“มัจฉาแหวกว่ายในสระบงกช

ชีวิตลดเลี้ยวยามคะนึงหา

ชนเหล่าใดรู้เรื่องในกาลเวลา

ชนเหล่านั้นล้วนมีคุณธรรม

ดุจดั่งชีวิตของแก้วที่ใฝ่รู้

ใฝ่ค้นคว้าสงสัยแกมขบขำ

การศึกษาย่อมเป็นดั่งผลกระทำ

ดีดุจสีอำพันเด็ดเดี่ยวเอย”

      หนังสือเล่มนี้เป็นหนังสือที่พูดถึงตัวเอกที่ชื่อ แก้ว ที่มีการเล่าเรื่องถึงการดำเนินชีวิตของแก้วเป็นหลักที่กล่าวถึงครอบครัว เพื่อนสนิท เพื่อนนักเรียน เพื่อนร่วมชั้น ลุงภารโรง คุณครู คนทั้งหลาย และรวมทั้งสรรพสิ่งมีชีวิตทั้งปวงที่อยู่ด้วยกัน เป็นเรื่องราวที่สร้างขึ้นมาจากเรื่องจริง ฟังคนอื่นเล่ามาบ้าง ทำให้เรื่องราวดูสนุกสนาน น่ารัก น่าเอ็นดู น่าขบขัน และอบอุ่นหัวใจ ทำให้เรานึกย้อนกลับไปวัยเด็กสมัยก่อนว่า มีหลายสิ่งที่เราเคยพบแบบนี้มาก่อนนะ (บอกถึงวัยว่า เราแก่แล้ว ถึงคิดถึงอดีต ฮ่าๆ)

      เรื่องราวเริ่มต้นที่ชีวิตของแก้วที่เป็นลูกคนกลาง มีพี่สาวชื่อไก่และน้องสาวชื่อเล็ก แก้วมีพ่อรักต้นไม้มาก และทำงานเกี่ยวกับการเกษตร แม่เป็นแม่บ้าน ครอบครัวอยู่ในฐานะปานกลาง พอกิน พอใช้ โดยที่เรื่องดำเนินชีวิตแต่ละวันอย่างน่าติดตามว่า แต่ละวัน ชีวิตของแก้วเป็นอย่างไร

“เราอยากขอยกตัวอย่าง

เรื่องราวสุดประทับใจมา ๕ ตอนค่ะ”

๑

ฝึกอาชีพ

     แก้วเป็นเด็กใฝ่รู้ และมีความฝันหลากหลายอาชีพ แต่คราวนี้ แก้วอยากเป็นจริงๆคือ พยาบาล ดังนั้น แก้วคุยกับพี่ไก่ พี่ไก่บอกแก้วว่า ต้องลองฝึกทำดูว่า ชอบจริงไหม โดยหากมีคนป่วยให้แก้วต้องปฐมพยาบาล โดยลองให้แก้วทำ แต่แก้วพยายามค้นหาคนป่วย แต่ปรากฎว่า ไม่มีใครป่วยเลย แก้วตัดสินใจบาดเจ็บเอง และเเก้วจะได้ปฐมพยาบาลตัวเอง แต่แล้ว แก้วดันเป็นแผลลึก เลยต้องมีผู้ใหญ่ปฐมพยาบาลให้อีก กลับกลายเป็นเรื่องป่วนๆวุ่นๆแทน

     เราเข้าใจแก้วเลยนะ อย่างเช่น สมัยก่อนอยากทำหลายอาชีพเลย ไม่ว่า นางร้ายในละคร คนขายก๋วยเตี๋ยว คนขายอาหารตามสั่ง นักลอกคูคลอง นักพยากรณ์ นักเขียน นักท่องโลก นักทำสารคดี หรืออีกหลายอย่าง ซึ่งเราโตขึ้นมาก็ไม่ได้ประกอบอาชีพเหล่านี้ แต่ความฝันวัยเด็ก คือ สิ่งส่งเสริมจินตนาการ ทำให้เราโตขึ้นมา รู้ว่า ไม่มีอะไรแน่นอนในชีวิตของเรา

"แล้วเพื่อนๆละค่ะ 

เคยมีความฝันอยากเป็นอะไรตอนเด็กๆบ้างค่ะ"

๒

แก้วกับแก่น

     แก้วรับกระรอกมาจากลุงผ่อง แก้วตั้งชื่อกระรอกว่าแก่น แล้วแก้วกับแก่นเป็นเพื่อนรักกัน วันหนึ่ง แก่นเผลอไปกินยาฆ่าแมลง ถึงแก่ชีวิต ทำให้แก้วเสียใจมากและขุดหลุมฝังศพให้แก่นเพื่อนรัก การเลี้ยงสัตว์หรือลูกต้องเลี้ยงดูอย่างระมัดระวังและอธิบายให้เห็นถึงภัยที่ใกล้ตัว อย่างเช่น เหตุการณ์ครั้งนี้ คือ ยาฆ่าแมลงที่อันตรายต่อสัตว์และคน และเรื่องเศร้าจะไม่เกิดขึ้นอย่างแน่นอนค่ะ

