เมื่อเย็นวานนี้ระหว่างที่กำลังออกจากที่ทำงาน ท้องฟ้ามืดครึ้มจนต้องรีบจ้ำเท้าเพราะกลัวหนีฝนไม่ทัน

เรากดฟังพอดแคสควบคู่ไปกับการเดินไปขึ้นรถไฟฟ้าตามปกติ

วันนี้เป็น Readery podcast ตอนที่ 91 - สันติวิธีแบบมาร์ติน ลูเทอร์ คิง จูเนียร์

.

ฟังน้ำเสียงอันคุ้นเคยของพี่ ๆ ทั้งสองคุยกันยังไม่ทันได้เข้าเรื่องเนื้อหาของหนังสือดี

เราก็ต้องชั่งใจในปัญหาเดิม ๆ อีกแล้ว! 

นั่นคือ จะฟังต่อหรือจะไปหาหนังสือมาอ่านก่อนแล้วค่อยฟัง 

.

จริง ๆ มันละเอียดกว่านั้นอีกเล็กน้อย เรื่องฟังหน่ะต้องหาเวลาฟังอยู่แล้ว 

แต่จังหวะที่เหมาะสมของการฟังเพื่อให้รสชาติของการอ่านหนังสือนั้นสนุกไปด้วยเนี่ยสิ

ตัดสินใจยากเหลือเกินนนน มีทั้งแบบ

     ① ฟังได้เลยอย่างสบายใจ เพราะอ่านแล้วหรือจะไม่ซื้อมาอ่านอยู่แล้ว

     ② ฟังได้เลยอย่างลุ้น ๆ เพราะไม่รู้ว่าจะอยากอ่านเล่มนั้นไหมหรืออ่านหลังฟังก็ไม่น่าเป็นอะไร

     ③ ยังไม่ฟัง เพราะจะอ่านก่อน และจะได้อ่านเร็ว ๆ นี้แน่ (มีอยู่ในกองดองแล้วด้วยซ้ำ!)

     ④ คงไม่ได้ฟัง เพราะอยากอ่านก่อน แต่ยังไม่ได้อ่านเร็ว ๆ นี้แน่ (T T)

ซึ่งพอฟังตอนที่ 91 นี้ไปได้ประมาณ 15 นาที 

การเกริ่นของพี่ ๆ ทั้งสองก็ทำให้พอตแคสตอนนี้ตกไปอยู่ข้อ ③ ทันที! 

ไม่พอ ยังทำให้เราต้องแวะซื้อเล่มนี้ก่อนขึ้นรถไฟฟ้ากลับบ้านอีกด้วย

.

.

ณ ตอนที่เขียนบันทึกอยู่นี้ คืออ่านจบแล้ว แต่ยังไม่ได้กลับไปฟัง จึงอยากจะขอบันทึกถึงหนังสือเล่มนี้ตามที่เราได้สัมผัสไว้ก่อน :)

จงมีใจที่แกร่ง และ หัวใจที่อ่อนโยน เป็นหนังสือรวมนิพนธ์ที่เต็มเปี่ยมไปด้วยความรักและพลังของความเชื่อมั่นศรัทธาในเพื่อนมนุษย์ของ มาร์ติน ลูเทอร์ คิง ที่หลาย ๆ คนคงเคยคุ้นหูอยู่บ้างแต่นับได้ว่าไม่รู้จัก

หนังสือเล่มนี้ประกอบด้วย 6 บทสั้น ๆ แต่กระชับเฉียบคม และแน่วแน่ในสารที่จะสื่อ ผู้แปลคัดมาจากประมวลเทศนา The Gift of Love ที่ ดร.คิง ยกคำสอนในคัมภีร์ไบเบิลมาอธิบายและตีความถึงนัยยะที่ซ่อนอยู่ภายใต้วัจนะของพระเยซูเจ้านั้น ๆ

หกบทนั้นได้แก่

1. ว่าด้วยการเป็นเพื่อนบ้านที่ดี

2. แปรความรักเป็นการกระทำ

3. จงรักศัตรูของท่าน

4. ขบถที่จิตใจได้รับการยกระดับ: พวกนอกคอกที่กลับใจ

5. จงมีใจที่แกร่งและหัวใจที่อ่อนโยน

6. การแสวงบุญสู่หนทางการไม่ใช้ความรุนแรง

แต่แม้ว่ากุจแจดอกนี้ที่ ดร.คิง ใช้ คือกุจแจแห่งคริสต์ศาสนา แต่เมื่อไขเข้าไปแล้ว สิ่งที่อยู่ภายในนั้นคือความเป็นสากลอันหนึ่ง ความเป็นสากลนี้ซ่อนอยู่ภายในจิตวิญญาณของมนุษย์ผู้เปิดกว้างทุกคน และจะทำให้เราก้าวพ้นกำแพงแห่งศาสนา เชื้อชาติ ภาษา สีผิว และความเชื่อที่ถูกประกอบสร้างขึ้นมาต่าง ๆ มากมาย

ความท้าทายอย่างหนึ่งที่จะเกิดขึ้นกับผู้อ่านชาวไทยที่นับถือศาสนาอื่นนอกจากคริสต์ศาสนา

คือการที่ท่านผู้อ่านจะต้องปลดเบื้องอคติของความศรัทธาออกเสียก่อน

เพราะระหว่างที่เราอ่านนั้น เรารู้สึกว่า ดร.คิง เป็นผู้ศรัทธาในศาสนาคริสต์อย่างที่สุด 

