ณ ห้องสมุด เดือนศรัทธา

     คุณตัดสินใจเดินทางเข้าไปที่บ้านเห็ด บ้านของห้องสมุดแห่งหนังสือแห่งนี้ และคุณตัดสินใจค้นหาหนังสือที่ตัวเองอยากได้ จนสายตาพลันไปเห็นเล่มนี้ และคุณได้ฤกษ์ซื้อเล่มนี้จากร้านเรา พร้อมรับของสมนาคุณสุดพิเศษกลับไป

“ขอกราบ บังคม เหนือเศียรเกล้า

ชีวิต ไม่เปล่า เสียประโยชน์

มีแต่ ดีขึ้น เพราะไม่โขลด

ไม่เขลา เบาปัญ- ญานั้นไซร้”

เรื่องราวของหนังสือเล่มนี้เริ่มต้น

{ศกุนตลา}

     ศกุนตลาท่านทรงมีรูปโฉมงดงาม วันหนึ่งศกุนตลาพบท้าวทุษยันต์โดยบังเอิญ และทั้งคู่เผลอเรอมีอะไรกัน ส่วนท้าวทุษยันต์ก็ต้องกลับไปยังบ้านเกิดเมืองนอน แต่ท่านก็นำแหวนให้ศกุนตลา 

     วันหนึ่ง ศกุนตลาถูกฤาษีตนหนึ่งสาปให้ผู้ชายผู้เป็นที่รักจำเธอไม่ได้ เพราะฤาษีตนนั้นโกรธที่ศกุนตลาไม่มาต้อนรับตน แต่เมื่อรู้ความจริงว่าที่ศกุนตลาไม่มาต้องรับตน เพราะป่วย จึงเปลี่ยนคำสาปว่า ถ้าหากแม้นชายที่เป็นที่รักพบของที่ให้ต่างหน้าก็จะจำศกุนตลาได้ 

     และถึงคราวที่ศกุนตลาเจอท้าวทุษยันต์อีกครั้ง และท่านจำได้เพราะเห็นแหวนของศกุนตลาที่มีคนเก็บได้นำมาถวาย (เพราะเนื่องจากนางทำเผลอตกลงไปในทะเล) และทั้งคู่อยู่ด้วยกันอย่างมีความสุข

บทชมโฉม (ชมโฉมศกุนตลา)

     “ดูผิวสินวลละอองอ่อน     มะลิซ้อนดูดำไปหมดสิ้น

สองเนตรงามกว่ามฤคิน         นางนี้เป็นปิ่นโลกา

งามโอษฐ์ดังใบไม้อ่อน          งามกรดังลายเลขา

งามรูปเลอสวรรค์ขวัญฟ้า       งามยิ่งบุปผาเบ่งบาน”

บทเจรจา (ทุกข์เพราะยึดว่ารักเป็นรักจนเกิดความหลง)

     “อันพี่สาวกล่าวปลอบขอบใจนัก

แต่โรครักนี้แรงหาน้อยไม่

ร้ายยิ่งกว่าโรคาอย่างใดๆ

ยิ่งกว่าไข้จับหนาวร้าวรานครัน

แม้มิได้ชื่นชมให้สมจิต

เหมือนเพลิงพิษเผาอุราแทบอาสัญ

ไม่เห็นหน้าคู่รักเพียงสักวัน

จิตก็พลันร้อนผ่าวราวอัคคี”

{สาวิตรี}

     สาวิตรีเกิดมาพร้อมรูปโฉมที่งดงามและเธอกระทำแต่คุณงามความดี วันหนึ่งเมื่อเธอโตขึ้น บิดาและมารดาขอร้องให้เธอเลือกคู่ เธอตัดสินใจเลือกพระสัตยวาน เพราะพระสัตยวานรูปโฉมงดงามและเป็นคนดีพร้อมซื่อสัตย์

     มีคนทำนายว่า พระสัตยวานจะอายุสั้น แต่สาวิตรีก็ยังตัดสินใจจะเลือกพระสัตยวานเป็นสามี วันหนึ่ง พระสัตยวานล้มป่วยและมีพระยมมารับไป สาวิตรีขอตามพระยมไป

     สาวิตรีเอ่ยถึงคุณงามความดีของพระยมอยู่หลายเรื่อง จนพระยมตัดสินใจที่จะปล่อยพระสัตยวานและให้พรอันประเสริฐแด่สาวิตรี และทั้งคู่ได้กลับมายังเมืองของตัวเอง ครองอาณาประชาราษฎร์ให้อยู่เย็นเป็นสุข

บทร้องขสาวิตรี (เอ่ยสรรเสริญพระยม)

{- ๑ -}

     “อันผู้ใดใฝ่ธรรมเป็นเนืองนิตย์

และรู้จักข่มจิตไม่ย่อหย่อน

ปฏิบัติพร้อมพรั่งดังครูสอน

คงไม่ต้องอนาทรและร้อนใจ”

{- ๒ -}

     “กรณีย์คนดีมีศีลธรรม

อันควรทำต่อสัตว์ทั้งหลาย

คือมิได้ประทุษและปองร้าย

ทั้งด้วยกายวาจาอีกทั้งใจ

ควรเมตตาปราณีเป็นที่สุด

แก่มนุษย์และสัตว์ทั้งน้อยใหญ่

แม้ศัตรูผู้มาขออภัย

ก็ยอมยกโทษให้ด้วยปราณี”

{- ๓ -}

     “อันผู้ใดทรงธรรมเที่ยงสถิต

ชนย่อมอยากเป็นมิตรเป็นนักหนา

ความใจดีมีจิตมากเมตตา

ย่อมแนะสัตว์นานาไว้วางใจ”

ความสำคัญต่อบทพระราชนิพนธ์

     พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ท่านทรงเป็นบุคคลที่โลกควรจารึกไว้ว่า “ท่านทรงพระราชนิพนธ์งานทุกทานได้อย่างดีเยี่ยม ทั้งวรรณศิลป์ และทุกศิลป์ศาสตร์ โดยเฉพาะทุกเรื่อง ท่านจะเน้นเรื่องเกี่ยวกับคุณงามความดี อย่างเช่น สาวิตรี เป็นต้น” และฉันเคารพท่านอย่างสุดซึ้งและรักในการอ่านงานทุกงานของท่าน

{“อันเมตตาปราณีหามีไม่

ชีวิตมิได้ดีประเสริฐศรี

แต่เมื่อดำเนินชีวิตไปด้วยปราณี

จะพบมีหนทางสุขข้างหน้าเอย”}

- นิรนาม (ผู้เขียนรีวิวแต่งเอง) -

[หนูขอบอกในหลวงรัชกาลที่ ๖ ว่า 

“ชีวิตอยู่ใต้พระบาทา”]

LOOK A BREATHE