ลองจินตนาการดูว่า หากโลกนี้ไม่มีความสัมพันธ์เกิดขึ้น ก็อาจจะไม่มีเรื่องราวมากมายขนาดนี้ก็ได้ ก็เพราะมีความสัมพันธ์เกิดขึ้นจึงมีเรื่องราว และปัญหามากมายถึงเพียงนี้ มีทั้งรัก เกลียด ชอบ และชัง สรุปโดยย่อว่า มีทั้งความสัมพันธ์ที่ดีและความสัมพันธ์ที่ไม่ดี เป็นเครื่องอยู่ให้กับโลกใบนี้ รวมถึงการจะไปมีความสัมพันธ์กับใคร มันจะเป็นไปตามความรู้สึกด้วยกันทั้งนั้น ไม่มีใครสามารถบังคับความรู้สึกกันได้เลย แต่เราก็อย่าหลงลืมที่จะสร้างความสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมด้วยเช่นกัน.

เมื่อความสัมพันธ์เป็นตัวจุดชนวนให้มีความสุข

ความสุขที่เราได้ครอบครองนั้น เป็นความสุขที่แผ่ซ่านไปในจิตใจของเราทุกคน ทว่า การจะให้ชีวิตมีแต่ความสุขนั้นก็คงไม่ใช่สิ่งที่จะเป็นไปได้โดยง่าย บางคนตามหาความสัมพันธ์ที่จีรังยั่งยืนมานานแสนนาน แต่อีกคนก็ไม่จำเป็นต้องใช้พลังในการตามหาก็กลับมีผู้คนต่อแถวและรายล้อม เขาเหล่านั้นอยู่ทุกหนแห่ง แล้วความจริงของความสัมพันธ์นั้นมีตัวตนเป็นอย่างไรกันแน่ ถ้าพินิจพิจารณากันให้ดีก็จะพบว่า ความสัมพันธ์เป็นสิ่งที่มนุษย์นั้นต้องการจะครอบครอง ไม่แพ้ไปกว่าเงินทอง หรือความสุขในระยะยาวเลย อาจเป็นเพราะมันเป็นตัวเติมเต็มให้เรารู้สึกว่ามีตัวตน มีความสำคัญ และมีคนที่เข้าใจเราจริง ๆ.

เมื่อความสุขที่เข้ามา ก็ย่อมมีความทุกข์เป็นของแถม ความสัมพันธ์ที่ดีก็เปรียบเหมือนเทพนิยายในจินตนาการของทุกคน เมื่อเรายังเป็นเด็กเราก็คงจะจินตนาการไว้ว่า ขอให้เจอคนที่รักเราจริง ขอให้คนนั้นไม่ทิ้งเราไป และขอให้เราเจอรักแท้เร็ว ๆ ไม่อยากพบเจอความเสียใจเมื่อตอนที่เรานั้นมอบความรักให้กับใครก็ตามแต่ สุดท้ายชีวิตก็จะมาบอกกับเราว่า ไม่มีอะไรมั่นคงและถาวรไปเท่ากับความตั้งใจของเราเอง ความสัมพันธ์ที่ดีจะเกิดขึ้นจากตัวเราเป็นสาเหตุ ไม่ใช่อีกฝ่ายเป็นสาเหตุ แล้วนั่นก็คือคำตอบว่า ความรักที่แท้จริงอยู่ที่ตัวเราไม่ใช่อยู่ที่ใครอื่น การทำใจยอมรับความจริงว่า ถ้าไม่เคยผิดหวัง เราก็ไม่รู้จักคำว่าสมหวังหรอก.

