"ปู่คิดยังไง ถ้าผมชอบผู้ชายด้วยกัน"


อย่าว่าแต่เจคอบเลย เกเบรียลเองก็นึกแปลกใจตัวเองเล็กน้อยที่ถามอีกฝ่ายเรื่องนี้
เขารู้ว่า มีพนักงานในร้านที่มีคู่รัก หรือแค่คู่เดท เป็นผู้ชายด้วยกัน ซึ่งเขาไม่ติดใจอะไร
แต่เขาแค่อยากรู้ขึ้นมาเฉย ๆ ว่า สำหรับคนที่ใช้ชีวิตอยู่ในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง
ในฐานะของ ‘คนในค่ายกักกัน’ ที่ไม่ได้มีแต่เฉพาะชาวยิวเพียงอย่างเดียว
แต่รวมไปถึง ‘คนนอก’ ประเภทอื่น อย่างเจคอบมองเรื่องดังกล่าวอย่างไร 


หลังจากเงียบไปครู่หนึ่ง เจคอบซึ่งนั่งอยู่บนเก้าอี้ข้างทำงานของเขาก็เอ่ยขึ้น
คำตอบที่ได้ไม่ตรงกับคำถาม แต่เหมือนมาจากการย้อนทวนความทรงจำเสียมากกว่า


“ในค่ายกักกัน นักโทษที่รักเพศเดียวกันจะต้องติดตราสามเหลี่ยมกลับหัวสีชมพู”


ขณะพูด น้ำเสียงของวิญญาณสั่นไหว และเงาร่างที่มองเห็นดูจะซีดจางลงเล็กน้อย
เจคอบไม่ได้ลนลาน ไม่ได้ทุกข์ทรมานเท่ากับตอนที่เขาเพิ่งค้นอีกฝ่ายพบและพากลับมา
ถึงอย่างนั้น เกเบรียลก็อดรู้สึกผิดอยู่บ้างไม่ได้ ที่คำถามของเขาสะกิดแผลเก่าของอีกฝ่าย


“แต่สำหรับคนเชื้อสายยิว...” เสียงที่แผ่วอยู่แล้ว แผ่วลงไปอีก “จะต้องติดเครื่องหมายสองสี”
“สามเหลี่ยมหัวกลับสีชมพูบนสามเหลี่ยมสีเหลือง... แย่ยิ่งกว่าการเป็นชาวยิวเสียอีก” 


คำตอบนั้นทำให้เขาวางมือจากการเก็บอุปกรณ์บนโต๊ะทำงานให้เรียบร้อยก่อนกลับบ้าน


“พวกผู้คุมค่ายจะทำอะไรกับผมบ้าง” เขารู้ว่า คำตอบอาจน่ากลัว แต่ก็อดถามไม่ได้
เป็นอีกครั้งที่เจคอบเงียบไปชั่วอึดใจ สีหน้าของเศร้าสร้อยอยู่แล้ว ดูโศกซึมลงไปอีก


“ทุกอย่างที่หลานไม่คิดว่าเขาจะทำกับหลานได้ เกเบรียล... ทุกอย่าง” 
ดวงตาสีน้ำตาลของเจคอบวูบไหว “เลวร้ายกว่าสิ่งที่เขาทำต่อชาวยิวเสียอีก”


คำบอกเล่าของญาติผู้ล่วงลับทำให้เขาไม่อยากถามต่อ และมันคือสิ่งที่เขารู้อยู่แล้ว
หลังสงคราม ชาวยิวได้รับการเยียวยาชดเชย แต่กว่ากลุ่มคนรักร่วมเพศจะ ‘มีตัวตน’ 
ในฐานะของเหยื่ออาชญากรรมสงคราม พวกเขาหลายคนถูกดำเนินคดีซ้ำเติม
เพราะในหลายประเทศที่การรักร่วมเพศเป็นเรื่องผิดกฎหมาย อาศัย ‘รายชื่อ’ 
ที่นาซีทำเอาไว้เพื่อจำแนกกลุ่มคน นำตัวพวกเขามาลงโทษในฐานะผู้ต้องหาซ้ำอีก


ถ้าลิสต์ชื่อของชาวยิวที่ออสการ์ ชินด์เลอร์ ให้สเติร์นและเพมเพอร์รวมรวมมาให้
ทำให้ชาวยิวในโปแลนด์หลายคนมีโอกาสรอดชีวิต ลิสต์ชื่อของคนรักเพศเดียวกัน
ที่ถูกรวบรวมโดยนาซีที่กวาดต้อนพวกเขาเข้าไปในค่ายกักกัน หรือค่ายใช้แรงงาน
ก็เหมือนบัญชีที่ลากพวกเขาลงนรกซ้ำสอง ถูกดำเนินคดีอย่าง ‘ถูกต้องตามกฎหมาย’ 
กว่าจะได้รับการเยียวยา กว่าจะได้รับการยอมรับว่าเป็นเหยื่อ และได้รับการชดเชย
เรื่องราวของพวกเขาก็เกือบจะถูกกลืนหายไปเฉย ๆ ในหน้าประวัติศาสตร์สงคราม 


“ถ้าหลานอยู่ในช่วงเวลาที่ปู่เคยมีชีวิต ปู่ไม่อยากให้หลานเป็นอย่างนั้น” 


เจคอบตอบคำถามของเขาตามตรง แต่ในคราวนี้ น้ำเสียงของเขาอ่อนโยนลง
และสายตาที่มองมายังเขาเต็มไปด้วยความเข้าใจของคนที่ผ่านชีวิตมามากแล้ว


“แต่ถ้าเป็นเวลานี้... หลานจะเป็นอะไรก็ได้ที่หลานอยากจะเป็น และอยากจะทำ” 
วิญญาณช่างทำกระเป๋าเดินทางยิ้ม “หลานเป็นชาวยิว ที่เป็นเกย์ หรือเป็นอะไรก็ได้”


“ปู่ไม่ว่าอะไรหรือครับ” 


เจคอบส่ายหน้า “ไม่หรอก และถ้าเป็น ปู่ก็แค่อยากให้ใช้ชีวิตอย่างที่หลานเป็น
ใช้ชีวิตแทนคนที่ปู่เคยรู้จักในค่ายกักกัน อย่างที่พวกเขาไม่เคยทำได้ แค่นั้นก็พอแล้ว”



นั่นเป็นอีกครั้งที่คำตอบของเจคอบทำให้เกเบรียลนึกเสียดายที่ไม่สามารถกอดอีกฝ่ายแน่น ๆ ได้สักที