นในสังคมไทย ทั้งกระแสที่บอกว่าควรที่จะกำหนดคุณสมบัติของ "ผู้ใช้สิทธิเลือกตั้ง" เพราะคนเราไม่เท่ากันในทางปฏิบัติ ซึ่งกระแสดังกล่าวกลายเป็นที่ถกเถียงอย่างมากในสังคมไทยในช่วงเวลานั้น ย้อนกลับไปไกลกว่าปี 2557 เราจะพบว่าประเทศไทย (สยาม) ในช่วงเวลานั้นนับว่าเป็นหนึ่งในประเทศที่มีความก้าวหน้ามากที่สุดแห่งหนึ่งของโลกภายใต้การให้สิทธิคนในประเทศทั้งหญิงและชายในการเข้าถึงการเลือกตั้งในระบอบประชาธิปไตยอย่างเท่าเทียมภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 แต่แน่นอนว่าเรื่องของ "การเลือกตั้ง" เป็นหนึ่งในสิ่งที่ถูกตั้งคำถามมาตลอดช่วงเวลาประวัติศาสตร์ของสังคมสยามถึงไทย ว่าแท้จริงแล้วการเลือกตั้งภายใต้ระบอบประชาธิปไตยของเราเป็นการเลือกตั้งที่ดีและมีคุณภาพหรือไม่ (?) คำถามที่สำคัญกว่านั้นคือคำว่า "ดีและมีคุณภาพ" เราจะนิยามมันอย่างไรกันหนอ (?) ภายใต้ข้อถกเถียงนี้เองที่นำมาสังคมไทยไปสู่การออกแบบรูปแบบของระบบเลือกตั้งตามรัฐธรรมนูญอยู่บ่อยครั้ง บางครั้งเราใช้ระบบสภาเดียว บางครั้งเราใช้ระบบสองสภา บางครั้งเราใช้แบบแบ่งเขต บางครั้งใช้แบบแบ่งเขตและบัญชีรายชื่อ กระทั่งล่าสุด (2563) ประเทศไทยเลือกที่จะใช้ระบบการเลือกตั้งแบบ "จัดสรรปันส่วนผสม" ที่นับเป็นรูปแบบหนึ่งของการเลือกตั้งแบบ "ผสม" ที่ถูกตั้งคำถามมากที่สุดครั้งหนึ่งในการเลือกตั้งของไทย เพราะในการเลือกตั้งครั้งที่ผ่านมา ที่ใช้ระบบการเลือกตั้งดังกล่าวบัตรเลือกตั้ง 1 ใบ แต่ต้องสะท้อนความต้องการของผู้ใช้สิทธิถึง 3 ประการอันได้แก่ (1) เลือกคนที่รัก (2) เลือกพรรคที่ชอบ และ (3) เลือกนายกที่ใช่ ซึ่งในความเป็นจริงแล้วบัตรเลือกตั้ง 1 ใบไม่น่าจะสะท้อนความต้องการทั้ง 3 ประการออกมาได้อย่างเป็นรูปธรรม