ลึกลับ ซับซ้อน เอื้อมถึงยากกว่าดาวดวงใด

คือจิตใจ, ชาชินปิดกั้นความรู้สึก, ของเราเอง

เจาะจงกว่านั้น, Ad Astra มุ่งขุดค้นซอกหลืบจิตใจของผู้ชายคนหนึ่ง, รอย แม็คไบรด์, นักบินอวกาศ (และทหาร) ที่เก่งกาจ คะแนนทดสอบดีเลิศทุกด้าน ทั้งยังมีสภาพจิตใจแข็งแกร่ง ทำภารกิจเสี่ยงตายเพียงใดชีพจรก็ไม่เคยเต้นเร็วเกิน 80 เรียกว่าลอยเด่นแตะเพดานความคาดหวัง —แบบดั้งเดิม— ที่สังคมมีต่อผู้ชาย

ลูกผู้ชายต้องเข้มแข็ง ห้ามอ่อนแอ
ต้องเก็บอารมณ์ ห้ามแสดงความอ่อนไหว

ในช่วงต้นเรื่อง เราเห็นรอยแสดงออก —ถึงความรู้สึกแท้จริง— น้อยมาก ถ้าไม่มีเสียงพูดของแบรด พิตต์ผู้แสดงคอยบรรยายควบคู่กันไป ผู้ชมคงรับรู้เพียงว่าเขาเป็นผู้ชายเงียบขรึม ใจเย็น ตั้งใจทำหน้าที่คนหนึ่งเท่านั้น เสียงความคิดภายในของรอยจึงเป็นเหมือนสปอตไลท์ที่ฉายแสงให้เราได้สัมผัสตัวตนส่วนอื่นซึ่งเขา—เรียนรู้ที่จะ— ปกปิดเก็บงำซ่อนเร้นไว้จากสายตาคนนอกตลอดเวลา

ตั้งแต่นิสัยสันโดษ รำคาญผู้คน (ระหว่างเดินไปที่ประตูทางออกในฉากเปิดเรื่อง เขารู้จักยิ้มน้อยๆ ทักทายเพื่อนร่วมงาน แต่เอ่ยในใจว่า ‘อย่ามาแตะ’) ความถือดี ยโส ในหลายๆ ครั้ง (ตอนที่ยานซิฟีอัสได้รับสัญญาณช่วยเหลือ รอยสังเกตแล้วว่าสแตนฟอร์ดไม่พร้อม 'เขากลัว'  จึงอาสาไปช่วยกัปตันแทน, อาจมองได้ว่าทำด้วยความเห็นใจ เสียสละ แต่ในขณะเดียวกันก็ทำเกินบทบาทตัวเองที่เป็นแค่ผู้โดยสาร เพราะตัดสินในใจไปแล้วว่าอีกฝ่ายอ่อนหัดเกินไป แถมยังทำตัวเป็นวีรบุรุษผู้กอบกู้เช่นนี้ซ้ำ ๆ ตอนช่วยสแตนฟอร์ดเอายานลงจอด และตอนลักลอบขึ้นยานภารกิจทำลายโครงการลิม่าอีกต่างหาก)

ในด้านหนึ่ง คุณสมบัติความเป็นชายที่สังคมหล่อหลอมขึ้นมานั้นเอง ส่งผลให้รอยรักษาความสัมพันธ์กับภรรยาของตนเอาไว้ไม่ได้

(ใจหนึ่งเราสามารถเข้าใจการกระทำของคลิฟฟอร์ดได้นะ ไม่ใช่ทุกคนจะวางครอบครัวไว้เป็นจุดมุ่งหมายของชีวิต มนุษย์เราแต่ละคนถูกหล่อหลอมขึ้นมาด้วยประสบการณ์และปัจจัยหลายหลากแตกต่างกัน สำหรับบางคน แค่ความรักหรือความอบอุ่นจากคู่ชีวิตและลูกที่มีด้วยมันอาจไม่พอ ชีวิตยังมีอะไรให้ขวนขวายไขว่คว้าไล่ตามหาอีกมากนัก ไม่ว่าความฝัน ความรู้ หรืออะไรก็ตาม แต่พ่อของรอยก็ไม่มีสิทธิ์หนีหายในครอบครัวที่เขาตกลงปลงใจสร้างขึ้นแล้ว หากบางอย่างสำคัญกว่าในความรู้สึกเขา เขาก็ควรอธิบายและหาทางคลี่คลายแยกทางกับภรรยาด้วยดีมากกว่า ไม่ใช่ปล่อยให้อีกฝ่ายรอคอยซ้ำแล้วซ้ำเล่า เป็นคนที่ไม่รับผิดชอบในความสัมพันธ์เอาเสียเลย และผลเสียมันก็ตกที่ลูกชายอย่างรอยนั่นเอง)

