สวัสดีค่ะทุกคน ซามุอยากจะลองรีวิวอะไรที่น่าจะมีสาระบ้างเลยเลือกหยิบงานตัวเองมารีวิวซะเลย หวังว่าทุกคนจะได้ประโยชน์ไม่มากก็น้อยน้า

เล่าประสบการณ์โดยรวม

ก่อนอื่นก็ต้องเริ่มจากงานที่ซามุเคยทำก่อนเนอะ เส้นทางนักแปลของซามุเริ่มจากการเป็นนักแปลซับจ้า ใช่แล้ว ก็แปลหนัง แปลซีรีส์ สารคดีในแพลตฟอร์มต่างๆ นั่นแหละ บางคนอาจจะเคยดูงานที่ซามุแปลมาแล้วก็ได้ งานแปลซับนี่ซามุทำมาได้รวมๆ แล้วราว 3 ปี รับทำเป็นฟรีแลนซ์ตั้งแต่สมัยเรียนมหาวิทยาลัย ซึ่งก็เริ่มจากการสมัครงานกับบริษัทที่รับแปลหรือทำซับไป บริษัทพวกนี้ทุกคนก็ลองๆ ไปหาใน LinkedIn ได้เลยนะ แค่ส่งๆ ให้เขาเก็บประวัติเราไปก็ได้ไม่เสียหาย ซามุรับแปลจากสองเจ้า (ขอเรียกว่าเจ้าแพงกับเจ้ากลางๆ ละกัน) แต่ละเจ้าก็มีวิธีการทำงานต่างกันไปเดี๋ยวจะเทียบให้ฟังในหัวข้อถัดไปน้า

นอกจากแปลซับแล้วงานแปลแบบอื่นๆ เราก็รับจ้า พูดถึงพาร์ทฟรีแลนซ์ จะบอกว่าเราเคยรับแปลพวกบทคัดย่อ จดหมายแนะนำตัว แบบสำรวจอะไรงี้ด้วย แต่รายได้มันก็กรุบกริบเพราะได้ไม่สม่ำเสมอเท่าไหร่ทำให้เราเลือกไปสมัครงานประจำดู งานประจำนี่คือเปลี่ยนโลกการแปลเรามากเลยเพราะเราได้มาแปลพวกหน้าเว็บไซต์หรือพวกคู่มือใช้งานแอพทำนองนั้นซะเยอะ ซึ่งเราก็รับงานประจำนี้มาได้เกือบๆ ปีละ

เจาะลึกการทำงาน

อะแฮ่ม จะว่าเจาะลึกก็ไม่ลึกขนาดนั้นหรอก 55555 ซามุเองก็ยังแปลแบบทุลักทุเลกับชีวิตอยู่เลยแต่ก็อยากให้ทุกคนเห็นภาพคร่าวๆ อะนะว่าเวลาทำงานจริงๆ จังๆ มันเป็นยังไง

ถ้าจะไล่เรียงตามลำดับเวลาก็คงต้องเล่าเรื่องการแปลซับก่อน อย่างที่บอกไปว่าเราเคยแปลซับให้สองเจ้า วิธีการทำงานและแพลตฟอร์มของทั้งสองเจ้านี่ต่างกันลิบโลกเลย เจ้าแพงที่เป็นเจ้าที่เราเริ่มทำสมัยเรียนคือเจ้าที่เราสามารถแปลซับลงบนหน้าเว็บได้เลย ไม่ต้องโหลดโปรแกรมอะไรเพิ่ม ซึ่ง-ข้อ-นี้-สำคัญ-มากกกกกก นึกดูว่าถ้าเราต้องโหลดโปรแกรมมาก็แปลว่าอุปกรณ์ที่เราใช้แปลได้ก็จะจำกัด ถ้าบริษัทบังคับให้ใช้อะไรที่ต้องเสียเงินโหลดมันก็จะไปบวกกับต้นทุนเราอีก เพราะฉะนั้นเราต้องดูเรื่องนี้ด้วยน้า ส่วนของเจ้ากลางๆ เจ้านี้เขามีบังคับโปรแกรมของเขาเลย เราแค่โหลดโปรแกรมมาเท่านั้นเองและโหลดฟรีจ้า

การแปลเอกสารหรือแปลเว็บใดๆ สิ่งที่ขาดไม่ได้เลยคือทุกคนอาจต้องได้ใช้โปรแกรมช่วยแปลหรือ CAT tools ซึ่งเจ้าตัวเนี้ยมันจะช่วยให้เราแปลเร็วขึ้นมากเพราะเราไม่จำเป็นต้องแปลอะไรซ้ำๆ กันทุกครั้ง แถมคำจะได้สอดคล้องไปในทางเดียวกันมากขึ้นด้วย เช่น ถ้าเราเลือกทับศัพท์ App เป็น “แอพ” แล้ว เราก็จะไม่เผลอทับว่า “แอป” ทีหลัง มันดีกว่ากูเกิลทรานสเลตตรงมันจะจำสิ่งที่เราเคยแปลไปก่อนหน้าไว้ทำให้เป็นภาษาคนมากกว่า แต่ก็ต้องระวังบริบทให้ดีนะเพราะความหมายคำบางทีก็เปลี่ยนหน้ามือเป็นหลังเท้าได้ง่ายๆ