๓

ถามผี

     การเล่นเชิญผีเป็นการละเล่นเเพร่หลายมาหลายสมัยแล้ว อย่างในเรื่องนี้มีผีตะเกียบกับผีถ้วยแก้ว แต่ตอนสมัยเด็กของเรามีเล่นผีปากกา ผีเหรียญและผีถ้วยแก้ว ซึ่งในเรื่อง แก้วชวนเล่นผีถ้วยแก้ว จนจับได้ว่า แก้วเป็นคนเลื่อนแก้วเอง 

      สมัยตอนเด็กที่เล่นผีพวกนี้ คุณครูบางคนบอกว่า ไม่ควรเอามาลบหลู่ และควรที่ต้องให้ความเคารพคนที่ตายไปแล้ว ไม่ควรเอาคนตายมาเล่น แต่คุณครูบางคนบอกว่า การละเล่นพวกนี้เป็นการฝึกภาษาไทยอย่างดี ทั้งตัวอักษรพยัญชนะ วรรณยุกต์ และการสะกดคำอีกด้วย (แปลว่า ครูเคยเล่นและรู้ว่า จริงๆ คนเลื่อนมากกว่าผีเลื่อน)

"แล้วเพื่อนๆละค่ะ คิดว่า การละเล่นเกี่ยวกับผี 

เพื่อนๆคิดว่า ผีมีจริงหรือมาจริงไหม

และอีกอย่าง คือ เพื่อนๆเคยเล่นกันไหม"

๔

ไทยรบพม่า

      ทุกคนเคยเรียนกระบี่กระบองไหม เราเคยเรียนและไม่เข้าใจว่า จะเรียนไปทำไม ในเมื่อไม่มีมีสู้รบกับพม่าแล้ว แถมตอนนี้ก็ไม่มีใครใช้ดาบในการสู้รบแล้ว ดาบแพ้ลูกปืนอยู่ดี แล้วคุณครูที่สอนเรานะไม่ได้ทำให้สนุกเลย แต่กลับโหดอย่างกับฝึกทหาร น่ากลัวมาก ฝึกอย่างกับจะไปสู้รบจริงๆ ทำให้ไม่รู้สึกสนุกเอาซะเลย

     จนกระทั่งมาอ่านตอนนี้ถึงรู้ว่า เป็นการสอนการรักชาติและเป็นการละเล่นอย่างหนึ่งที่ใช้ฝึกการออกกำลังกายอีกด้วย และแก้วทำป่วนโดยการชวนกันเล่นไทยรบพม่า และแก้วเผลอไปตีโดนเพื่อน แต่เราเห็นว่า แก้วกล่าวขอโทษทันทีที่ทำผิดและรีบพาเพื่อนไปหาครู ซึ่งหารู้ไหมว่า สรุปใครชนะใคร มีเพียงแค่ความจริง คือ เราสองประเทศก็ไม่น่าสู้รบกันอีกแล้วล่ะ

๕

เพื่อนรัก

     สมัยก่อนตอนเด็กจะมีให้เขียนเรียงความถึงคนที่เรารักสุดจริงๆ ซึ่งพอคุยกัน หลายโรงเรียนก็จะมีเหมือนกัน เราจำได้ว่า สมัยตอนเด็กเขียนถึงพี่สาว ว่า เรารักและเคารพพี่สาวเรามาก แล้วคราวนี้มาดูกันว่า แก้วจะเขียนถึงใคร

      คุณครูมีให้เขียนถึงเรื่องราวของเพื่อนรักว่า ใครที่รู้สึกว่าใครเป็นเพื่อนรักบ้าง ซึ่งแก้ว คนเขียนถึงมากที่สุด เพราะแก้วน่ารัก มีน้ำใจ แต่พอถึงตาแก้วที่เขียนถึงเพื่อนรัก กลับกลายเป็นหมาที่บ้านว่าเป็นเพื่อนที่ดีที่สุด สร้างความประทับใจให้กับเพื่อนว่า คำว่า มิตรภาพไม่จำเป็นต้องเป็นระหว่างคน แต่เป็นระหว่างสัตว์ก็ได้

เรื่องราวในเล่มเน้นอ่านเพลินๆ อ่านได้หลายรอบ และพออ่านกี่ทีก็นำมาเตือนใจเราได้ตลอด ว่า เราหลงลืมอะไรไปหรือเปล่านะ ซึ่งเรื่องราวทั้งหมดนี้คงประทับใจเราไม่รู้ลืมต่อไปและสามารถปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้อีกด้วย

“คนที่เป็นเพื่อนที่ดี 

ต้องแสดงออกให้เพื่อนเห็นถึงความดีนั้น”

Look a Breathe