ระหว่างเตรียมตัวออกจากโครงการลิม่าที่ใกล้ระเบิด บทสนทนาสั้น ๆ ระหว่างพ่อลูกแม็คไบรด์สะท้อนให้เห็นอย่างแปลกประหลาดว่าพวกเขาเหมือนกันแค่ไหน ในความมีสติปัญญาและทะเยอทะยานแสวงหาความรู้เพื่อมนุษยชาติ  ในความทระนง โกรธเกรี้ยว และโดดเดี่ยว จนรอยเอ่ยออกมาว่า ‘...เราต่างมีกันและกัน’ อาจเพราะเขาช่างเหมือนพ่อ แม้ไม่เคยรู้จักพ่อจริง ๆ และโลกนี้คงไม่มีใครเชื่อมโยงถึงกันมากกว่าที่พวกเขาเชื่อมโยงกันอีกแล้ว

ทว่าคลิฟฟอร์ดตัวจริงที่เขาได้สัมผัสอย่างผิวเผิน, ไม่ใช่ —และอาจไม่เคยใช่— ‘พ่อ’ ที่เขารู้จัก

ที่รอยมีในวัยเยาว์ คือ ภาพจำของคลิฟฟอร์ดซึ่งถูกสร้างขึ้น, คือ ไอเดียของความเป็นพ่อที่ผู้ชายคนนี้ถูกสังคมคาดหวังว่าต้องมีให้เขาเท่านั้น ทั้งที่ในความเป็นจริงมันขาดหาย เลือนราง และไม่เคยจับต้องได้

แต่รอยก็ยึดติดและพยายามหน่วงเหนี่ยว ‘ไอเดีย’ นั้นเอาไว้จนวินาทีสุดท้าย

เขาไม่ยอมปล่อยพ่อไป ยื้อยุดฉุดรั้งจนคลิฟฟอร์ดต้องเอ่ยปากร้องขอ
และอาจเป็นตอนนั้นเอง ที่รอยตระหนักว่าตนต่างกับพ่อตรงไหน

เหมือนกับพ่อ, เขาอุทิศตนให้กับภารกิจตามหาสิ่งมีชีวิตทรงภูมิปัญญาในดาวดวงอื่น จนหลงลืมความสำคัญของโลก ละเลยคนที่รออยู่ข้างหลัง มองข้ามสิ่งสำคัญที่อยู่ใกล้หัวใจของตนเอง

แต่ต่างกับพ่อ, เพราะเขาในตอนนี้ไม่ใช่รอยคนเดิมก่อนจากโลกมาเนปจูนอีกแล้ว แต่เป็นรอยที่ได้เห็นโพรงโหวงว่างข้างในหัวใจของตน เห็นว่าหนทางที่จะเติมเต็มมันได้มีเพียงการยอมรับข้อบกพร่อง และเปิดใจเพื่อเปลี่ยนแปลงตัวเองให้เป็นคนที่ดีขึ้น การเดินทางอันโดดเดี่ยวฝ่าหมู่ดาวทำให้เขาได้รื้อค้นความรู้สึกแท้จริงของตนออกมา ได้ตระหนักว่าที่ผ่านมาตนละเลย ‘โลก’ อย่างไร โดดเดี่ยวตนเองออกจากมันอย่างไร

ละเลยคนที่อยู่บน ‘นั้น’ มากแค่ไหน

เขาค้นพบว่าตัวเองยังเห็น ‘โลก’ เป็นบ้าน ยังอยากกลับไป เพราะตัวเขายังเชื่อมโยงกับมันได้อยู่

รอยออกเดินทางไกลเพื่อติดต่อกับพ่อที่หายสาบสูญอีกครั้ง
แต่ในตอนท้าย เขาได้กลับมาผูกสัมพันธ์กับคนบนโลก

ตอนเปิดเรื่อง เขาเคยหลีกเลี่ยงความใกล้ชิด ไม่อยากให้คนอื่นมา ‘แตะต้อง’
ตอนกลับมายังโลก เขายื่นมือไปให้คนที่เข้ามาช่วยเหลืออย่างเต็มใจ