การแปลเป็นอาชีพมีข้อพึงระวังอย่างนึงที่อยากให้ใครที่ไม่มีประสบการณ์ต้องคำนึงถึงไว้ นั่นก็คือ ”ปริมาณ” ที่เราสามารถแปลได้ต่อชั่วโมงหรือต่อวัน เรื่องนี้เป็นเรื่องสำคัญมากจริงๆ เพราะเราต้องรับงานที่เราอย่างน้อยก็สามารถ “ทำเสร็จ” ได้ในเดดไลน์ และค่าจ้างต้องสาสมกับระดับการปั่นของเราในระดับนึง ถ้ามาสายซับเราต้องรู้ว่าเราใช้เวลาเท่าไหร่ในการแปลวิดีโอ 30-60 นาที หากว่าใครไม่เคยลองก็อยากให้รับงานให้น้อยกว่าวันละ 30 ไว้ เพราะถึงวิดีโอจะแค่สามสิบนาทีแต่การแปลอาจใช้เวลานานเกินครึ่งวันเลยก็ได้ ส่วนถ้าแปลสายเอกสารที่ต้องนับคำก็หาเอกสารมาแปลแล้วจับเวลาดู พอเรารู้ศักยภาพตัวเองเราก็จะบริหารเวลาและงานที่รับทำได้อย่างสบายใจขึ้น

รายได้

รายได้ของอาชีพนี้ก็มีทั้งดีและแย่แล้วแต่ว่าเราจะแปลให้ใคร+แปลเรื่องอะไรอะนะ จากการแปลซับมา เราคิดค่าแปลซับเป็นนาทีโดยจะมีเรตอยู่ราวๆ 30-45 บาทต่อนาที (ของวิดีโอ) การแปลเอกสารซามุจะคิดเป็นคำตกคำละประมาณ 2-2.5 บาท (หลายครั้งคิดแบบเหมาหน้าละ 200-300) ซึ่งเงินที่ได้จากงานฟรีแลนซ์ก็จะอยู่ราวๆ 20,000 ต่อเดือน แต่ขอย้ำว่านี่เป็นค่าเฉลี่ยนะ บางเดือนเราก็ได้หลักพันปลายๆ บางเดือนเราก็ได้ถึง 50,000 ส่วนรายได้ในฐานะนักแปลประจำก็เริ่มต้นประมาณ 20,000 บาทขึ้นไปแล้วแต่คู่ภาษาว่าแรร์หรือเป็นที่ต้องการขนาดไหน

Tips เตรียมเดบิวต์เข้าสู่วงการ

ไม่พูดพร่ำทำเพลง เข้าเรื่องเลยค่ะ

ข้อ 1) จะแปลภาษาก็ต้องเก่งภาษาสิ!!!!!
แกรมม่าสำคัญไฉน แกรมม่าจะสำคัญก็เวลาแบบนี้นี่แหละค่ะ ประโยคสั้นๆ ไม่เท่าไหร่ แต่หลายครั้งประโยคมันก็มาแบบยาวเหยียดจนเรียบเรียงหาใจความหลักไม่เจอนี่สิ แกรมม่าจะช่วยเราแบ่งได้ว่าอะไรขยายอะไร อะไรเป็นประธานหลักของประโยคที่เขาจะสื่อ และไม่ใช่แค่ภาษาที่เราต้องแปลนะคะ ภาษาที่เราควรแม่นที่สุดคือภาษาไทยค่ะทุกคน เราต้องมีคลังสำนวนแบบไทยในหัวเยอะๆ ไม่งั้นสุดท้ายคำแปลก็จะออกมาแบบตรงแน่วจนอ่านแล้วพิลึกแถมขัดตาสุดๆ

ข้อ 2) อย่ากลัวการฉีกทึ้งรูปประโยคต้นทาง
ใครที่จะมาสายวรรณกรรมหรือสายแปลซับข้อนี้คือสำคัญมากกกกก อย่าไปยึดติดค่ะว่าเราต้องแปลตรงๆ แบบเอาคำมาเรียงกัน อย่าลืมนะคะว่าซับคือคำพูด มันต้องเลียนแบบประโยคในชีวิตจริงของคน เวลาซามุแปลซับก็จะเน้นอ่านใจความและความรู้สึกของผู้พูดไว้ แล้วนึกดูว่าคนไทยในสถานการณ์นั้นจะพูดยังไง - ถ้าอยากทดสอบเซ้นภาษาตัวเองแนะนำหนังสือของครูหนอนค่ะ