“เกิดในตระกูลชาวนาผู้ยากไร้

ชีวิตใครจะรู้ลินคอล์นขึ้นสูงนี้

เป็นถึงขั้นประธานาธิบดี

พาทาสมีหลุดพ้นจากทุกข์

ประกาศอิสรภาพให้กับทาสนั้น

ทุกคนครั้นควรรู้เท่าเทียมเปี่ยมสุข

ชีวิตทาสหลุดพ้นจากความทุกข์

เพื่อพบสุขคือเสรีภาพเอย”

     เราเคยฟังเรื่องราวของอเมริกามาจากอาจารย์ท่านหนึ่ง และอาจารย์เล่าว่า คนผิวขาวมายังแผ่นดินของคนผิวดำ และคนผิวดำซึ่งเป็นชนพื้นเมืองเก่า ไม่รู้ว่า นี่คือภัย จึงต้อนรับ ดูแลเป็นอย่างดี แต่สุดท้าย คนผิวขาวเดินทางมาอเมริกามากขึ้น และตั้งต้นเป็นผู้นำ ก่อนจะเกิดการเหยียดผิวที่ไม่รู้จักจบสิ้นตั้งแต่อดีต จนกระทั่งถึงปัจจุบันนี้

“เรื่องนี้ตอบยากใครถูกผิด

เพราะไม่คิดว่าจะเป็นภัยขนาดนี้

เขาต้อนรับคนผิวขาวอย่างดี 

สุดท้ายนี้ก็ดันเป็นศรพิษปักอก”

     อาจารย์สอนต่อว่า พอคนผิวดำถูกกระทำมากๆเข้า หลายคนก็เปลี่ยนนิสัยจากดีกลายเป็นร้าย เพราะอะไรรู้ไหม ก็เพราะคนเหล่านั้นปฏิบัติกับเขาให้ไม่เหมือนคน ใช้ความหยาบคายและเงินตราล่อว่า 

     ถ้าหากคนผิวดำเข้าข้างคนผิวขาว ก็จะได้สิทธิ์เล็กน้อยเป็นการตอบแทน และสุดท้าย มันก็เอาคนพวกผิวดำไปเป็นทาส ทาสของเขาน่ากลัวกว่าของเรามาก จนกระทั่ง มีคนๆหนึ่งนี้ล่ะที่มาปลดปล่อยทาส แต่สำเร็จแค่กระดาษ ความจริงไม่สำเร็จหรอก

“ถ้าเรามีคำถามว่า เพื่อนๆคิดยังไงกับคนผิวดำ

เพื่อนๆคงมีคำตอบในใจที่แตกต่างกันไป

แต่ถ้าเราเปลี่ยนคำถามว่า

เพื่อนๆคิดยังไงกับความเท่าเทียมกันของคนทุกคน

เพื่อนๆคงมีคำตอบในใจที่แตกต่างกันไปเช่นกัน”

     อาจารย์เล่าต่อว่า ทุกคนชอบเรียกร้องความเท่าเทียมกัน คนผิวขาวเรียกร้องว่า ไม่เท่าเทียม แต่สิ่งที่ตัวเองปฏิบัติต่อคนอื่น ไม่ต่างจากการจำกัดสิทธิ์ของคนอื่นเช่นเดียวกัน

     อาจารย์เล่าประสบการณ์ตัวเองต่อว่า ตอนนั้น มีโอกาสไปศึกษาต่อที่อเมริกา เขาไม่ได้แค่เหยียดผิวอย่างเดียว แต่เขาเหยียดเชื้อชาติด้วย เขาให้อาจารย์ไปนั่งทานอาหารที่ใกล้ๆห้องน้ำ เวลานั่งรถเมล์ต้องลุกให้คนอเมริกาขึ้นในเวลาคนอเมริกาขึ้นมาและไม่มีที่นั่ง และเวลาเรียนหนังสือก็ชอบกล่าวประเทศของเราเรื่องด้อยพัฒนา อาจารย์ฝากคำถามที่แม้กระทั่งปัจจุบันนี้ก็ยังหาคำตอบไม่ได้โดยให้เด็กกลับไปคิดว่า

“นี้หรอที่เสรีชนเขาปฏิบัติกันต่อผู้อื่น 

อย่างที่ตัวเองเรียกว่าประชาธิปไตย 

ความเท่าเทียม และประเทศพัฒนาแล้ว”

     ลินคอล์น (ชื่อลินคอล์น ไม่ใช่ลิงคอล์นค่ะ หนังสือเขียนผิด) เกิดในครอบครัวชาวนาที่ยากจน ไม่รู้หนังสือ แต่เมื่อได้เรียนก็ต้องออกมาช่วยเหลือครอบครัว วันหนึ่งได้ไปเห็นถึงความโหดร้ายที่คนผิวขาวยิงคนผิวดำที่เป็นทาส เลยรู้สึกอยากเรียกร้องอิสรภาพให้กับทาสผิวดำเหล่านั้น

     ตัวเขาเองได้มีโอกาสศึกษาเล่าเรียนอีกครั้ง และตั้งใจเรียนเป็นอย่างมาก จนได้ไปรักกับภรรยาของเขา และด้วยความซื่อสัตย์ที่เขามีต่อผู้อื่น และความเป็นกันเอง แถมความช่วยเหลือคนยากจนของเขาด้วยความจริงใจ ทำให้เขาได้เลือกตั้งเป็นประธานาธิบดี 

     แต่ผลจากการที่เขาเป็นประธานาธิบดี เขาได้ลงประกาศอิสรภาพของทาสให้ทั่วกันทั้งอเมริกา แต่ส่งผลให้เกิดสงครามกัน ซึ่งทั้งสองฝ่ายต้องสูญเสียกันเป็นจำนวนมากทั้งฝ่ายที่เห็นด้วยและไม่เห็นด้วย แต่เมื่อเขาถูกเลือกตั้งอีกครั้งหนึ่ง เขาก็สามารถยุติสงครามที่ยืดเยื้อมานานได้ แต่สุดท้าย เขาลูกลอบสังหารและตายในที่สุด

การประกาศอิสรภาพให้กับคนผิวดำย่อมเป็นเรื่องดี แต่อย่างที่อาจารย์บอกว่า สุดท้ายเป็นเพียงแค่กระดาษ ถ้าหากว่า คนผิวขาวไม่ยอมทำด้วยความตั้งใจจริงที่จะให้อิสรภาพแก่คนเหล่านั้น หากคนเราหันกลับมาคิดบ้าง คนเราทุกคนไม่อยากให้ใครมาทำให้เราอึดอัดใจเพียงใด เราไม่ควรทำให้คนอื่นเขารู้สึกอึดอัดใจเพียงนั้น

“จริงอยู่ที่ ความเท่าเทียมกันอยู่ในอุดมคติ

แต่ความไม่เบียดเบียนกันย่อมมีอยู่จริง 

เพียงเรามอบความเมตตาให้ต่อกันและกัน”

Look a Breathe