หนังสือ : การปฏิวัติและการเปลี่ยนแปลงในประเทศสยาม บันทึกของทูตญี่ปุ่นผู้เห็นเหตุการณ์ปฏิวัติ 2475 (พ.3)
โดย : ยาสุกิจิ ยาตาเบ แปล เออิจิ มูราชิมา, นครินทร์ เมฆไตรรัตน์
จำนวน : 160 หน้า
ราคา : 175 บาท

"การปฏิวัติและการเปลี่ยนแปลงในประเทศสยาม บันทึกของทูตญี่ปุ่นผู้เห็นเหตุการณ์ปฏิวัติ 2475" เป็นหนังสือที่ถูกตีพิมพ์มาแล้วถึง 3 ครั้ง (ครั้งนี้ครั้งที่ 3) ซึ่งหนังสือเล่มดังกล่าวถูกเขียนขึ้นจากบันทึกความทรงจำและบันทึกทางการทูตของทูตญี่ปุ่นประจำประเทศไทยในช่วงเวลาดังกล่าว (ระหว่างเกิดการเปลี่ยนแปลงการปกครอง) โดยหนังสือเล่มนี้ได้พูดถึงเรื่องราวของการเปลี่ยนแปลงการปกครองจากมุมมองของนักการทูตชาวต่างชาติ ที่อาจจะเรียกได้ว่าเป็นการบันทึกเหตุการณ์ร่วมสมัยจากสายตาของคนนอก ทำให้อคติบางประการอาจจะถูกทอนออกไปซึ่งมีความแตกต่างกับการศึกษาเอกสารที่เกี่ยวกับ 2475 ที่ถูกสร้างโดยปัญญาชนสยาม/ไทย ทั้งในช่วงเวลาดังกล่าวและช่วงหลัง ที่อาจจะมีการเติมแต่งอคติบางประการเข้าไปในยามที่ตนเองสร้างงานขึ้นมา

"การปฏิวัติและการเปลี่ยนแปลงในประเทศสยาม บันทึกของทูตญี่ปุ่นผู้เห็นเหตุการณ์ปฏิวัติ 2475" ได้พูดถึงเรื่องราวของการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 ตั้งแต่ก่อนการเกิดการเปลี่ยนแปลง ระหว่างการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้น และภายหลังการเปลี่ยนแปลงที่เกิดการต่อสู้แก่งแยงกันระหว่างคณะเจ้าและคณะราษฎร หรือระหว่างคณะราษฎรด้วยกันเอง

หนังสือเล่มนี้อาจจะมีการบันทึกข้อมูลที่เรา ๆ ท่าน ๆ ที่เคยศึกษางาน 2475 มาบ้างอาจจะรู้สึกแปลก ๆ เมื่อลองอ่าน แต่ถ้าลองคิดอีกมุมหนึ่งว่า นี่คือบันทึกของผู้เห็นเหตุการณ์ ณ ช่วงเวลานั้นจริง ๆ และไม่ได้มีข้อมูลอื่น ๆ ที่เกิดจากการศึกษาข้อมูลโดยรอบเลย เมื่อลองเทียบบริบทดังกล่าว เราจะพบว่างานชิ้นนี้มีส่วนสำคัญ ต่อการเปิดโลกในเรื่องของการศึกษา 2475 อยู่มิใช่น้อย โดยเฉพาะในเรื่องของข้อถกเถียงในเรื่องของ "วันพระราชทานรัฐธรรมนูญ" หรือ "วันรัฐธรรมนูญ" งานชิ้นนี้ได้บ่งบอกถึงเหตุและผลบางประการของการช่วงชิงความหมายของการได้มา (พระราชทาน) รัฐธรรมนูญเอาไว้ได้อย่างน่าสนใจ

หากเรายังติดอยู่กับข้อถกเถียงของ 2475 ว่ามันเกิดขึ้นเร็วเกินไป (ชิงสุกก่อนห่าม) หรือมันไม่ควรเกิดขึ้นเลย หรือมันเป็นความผิดพลาดร้ายแรงต่อระบอบการปกครองของไทย หรือจะมองว่ามันดีแล้วก็ตามแต่ เรื่องราวของ 2475 ยังมีแง่มุมให้เราได้ลองศึกษาอีกมาก หากเราลองเปิดใจและลองศึกษาข้อมูลจากทุกด้านทุกฝ่าย (ซึ่งแม่งเยอะฉิบหาย) เราอาจจะได้มุมมองที่มีต่อ 2475 ในลักษณะที่ต่างออกไปจากบรรดางานศึกษาที่เคยมีมาทั้งหมดก็เป็นไปได้