นานมาแล้วที่เทศกาลสงกรานต์เป็นช่วงรวมญาติที่ย่าปลื้มปริ่ม นานมากๆ ที่มันเหลือเพียงความเงียบเหงา

จนกระทั่งงานศพ วันเวลาของการรวมญาติก็กลับมาอีกครั้ง เมื่อไม่กี่ปีก่อนฉันคงจินตนาการไม่ถูกว่าลูกหลานที่กระจัดกระจายของย่าจะกลับมารวมกลุ่มกันพร้อมหน้าด้วยบรรยากาศครึกครื้นได้ขนาดนี้ บรรยากาศที่ถูกลืมเลือนไปนานพอๆ กับช่วงเวลาของความป่วยไข้ของย่า

เป็นเช้าและคืนวันที่สองที่ฉันมาร่วมงาน ฉันที่เป็นมนุษย์ถ้ำและไม่ศรัทธาในพิธีกรรมทางศาสนา (อีกทั้งยังไม่มีศาสนา) ได้มองเห็นแต่ความยุ่งยาก ฟุ่มเฟือยของการจัดงาน แต่ภายใต้สิ่งที่ขัดใจนั้นก็ได้เห็นสายสัมพันธ์ของผู้คนที่ตัวฉันเองต้องทำความเข้าใจและเรียนรู้ เป็นสิ่งที่เห็นได้เฉพาะงานศพเท่านั้น

กลุ่มคนรู้จักเก่าแก่ของย่า กลุ่มเพื่อนของป้าตั้งแต่มัธยม (ที่หามารวมกันได้อย่างน่าทึ่ง) กลุ่มที่ทำงานลูกๆ กลุ่มหมู่บ้าน กลุ่มคนรู้จักของคนรู้จัก ย่าคงดีใจที่รู้ว่ามีคนมาในงานครั้งสุดท้ายของแกมากมาย สมัยก่อนย่าชอบเข้าวัด ชอบร่วมงานบุญทุกงาน ถึงตอนนี้แกก็อยู่ในทางที่แกศรัทธาแล้ว ถึงแม้ว่าแขกจะไม่คับคั่งเท่าสมัยก่อน แต่สำหรับยุคก็นี้ถือว่าไม่เงียบเหงา เหมือนเป็นแมสเสจที่ผู้ร่วมงานสื่อว่าจะไม่ทิ้งกัน จะไม่ปล่อยให้แกเหงา เพราะลึกๆ แล้วใครๆ ก็ไม่อยากเหงาแม้กระทั่งตอนเหลือแค่ร่าง

ฉันได้เจอผู้คนที่ห่างหายกันไปนาน คุยกับญาติพี่น้องอย่างคุ้นเคยแม้จะไม่ได้ติดต่อกันมาหลายปี พี่ช่างตัดผมใจดีที่เคยอยู่ข้างบ้าน พี่สาวแถวบ้านที่ช่างจ้อกว่าที่คิด มันเป็นความรู้สึกเก่าๆ ในประสบการณ์ที่ใหม่อย่างที่ไม่ได้เจอบ่อยๆ สำหรับฉันที่ห่างจากบ้านเกิด ห่างจากสังคมคนรู้จักมานาน

ป้ายรูปถ่ายย่าส่งยิ้มสดใสให้เหมือนอย่างภาพจำสมัยก่อนที่เป็นช่วงเวลาที่นานที่สุดที่อยู่กับย่าสมัยเด็ก ภาพย่าที่เคยลืมเลือนมาหลายปี แจ่มชัดขึ้นในตอนที่ฟังพระเทศน์ ราวกับย่าอยากให้มานั่งฟังเป็นเพื่อนเหมือนตอนนั่งดูทีวีด้วยกันสมัยก่อน ภาพที่ฉันตักข้าวสวยที่ย่าหุงถูกฉายในหัวซ้ำแล้วซ้ำเล่า รวมถึงภาพแบงค์ 20 กับคุกกี้กล่องแดงนั่นด้วย

ฉันจึงได้ตกผลึกจากความคิดบางอย่าง งานศพ อาจจะเป็นพิธีกรรมที่ใครบางคนไม่เห็นความสำคัญ แต่ก็สำคัญสำหรับคนอีกกลุ่ม  มันเป็นช่วงเวลาเดียวในชีวิตที่ให้อารมณ์แตกต่างจากช่วงเวลาอื่นๆ การพบปะของผู้คนในช่วงเวลานี้ไม่อาจเทียบกับช่วงเวลาอื่นใดได้และมีเพียงครั้งเดียวในชีวิต (คนเราตายได้ครั้งเดียว) งานศพของย่าทำให้ฉันระลึกถึงแกมากกว่าทุกทีและนึกถึงคนอื่นมากขึ้น รูปถ่ายย่าที่ส่งยิ้มมาให้นั้นราวกับกำลังให้กำลังใจฉันอยู่