และยึดมั่นเอาพระวัจนะของพระองค์เป็นความจริงแท้แห่งชีวิต (เรายังไม่เคยอ่านงานอื่นของ ดร.คิง จึงขอกล่าวในฐานะของผู้ที่อ่านเฉพาะเนื้อหาของเล่มนี้)

เมื่อผู้อ่านปลดเปลื้องอคติด้านความศรัทธาออกไปแล้วชั้นหนึ่ง เพื่ออ่านเล่มนี้

ชั้นถัดมา ท่านจะพบว่าได้ปลดเปลื้องจิตใจที่อ่อนปวกเปียกและดวงตาที่มืดบอดออกไป เมื่ออ่านเล่มนี้จบ

อีกอย่างหนึ่งที่เราชอบเกี่ยวกับเล่มนี้ คือ สำนวนการแปล 

(ไม่แน่ใจว่าฉบับภาษาอังกฤษจะมีสำนวนอย่างไร หรือสามารถเทียบเคียงสำนวนระหว่างสองภาษาได้ไหม ไม่มีความรู้เรื่องนี้จึงไม่ทราบได้)

แต่สำนวนการแปลของเนติวิทย์เล่มนี้ ให้ความรู้สึกเหมือนกลับไปอ่าน "ชีวิต ความงาม และความรัก" ของ คาริล ยิบราล (เคยเขียนถึงใน post ที่ 15) 

เป็นรูปแบบสำนวนที่เราชอบมาก และรู้สึกว่า การเขียนถึงสิ่งซึ่งเป็นนามธรรมในจิตวิญญาณของมนุษย์

ไม่ว่าอย่างไรก็ต้องเขียนด้วยสำนวนเช่นกวีแบบนี้ เพราะความไม่ประจักษ์ชัดทำให้การเปรียบเปรยแบบกวีนิพนธ์เป็นเรื่องจำเป็น 

ข้อตำหนิเดียวที่เราพบเกี่ยวกับเล่มนี้คือ พิมพ์ผิดค่อนข้างเยอะเมื่อเทียบกับจำนวนหน้า มีคำซ้ำ ไม่ย่อหน้า (เช่น หน้า 48) หรือการใช้ไม้ยมกแบบที่ไม่เป็นรูปแบบเดียวกันทั้งเล่ม  (เช่น หน้า 53) ทำให้การอ่านสดุดไม่ลื่นไหล และให้ความรู้สึกลวก ๆ เล็กน้อย 

สิ่งที่ได้จากการอ่านเล่มนี้ โดยสรุปแล้ว เราได้ 

หากให้อธิบายโดยง่าย mind คือ อะไรก็ตามแต่ที่เกิดขึ้นในหัวสมองของเรา เช่น การมีความรู้ความเข้าใจ (cignitive) การมีสติรู้ตัว (conciousness) ความคิด (thinking) จินตนาการ (imagine) สัณชาตญาณ การตัดสินใจ อารมณ์ ความจำ ฯลฯ 

เราควรมีสิ่งเหล่านี้ที่แข็งแกร่งแต่ไม่แข็งกระด้าง คือ มีเหตุมีผล มีปัญญาความรู้ ไม่มืดบอด และไม่ถูกหลอกลวงได้โดยง่าย ดร.คิง เชื่อมั่นในวิทยาศาสตร์และการศึกษา ซึ่งไม่ใช่สิ่งตรงข้ามกับศาสนาแต่อย่างใด

นั้นตรงตัวเลย เราจะต้องมีหัวใจที่อ่อนโยนแต่ไม่อ่อนแอ ความอ่อนโยนที่ว่านี้หลั่งออกมาจากความรักในเพื่อนมนุษย์ ในครอบครัว ในเพื่อนบ้าน ในศัตรู และในตนเอง เราจะต้องใช้ปัญญาในการมองข้ามอคติทั้งหมด และใช้หัวใจเพื่อทำความเข้าใจต่อสิ่งนั้น ศาสนาคือสิ่งที่เข้ามาช่วยเสริมในสิ่งนี้

การต่อสู้อย่างสันติ ไม่ใช่การเพิกเฉย ยอมจำนน ลดทอนคุณค่าของตนเพื่อหยุดยั้งความรุนแรง และไม่ใช่การโอนอ่อน ผัดผ่อน หรือไม่ยอมรับความจริง อีกทั้งยังไม่ใช่ความถูกต้องเฉพาะกลุ่มอีกด้วย

แต่การต่อสู้อย่างสันติ คือการยืนหยัดในหลักการอันเป็นสากลอย่างแน่วแน่โดยไม่ใช้ความรุนแรง เราจะต้องเห็นหลักการดังกล่าวในตัวของเพื่อนมนุษย์ "ทุกคน" และปฎิบัติกับเขาด้วยความเข้าใจไม่ว่าเขาจะเป็นผู้ที่เห็นต่างจากเรามากแค่ไหนก็ตาม เราจะต้องเชื่อว่าสิ่งนั้นมีอยู่ เพียงแต่เขา "ไม่รู้ว่าตนกำลังทำอะไร" เราจึงมีหน้าที่แสดงให้เขาเห็นว่า 

.

ความรุนแรงไม่สามารถยับยั้งความรุนแรงได้ 

ความเกลียดชังก็ไม่สามารถถูกทอนด้วยความเกลียดชังได้

.

นั่นเอง