謙譲形 รูปถ่อมตน　　　　　お〜する　　　　　　　　お〜します

หลาย ๆ คนที่เคยเรียนมาเหมือนไก่คงพอรู้อยู่แล้วว่ารูปยกย่องกับรูปถ่อมตนคืออะไร แต่เราไม่เคยรู้เลยว่าเมื่อไหร่จะต้องใช้รูปธรรมดาหรือรูปสุภาพ

         เริ่มที่ฝั่งสีน้ำเงินกันก่อนนะคะ ฝั่งสีน้ำเงินเป็นฝั่งที่ใช้พูดถึงผู้แสดงการกระทำที่เราพูดถึง เช่น เราพูดกับเพื่อนว่า "เห้ย ๆ 'จารย์สมศักดิ์กำลังเดินมาแล้วเว่ย" ส่วนนี้จะหมายถึงการกระทำของอาจารย์สมศักดิ์  (ถ้าไม่เคารพจะไม่ใช้ก็ไม่บังคับกันค่า 5555 อาจจะบอกเพื่อนว่า "เห้ย ๆ สมศักดิ์กำลังเดินมาเว่ย" ก็ได้ค่ะ)

         尊敬形 รูปยกย่อง คือ การยกให้คนที่เราพูดถึงดูสูงขึ้น เหมือนกับภาษาไทย เราจะแทนคนที่เราเคารพว่าท่าน คนที่เรายกย่องก็จะมีคนที่อาวุโสกว่าเรา คนที่มีตำแหน่งหน้าที่สูงกว่าเรา หรือลูกค้า รูปแบบกริยาที่ใช้หลัก ๆ คือ お〜になる เช่น　(ลากคลุมเพื่อดูคำตอบ)

                                                   普通形　รูปธรรมดา　　　　丁寧形   รูปสุภาพ

　　　　帰る　กลับ　　　　　　お帰りになる　　　　　お帰りになります

　　　　書く　เขียน　　　　　  お書きになる　　　　　お書きになります

　　　　読む　อ่าน　　　　　　お読みになる　　　　　お読みになります

　　　　待つ　 รอ　　　　  　　お待ちになる　　　　　お待ちになります

เรายังสามารถใช้รูปถูกกระทำ หรือ รูป られる ได้เช่นกัน แต่บางครั้งอาจทำให้เกิดความสับสนได้ว่ามีความหมายเป็นถูกกระทำหรือรูปยกย่อง เช่น

                                                   普通形　รูปธรรมดา　　　　丁寧形   รูปสุภาพ

　　　　帰る　กลับ　　　　　　帰られえる　　　　　　  　帰られます

　　　　来る　มา　　　　　　    来られる　　　　　　　　来られます

มีรูปที่เปลี่ยนไปเลยเช่นกัน ส่วนนี้ต้องจำอย่างเดียวเลย ใครเคยเรียนมาแล้วมาลองทวนกันนะคะ ใครยังไม่เคยเรียนดูเฉลยได้เลย

                                                   普通形　รูปธรรมดา　　　　丁寧形   รูปสุภาพ

　　　　行く　ไป　　　　　　いらっしゃる　　   　　　いらっしゃいます

　　　　食べる　กิน　　　　　 召し上がる　　　　　　　召し上がります

　　　　言う　พูด　　　　　　おっしゃる　　　　　　　おっしゃいます

　　　　知ってる　รู้จัก　　　　ご存知だ　　　　　　　   　ご存知です

　　　　する　ทำ　　　　　　　なさる　　　　　　　　　 なさいます

         謙譲形 รูปถ่อมตน คือ การย่อตัวเองลงให้ต่ำลง เหมือนกับที่เวลาเราพูดกับผู้ใหญ่เราแทนตัวเองว่าหนู นอกจากคนญี่ปุ่นจะถ่อมตนเวลาพูดถึงตัวเองแล้ว คนในครอบครัวหรือพวกพ้องของตังเองก็จะใช้รูปถ่อมตนด้วยเช่นกัน รูปแบบคำกริยาหลัก ๆ คือ お〜する เช่น

