“นางเมรีตั้งจิตอธิษฐาน

สิ้นเสียงขานก่อนสิ้นใจคะนึงหา

พระรถเสนต้องตามคำเวรา

เกิดชาติหน้าตามหาน้องบ้างหนา

พระรถเสนเกิดเป็นพระสุธน

นางเมรีดลเกิดเป็นมโนห์รา

เกิดเรื่องทำให้พระสุธนลา

จากบ้านเกิดมาตามหานางที่รัก”

     นิทานไทยเรื่องเอกเรื่องที่โรแมนติก อย่าง "พระสุธนกับนางมโนห์รา" ซึ่งเป็นเรื่องราวสุดแสนประทับใจในความรักที่ผู้ชายคนหนึ่งมีต่อนางที่รัก ถึงแม้ความรักครั้งนี้จะพบหนทางลำบากขนาดไหน พระสุธนก็ยังตามไปจนได้ครองรักกับนางกลับมา 

อดีตชาติ

     นางเมรี*กล่าวตัดรอนชายผู้เป็นที่รักอย่างพระรถเสนก่อนที่นางจะตรอมใจตายด้วยคำกล่าวว่า

“น้องนี้เหมือนมีกรรมหนัก

เพราะรักจึงเฝ้าติดตาม

กระไรพี่เมินมองข้าม

หรือน้ำใจพี่จืดจาง

แม้นเกิดชาติหน้าฉันใด

ขอให้พี่ตามน้องบ้าง

ลำเค็ญดั้นด้นหนทาง

เหมือนน้องอ้างว้างในชาตินี้”

* ขอกล่าวถึงเรื่องราวนางเมรีสั้นๆว่า พระรถเสนเป็นลูกของนางสิบสองที่ถูกควักลูกตาจากยักษ์เพียงข้างเดียว ด้วยความสงสารแม่ จึงมาหาทางที่จะช่วยแม่ให้กลับมาแบบเดิม พระรถเสนถูกอุบายยักษ์ให้ถือจดหมายสั่งฆ่าตัวเองไปให้นางเมรี แต่ฤาษีแปลงสารให้แต่งงานกัน ซึ่งทั้งสองรักกันและแต่งงานกัน แต่พระรถเสนมีงานสำคัญ ดังนั้น จำเป็นต้องมอมเหล้านางเมรี และขโมยของวิเศษไป จึงส่งผลให้นางเมรีตรอมใจตาย และมีกลอนที่กล่าวที่มาของเมรีขี้เมาว่า

     “สามจอกสี่จอกกรอกเข้า    เมรีขี้เมานอนหลับไป”

ปัจจุบันชาติ

     พระรถเสนกลับชาติมาเกิดเป็นพระสุธนและนางเมรีกลับชาติชาติมาเกิดเป็นนางมโนห์รา ซึ่ง พรานป่าได้ขอยืมบ่วงนาคบาศจากพญานาคไปจับนางกินรี ซึ่งคือ นางมโนห์รามาให้ครองคู่กับพระสุธน 

     วันหนึ่ง มีข้าศึกยกทัพมาบุกตีชายแดน ปุโรหิตซึ่งเป็นคนไม่ดี วางอุบายจะกำจัดพระสุธน โดยให้ส่งพระสุธนออกไปสู้รบ แต่ในคืนที่พระสุธนยกทัพได้ฝันว่า ลำไส้ใหญ่ของพระองค์ไหลออกมาจากพระอุทร ซึ่งปุโรหิตบอกว่า จะต้องพานางมโนห์รามาบูชายัญ และพระสุธนออกสู้รบ ส่วนพระมารดาของพระสุธนทราบ ก็พยายามจะออกอุบายให้รอพระสุธน แต่ช่วยไม่ได้