เมื่อความสัมพันธ์เป็นตัวทำลายการวาดฝัน

เมื่อชีวิตไม่ใช่สมการคณิตศาสตร์ ที่เราจะให้ทุกอย่างลงตัวไปเสียหมด แต่ชีวิตคงจะเหมือนตาชั่งที่คอยวัดตวงความคิดของเราเสมอมา เมื่อเราเจอเหตุการณ์ที่ไม่เป็นอย่างใจหวัง เราจะทำอย่างไร แล้วนี่คือสิ่งที่สำคัญที่สุด ใครที่วาดฝันเอาไว้มาก พอเจอคนที่เราได้วาดฝันก็หยุดที่จะเพ้อฝันไม่ได้ ยิ่งถลำเข้าไปในวังวนของความหลงงมงายมากยิ่งขึ้น แต่ก็หารู้ไม่ว่า ความเป็นจริงของความสัมพันธ์มันไม่ได้เริ่มต้นจากความสุขเลยแม้แต่น้อย หากแต่ความสัมพันธ์ที่แท้จริงจะต้องเริ่มต้นจากการเรียนรู้ความทุกข์เสียมากกว่า สิ่งนั้นจะมาทำให้เราผ่านพ้นอุปสรรคที่ใหญ่หลวงไปได้ อีกนัยหนึ่งก็จะหมายถึงว่าร่วมสุขใคร ๆ ก็ร่วมได้ แต่ร่วมทุกข์นั้นเป็นของยาก.

คงไม่มีใครที่จะมีความสัมพันธ์แล้วมาบอกกับเราว่า วันนึงฉันจะทิ้งเธอไปนะ หรือว่าวันนึงฉันจะทำให้เธอเสียใจหรอกนะ ก็เพราะว่าทุกคนล้วนแต่วาดฝันไปในทิศทางที่ดีกันเสียหมด แล้วคนที่พูดความจริงนั่นคือเป็นคนที่น่าคบหาและควรสร้างความสัมพันธ์ด้วยมากที่สุด มันไม่ใช่เพราะว่าเขาจะทิ้งเราไปตอนไหนก็ได้หรอก แต่มันคือการที่เรามีความจริงใจต่อกัน เราไม่ได้โกหกตัวเอง และต่อความสัมพันธ์นั้น ๆ การทนอยู่ด้วยกันมันไม่นำมาซึ่งความสุขในบั้นปลายอยู่แล้ว แต่การที่เราใช้ชีวิตด้วยกันช่วงหนึ่ง มันก็พอวัดอะไรบางอย่างได้เช่นกันว่า คนนี้คือคนที่ใช่หรือไม่ใช่สำหรับเรา.

รักคือหนึ่งในความสัมพันธ์ที่ต้องหมั่นรักษาเอาไว้

ถ้าเราถามกันไปเลย ณ ตอนนี้ว่า มีใครบ้างที่ไม่รู้จักความรัก ทุกคนคงตอบว่าไม่มีใครหรอกที่ไม่รู้จัก แต่ในความเป็นจริงแล้ว มีน้อยคนมากที่จะรู้จักความรักกันจริง ๆ มันไม่ใช่ว่าความรักมันหายากนะ ทว่า คนที่จะพยายามเรียนรู้ และพิจารณาคำว่ารักจริง ๆ นั้นมีอยู่น้อยมาก คนส่วนใหญ่ใช้ความสัมพันธ์ที่เต็มไปด้วยความหลงใหลเสียมากกว่า พอเราเจอคนที่น่าลุ่มหลง เราก็ทึกทักกันไปว่า “นี่ไง ฉันเจอความรักแล้วล่ะ” ซึ่งสุดท้ายแล้ว ชีวิตจะมาตอบเราเองว่า นี่คือรักหรือว่าหลงกันแน่ เพราะว่าถ้ามันเป็นความรักจริง ๆ ผลสุดท้ายของความรู้สึกจะต้องเป็นความสุข ถ้าหากว่าผลเป็นความทุกข์นั่นคือคำตอบแล้วว่าหลงแน่นอน.