                                                   普通形　รูปธรรมดา　　　　丁寧形   รูปสุภาพ

　　　　帰る　กลับ　　　　　　お帰りする　　　　　　　お帰りします

　　　　書く　เขียน　　　　　  お書きする　　　　　　　お書きします　　　

　　　　読む　อ่าน　　　　　　お読みする　　　　　　　お読みします

　　　　待つ　 รอ　　　　  　　お待ちする　　　　　　　お待ちします

เช่นเดียวกับรูปยกย่อง รูปถ่อมตนก็มีรูปที่เปลี่ยนไปเลยเช่นกัน 

                                                   普通形　รูปธรรมดา　　　　丁寧形   รูปสุภาพ

　　　　行く　ไป　　　　　　　　参る　　   　　　　　　　参ります　　　　

　　　　食べる　กิน　　　  　　 いただく　　　　　　　　いただきます

　　　　言う　พูด　　　　　　　もうす　　　　　　　  　　申します

　　　　知ってる　รู้จัก　　　　存知している　　　　　　存知しています　　　

　　　　する　ทำ　　　　　　　いたす　　　　　　　　　 いたします

          จนถึงตอนนี้เป้นไงกันบ้างคะ หลาย ๆ คงคิดว่า ภาษาไทยบางทีเราก็ไม่เรียกผู้ใหญ่ที่เราไม่เคารพว่าท่าน 尊敬形 รูปยกย่อง และ 謙譲形 รูปถ่อมตน ในภาษาญี่ปุ่นก็เหมือนกัน เราสามารถเลือกได้ว่าจะใช้หรือไม่ใช้

          ส่วนต่อมา คือ ฝั่งด้านบนสีชมพู เป็นฝั่งคำสุภาพที่ใช้กับคนฟัง จากตัวอย่างด้านบน  เราพูดกับเพื่อนว่า "เห้ย ๆ 'จารย์สมศักดิ์กำลังเดินมาแล้วเว่ย" ในส่วนนี้เหมือนกับคำท้ายประโยคว่า เว่ย เพราะเราคุยกับเพื่อน ถ้าเราคุยกับผู้ใหญ่เราก็คงใช้ ครับ หรือ ค่ะ กัน เช่นเดียวกับ ภาษาญี่ปุ่น ถ้าเราพูดกับเพื่อนเราจะใช้   普通形　รูปธรรมดา แต่ถ้าเราพูดกับคนที่สูงกกว่าเราเราจะใช้ 丁寧形   รูปสุภาพ

         สรุปคือ ภาษาญี่ปุ่นแบ่งเป็นสองส่วน ส่วนแรกหมายถึงคนที่เราพูดถึง ส่วนหลังหมายถึงคนที่เราพูดด้วย เท่านี้เองที่เรางงมาตั้งนาน

         ไก่ว่าภาษาญี่ปุ่นเป็นภาษาที่พิเศษมาก ๆ ตรงที่เวลาเราได้ยินประโยคภาษาญี่ปุ่นประโยคหนึ่ง เราสามารถบอกถึงความสัมพันธ์ระหว่างผู้พูด ผู้ฟัง และผู้ที่ถูกกล่าวถึงได้เลย ในฐานะคนฟังเราจะสามารถรับรู้ถึงความเคารพที่ผู้พูดมีต่อเราได้เลย แต่ในฐานะคนพูดที่ไม่เคยชิน เพื่อไม่ให้เกิดความเข้าใจผิดว่าเราไม่เคารพคนนั้น ๆ  กว่าจะพูดออกมาได้ อาจจะใช้เวลาและต้องคิดเยอะหน่อย แต่เชื่อว่าถ้าใช้บ่อย ๆ บวกก็คงจะทำได้ถูกต้อง และเร็วขึ้น

-------

อ้างอิง

รูปปก: http://robertfrankhunter.com/work/guardian-lucid-dreaming/