     นางมโนห์ราเลยขอเครื่องประดับของตนคือปีกกับหางและลาบินกลับไปยังบ้านเกิดตัวเอง ระหว่างทางเจอฤาษีกัสสปะ จึงเล่าเรื่องราวทั้งหมดให้ฟัง และมอบยาผงเสกและใบไม้ที่จารึกมนตร์คาถาให้พระสุธน ถ้าพระสุธนดึงดันจะมาหา และบอกทางที่จะมาด้วยเช่นกัน

     นางมโนห์ราบินกลับเขาไกรลาส ทำให้ครอบครัวดีใจมาก และสุดท้ายนางมโนห์ราต้องเข้าพิธีล้างกลิ่นอายมนุษย์ออกไปก่อน และเมื่อพระสุธนปราบศึกกลับมาแล้ว เมื่อรับรู้เรื่องราวของมโนห์รา ก็เศร้าโศกเสียใจจึงออกตามหานางมโนห์รา

     พระสุธนเจอฤาษีกัสสปะและได้รับของวิเศษก่อนจะออกตามหานางมโนห์รา ซึ่งระหว่างทางผจญภัยหลายอย่าง พระสุธนเจอนกหัสดีลิงค์โดยตบมือ มันก็ตกใจหนีไป ลอดใต้พญาช้างสารทั้งสองทะเลาะกัน เป่ามนตร์ใส่ผีเสื้อน้ำ พบงูชุกชุม และพบพพญายักษ์

     เมื่อเวลานานผ่านไปถึง ๗ ปี ๗ เดือน ๗ วัน พระสุธนใช้ยาผงทาพระบาท ก่อนจะเดินผ่านตัวพญางูเหลือมข้ามแม่น้ำอย่างปลอดภัย ในระหว่างนั้น พระสุธนรู้สึกรำพึงเสียใจที่เป็นลูกอกตัญญูทิ้งพ่อแม่มาหาหญิงอันเป็นที่รัก และเมื่อเดินทางมาถึง พ่อแม่ของนางมโนห์ราวางแผนให้พระสุธนแสดงฝีมือการยิงธนู ยกบัลลังค์หินซึ่งพระอินทร์ช่วย

     ในไม่ช้า มาถึงหัวข้อสุดท้ายที่ให้พระสุธนค้นหาว่าใครเป็นมโนห์ราตัวจริง ซึ่งพระสุธนได้ตั้งจิตอธิษฐาน และด้วยจิตอธิษฐานนี้ ทำให้พระอินทร์ปลอมเป็นแมลงวันทอง ทำให้พระสุธนรู้ว่านางมโนห์ราตัวจริงคือคนไหน

“หากชาติปางก่อน พระองค์ไม่เคยประพฤติผิดศีลธรรม 

ล่วงเกินภรรยาผู้อื่น ก็ขอให้จำมโนห์ราได้”

     หลังจากนั้น ทั้งสองก็กลับไปครองคู่กันอย่างมีความสุข โดยพ่อของพระสุธนก็สละราชสมบัติออกบรรพชาและทั้งสองพร้อมแม่ของพระสุธนก็ปกครองนครอย่างดีสืบมา

เรื่องราวในเล่มนี้จบลงด้วย ลุ้นพระสุธนมาก เอาไงดีเนี่ย จะรอดไหมเนี่ย รักก็รักมาก ไม่ยอมกลับแล้วด้วย หนทางข้างหน้าอันตรายขนาดไหนก็ยังจะไป ทำให้เราเห็นถึงความมุ่งมั่นของพระสุธนที่มีต่อนางมโนห์รามาก ไม่ว่าหนทางลำบากขนาดไหน พระสุธนก็ไม่ย่อท้อต่อความรักในครั้งนี้ เปรียบเหมือนคนเรา ถ้าทำอะไรด้วยความมุ่งมั่นต้องสำเร็จอย่างแน่แท้

“เมื่อใดที่เราเดินไปข้างหน้าด้วยความเพียรแล้ว 

เราจงตั้งใจเดินต่อไปด้วยหัวใจที่เข้มแข็งด้วย”

Look a Breathe