เมื่อรู้จักความรักแล้ว สิ่งที่ต้องทำเป็นขั้นตอนต่อไปคือ มอบความรักให้กับทุก ๆ ความสัมพันธ์ การที่จะมีความสุขในความสัมพันธ์ได้ไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ก็ไม่ใช่เรื่องยากเช่นกัน การเอาใจเขามาใส่ใจเรา นี่ก็คือที่มาของการรักคนอื่นเป็น การสังเกตสีหน้าแววตาของคนอื่น แล้วนำมาขบคิดว่า ทำไมผู้คนมากมายถึงมีความรู้สึกเช่นนี้กับเหตุการณ์แบบนี้ แล้วถ้าเราคิดแบบนี้บ่อย ๆ มันจะเกิดกระบวนการของการตระหนักรู้ขึ้น มันก็คือความรู้สึกที่เราจะทำยังไงก็ได้ให้คนที่อยู่ในความสัมพันธ์ของเราไม่ทุกข์ไปกับเราตลอดเวลา แปลอีกนัยนึงก็คือ เราจะประคับประคองความสัมพันธ์ให้ดีที่สุด เหมือนรักษาแก้วไม่ให้มันแตกไปฉะนั้น.

ครอบครัวคือจุดเริ่มต้นของทุกความสัมพันธ์

การจะไปบอกว่า ชีวิตความสัมพันธ์ก็คือคนรัก ก็คือเพื่อน นั่นไม่ใช่ความหมายที่แท้จริงของความสัมพันธ์ จริง ๆ แล้วเราต้องการที่จะสร้างเครือข่ายของครอบครัวขึ้นมา โดยให้มีความรู้สึกคุ้นเคยกับบุคคลเหล่านั้นที่เรามีความสัมพันธ์ด้วย เบื้องลึกของการที่เราอยากมีคนรัก ก็เพราะเราต้องการความไว้ใจ แล้วนั่นก็คือสาเหตุที่เราไม่ประสบผลสำเร็จในความสัมพันธ์ที่ละเอียดและลึกซึ้งอย่างเช่นการเป็น ภรรยา สามี พ่อ แม่ หรือลูก ก็เพราะความสัมพันธ์ที่มีพันธะผูกพัน เป็นสิ่งที่เราต้องพึงรับผิดชอบ ไม่ว่าจะทางกฎหมายหรือทางจริยธรรมก็ตามแต่ เหตุผลที่ง่ายดายของการจะมีความสัมพันธ์ที่ดี และยืนยาวจะต้องเริ่มจากการเป็นลูกที่ดีก่อนอย่างแรก เพราะจุดเริ่มต้นที่ดีย่อมมองเห็นถึงอนาคตที่ดีได้เช่นเดียวกัน.

เปรียบเสมือนการใช้ชีวิตตั้งแต่เด็ก มันก็คือบทบาทที่เราต้องพึงกระทำ เช่น การเป็นลูก ต่อมาเราก็ต้องเป็นเพื่อน หลังจากนั้นเราก็ต้องไปหาครอบครัว ที่เราก็จำเป็นต้องเป็นพ่อหรือแม่สืบไป หากเราเป็นลูกที่ไม่ดีแล้วไซร้ เราจะเป็นพ่อแม่ที่ดีได้อย่างไรกัน เราจะรู้ได้อย่างไรว่า ณ ขณะที่เราเป็นลูก พ่อกับแม่เรามองเราเช่นไรบ้าง เราก็อาจจะไม่รู้ตรงนั้น พอเราเป็นพ่อหรือแม่คน เราก็จะไม่เข้าใจลูกเพราะเราไม่เคยเข้าใจพ่อแม่เรา ฉันใดก็ฉันนั้น ถ้ามองอีกมุมหนึ่งคนรักกันจะรักกันจริงได้อย่างไร หากเราไม่รู้จักที่จะรักตัวเอง ต่างคนต่างโทษกันไปโทษกันมา ปัญหาครอบครัวก็เกิดจากคนสองคนที่ไม่เข้าใจกัน ส่งผลไปยังบุคคลที่สามที่ขึ้นชื่อว่าลูกนี่เอง.