หนังสือ : On Multiculturalism: ว่าด้วยความหลากหลายทางวัฒนธรรม (พ.3)
โดย : ธเนศ วงศ์ยานนาวา
จำนวน : 248 หน้า
ราคา : 200 บาท

เหตุนี้ทำให้การรีวิวหนังสือเล่มนี้ "On Multiculturalism: ว่าด้วยความหลากหลายทางวัฒนธรรม" นั้นเป็นเรื่องที่ยากและน่าหนักใจพอสมควร ซึ่งก็ได้แต่หวังว่าจะรีวิวให้คนอ่านที่สนใจหนังสือเล่มนี้ไปหาซื้อมาอ่านต่อกันเองได้

"On Multiculturalism: ว่าด้วยความหลากหลายทางวัฒนธรรม" เป็นหนังสือที่ว่าด้วยเรื่องของ "ความไม่หลากหลายของความหลากหลายทางวัฒนธรรม" ที่ในสังคมหนึ่ง ๆ นั้นความหลายหลายจำเป็นที่จะต้องถูกจำกัดกรอบของวัฒนธรรมที่หลากหลายบางประการเพื่อรัฐประชาชาติและด้วยการจำกัดกรอบดังกล่าวทำให้ความหลากหลายกลายเป็นความไม่หลากหลายทางวัฒนธรรม ที่ทุกวัฒนธรรมอาจจะต้องถูกทำให้กลืนกลายผ่านกลไกบางประการของรัฐประชาชาติเพื่อสร้างให้เกิดความเป็นหนึ่งเดียว สำหรับสถาปนาความมั่นคงสถาพรของรัฐประชาชาตินั้น ๆ คล้ายกับกลไกของศาสนาในแบบเอกเทวนิยม ที่มุ่งมาดคาดหวังให้มีความหลากหลายบนฐานของความเป็นหนึ่งเดียวประหนึ่งการมีพระเจ้าเพียงองค์เดียว (รักกูคนเดียว)

โดยกรอบคิดของแนวคิดเอกเทวนิยมส่งผลอย่างไรต่อความไม่หลากหลายของความหลากหลายทางวัฒนธรรมและกลไกต่าง ๆ เหล่านั้นยังผลต่อความไม่อดกลั้นในความอดกลั้งของเสรีนิยมอย่างไร ซึ่งกลไกต่าง ๆ เหล่านี้ยังพาเราไปพบกับบทสรุปและการตั้งคำถามในเรื่องของสิ่งที่เกิดขึ้นหลังความหลายหลายทางวัฒนธรรม และพาเราไปพบกับคำถามในคำตอบในเรื่องของการเมืองอัตลักษ์ของเสรีนิยม ว่าโครงสร้าง กลไกต่าง ๆ มีความสัมพันธ์ ส่งต่อถึงกัน และโยงใยใส่กันอย่างไรภายใต้ความไม่หลากหลายของความหลากหลายทางวัฒนธรรมที่เกิดขึ้นแล้วบนโลกใบนี้

พิมพ์มาถึงตรงนี้ได้ ทำให้เรารู้แล้วว่า "หนังสือบางเล่มก็ไม่สามารถบอกเล่าและถ่ายทอดออกมาเป็นตัวอักษรให้คนสามารถเข้าใจได้" ซึ่งมันก็คงคล้ายกับเรื่องบางเรื่องที่อ่านกี่ครั้งต่อกี่ครั้ง เมื่ออ่านจบมันชวนให้เราวกกลับมาถามตัวเองได้เสมอว่า "นั่นมึงเข้าใจถูกแน่หรอวะ (?)" และนี่คือเสน่ห์อย่างหนึ่งของหนังสือของ อ.ธเนศ ที่เมื่อเราอ่านมันในช่วงเวลาที่แตกต่างกันออกไป เรามักจะได้ข้อสรุปในรายละเอียดปลีกย่อยของหนังสือที่แตกต่างออกไปตามประสบการณ์ที่เราค่อย ๆ สั่งสมมันเพิ่มขึ้นมา แนะนำว่าลองซื้อ "On Multiculturalism: ว่าด้วยความหลากหลายทางวัฒนธรรม" มาอ่านดู และลองอ่านมันใหม่ทุก ๆ 2-3 ปี แน่นอนว่าเราอาจจะได้รายละเอียดบางประการที่แตกต่างจากครั้งที่เคยอ่านมา