แต่พอมาช่วงหลังๆ พอเจอผู้ป่วยเยอะๆเข้า มันก็เกิดความคิดอะไรหลายๆอย่างเข้ามาในหัวครับ

1.คนไข้รพ.ที่ล้นๆอยู่ทุกวันนี้ ทั้ง OPD และ ER ทั้งในเวลาและนอกเวลา ทั้งอาการเบาแบบไม่ต้องมารพ.ก็ได้ หรือหนักมากจนแบบทำไมไม่มาให้เร็วกว่านี้ มันเกิดจากอะไร

2.คนไข้ที่มาด้วยโรคเรื้อรัง(NCD) ทั้งที่มีไม่มี complication และมี complication แบบหนักหน่วง จนแบบ Treat กันแบบเต็มสูบนั้น เกิดจากอะไร

3.คนไข้ที่มาด้วยโรคหรืออาการที่เกิดจากสิ่งที่ตัวเองทำให้เจ็บป่วย เช่น trauma ขับ MC ล้ม, กินเหล้าเมา เกิดอุบัติเหตุ, กินเหล้าจนตับแข็งอาเจียนเป็นเลือด, แล้วพอรักษาเสดก็ไปกินเหล้าใหม่กลับมาด้วยอาการเดิม มันเกิดจากอะไร

ตอนนี้ผมอยู่รพ.ชุมชน ตรวจผู้ป่วยนอก (OPD)ในเวลาราชการวันๆนึงไม่ต่ำกว่า 60 คน ตรวจผู้ป่วยห้องฉุกเฉินในเวลาราชการวันนึง นอนรพ.(admit) อย่างน้อย 4-5 คน/วัน refer เคสไปรพ.ศูนย์อีกอย่างน้อย 4-5 คน/วันเช่นกัน (ใช้คำว่าอน่างน้อยนะครับ เพราะบางวันนี่เป็น10) นี่ยังไม่นับรวมนอกเวลาราชการนะครับ โดยเฉพาะตอน 16.00-24.00 นี่โคตรพีคเลย มารพ.กันระรัวมาก 

ขนาดรพ.ชุมชนยังขนาดนี้ รพ.ศูนย์นี่ไม่ต้องพูดถึงครับ หนักกว่านี้ 4-5 เท่า

สรุปแล้ววันๆนึงมีคนไม่สบายทั้งหมดกี่คน นอนรพ.กี่คน ส่งรักษาต่อรพ.ศูนย์กี่คน แล้วลองคิดดูนะครับ ทั้งประเทศมีรพ.ชุมชนกี่แห่ง มีรพ.ศูนย์กี่แห่ง มีรร.แพทย์กี่แห่ง พอคูณกันเข้าไปแล้ว แค่วันเดียวทั้งประเทศมีคนไม่สบายกี่คนก็ไม่อยากคิดละปวดกะบาล

นี่ยังไม่รวมถึงปัญหาที่บุคลากรทางการแพทย์เจอบ่อยๆ เช่น มาห้องฉุกเฉินด้วยอาการไม่ฉุกเฉินตอนนอกเวลาราชการหรือตอนดึกๆ แล้วมาบ่นว่ารอเป็นชม. 2ชม. แล้วยังไม่ได้ตรวจ ทั้งๆที่แพทย์และพยาบาลดูเคสที่ฉุกเฉินมากกว่า หรือมาขอใบรับรองแพทย์หยุดงาน โดยที่แพทย์พิจารณาแล้วว่าไม่ได้เป็นอะไรร้ายแรงแล้วไม่ให้หยุด แล้วคนไข้ทำสีหน้าไม่พอใจ(บางคนก็ด่า บางคนก็แสดงกิริยารุนแรง)

แล้วพอคิดได้อย่างงี้ก็เลยสงสัยว่าเอ๊ะต่างประเทศเค้าเป็นแบบเราหรือเปล่า คนไข้เค้าเยอะแบบเรามั้ย หรือเค้ามีระบบจัดการระบบสุขภาพเค้ายังไง หรือเค้ามี primary prevention หรือ educate ประชากรของเค้ายังไง หรือบางทีมันเป็นที่ระบบประกันสุขภาพหรือเปล่า ที่เอื้อให้ประชาชนเข้าถึงรพ.ได้ง่ายขึ้น ถึงได้เกิดเหตุการณ์แบบนี้

ทั้งหมดนี้ผมแค่สงสัยเฉยๆ ไม่ได้คิดโทษระบบการศึกษาหรือระบบสาธารณสุข เพราะที่เค้าพัฒนากันมาในรูปแบบนี้มันก็มีข้อดี ไม่งั้นคงไม่อยู่มาได้จนถึงทุกวันนี้หรอก

เพียงแค่อยากรู้ว่าเราสามารถปรับปรุงมันให้ดีขึ้นได้กว่านี้อีกมั้ย ทั้งเรื่อง primary prevention, education และ health service system

เพราะถ้าทำได้ มันคงทำให้คุณภาพชีวิตผู้ป่วยและบุคลากรทางการแพทย์ทุกคนดีขึ้นกว่าที่เป็นอยู่ในวันนี้แน่ๆ