เพื่อนๆเคยตื่นเช้าขึ้นมาแล้วไปไหว้พระที่วัดพระแก้ว ก่อนที่เขาจะเปิดให้นักท่องเที่ยวเข้าไหม เราอยากบอกว่า บรรยากาศสงบ มีเจ้าหน้าที่สวดมนต์ และเราค่อยๆสวดมนต์ของเรา ไหว้พระ ขอพร พระแก้วมรกต พอไหว้เสร็จ เราก็เดินชมรอบๆอย่างสบายใจ ก่อนที่จะชมภาพจิตรกรรมฝาผนังสวยๆ พร้อมอ่านคำกลอน รอบๆวัดพระแก้ว

     เรื่องราวของภาพจิตรกรรมฝาผนังของวัดพระเเก้ว คือ เรื่องราวเกี่ยวกับรามเกียรติ์และการสร้างชาติ ซึ่งเป็นการปลูกฝังคุณธรรมในด้านความสามัคคีและความรักเมตตาต่อกัน ในการสร้างและรักษาชาติไว้ให้คงอยู่ต่อไปตราบนานเท่านาน

“หากคนในชาติใดก็ตาม

ที่ขาดความรักและความสามัคคีต่อกัน

ไม่ดำรงตนอยู่ในหน้าที่แล้วไซร้

ชาตินั้นคงย่อมถึงกาลวิบัติเป็นแน่แท้”

เรื่องย่อ (จากเราเอง)

รูปภาพนี้ แสดงถึงครอบครัวและความเป็นมาของทุกตัวละคร

     ทศกัณฑ์ไปขอให้ฤาษีช่วยพานางมณโฑกลับมาจากพญาพาลี และได้เสียกันจนนางมณโฑตั้งครรภ์ และโหรทำนายว่า พระธิดาเป็นตัวกาลกิณี ทำให้กรุงแตก พ่อตาย ดังนั้น ด้วยความรักลูกแสนรักเพียงใด ทศกัณฑ์ก็ต้องตัดสินใจสั่งให้ฆ่าลูกตัวเอง แต่กลับกลายเป็นว่า ลูกไม่ตาย และลูกดันมีคนเลี้ยง และตั้งชื่อว่า 

“นางสีดา”

     เมื่อนางสีดาโตขึ้นมา ก็ได้รับความสวยมาจากแม่และความสง่างามมาจากพ่อ ดังนั้น นางสีดาเป็นผู้หญิงที่สวยมาก จนใครเห็นก็ต้องตะลึง ไม่เว้นแม้แต่พระรามที่เห็นแล้วก็นึกรัก นางสีดาก็เช่นเดียวกัน ที่เห็นครั้งแรกก็ตกหลุมรัก เพราะด้วยแรงรักที่เกิดจากการทำร่วมกันมาเมื่อชาติปางก่อน ทำให้พระรามสามารถยกคันธนูขึ้น และได้แต่งงานกับนางสีดา 

     วันหนึ่ง ทศกัณฐ์เห็นนางสีดา แอบมีใจรัก โดยไม่รู้ว่าจริงๆคือลูกสาวตัวเอง ทศกัณฐ์เลยลักนางสีดามาที่กรุงลงกา ซึ่งตั้งแต่นั้นก็มีการสู้กันระหว่างฝ่ายพระรามกับทศกัณฐ์ หลายครั้งก็ผลัดกันแพ้ ผลัดกันชนะ จนหนุมานตัดสินใจไปทำทีเข้าข้างทศกัณฐ์ เพื่อค้นหาหัวใจที่แท้จริงของทศกัณฐ์ เพราะทศกัณฐ์ฝากหัวใจไว้อีกที่หนึ่ง และเมื่อหนุมานรู้ที่ซ่อน หนุมานสามารถขย้ำหัวใจของทศกัณฐ์ให้ถึงแก่ความตาย

     หลังจากนางสีดาเจอพระราม พระรามตัดพ้อนางสีดา นางสีดาเลยลุยไฟเพื่อความบริสุทธิ์ใจของพระรามว่า นางมีพระรามเพียงคนเดียว และพระรามก็รู้สึกดีใจเป็นอย่างยิ่ง พอหลังจากนั้น ก็มีเหตุให้ต้องพรากกันอีก จนสุดท้าย ทุกคนได้กลับมาพบกัน และพระรามกับนางสีดา พร้อมบุตร ก็ครองเมืองในอาณาเขตที่กว้างใหญ่มหาศาล (ในขณะนั้น พระรามมีศึกที่ไหน ก็ชนะที่นั้น จนได้เมืองน้อยใหญ่มามากมาย) 

     เราคิดว่า เราค่อนข้างเป็นคนหัวโบราณก็ย่อมจะกล่าวแบบนั้นได้ ดังนั้น เราได้ไปฟังเพลงๆหนึ่งที่พูดถึงทศกัณฐ์ว่ารักนางสีดาแบบรักเชิงหญิงชาย แล้วทำให้เราอดขนลุกกับความคิดนี้ไม่ได้ เพราะเราไม่แน่ใจว่า คนแต่งและร้องเพลง เขาได้ศึกษารามเกียรติ์อย่างรอบด้านหรือเปล่า เพราะถ้าเขาศึกษา เขาจะพบว่า ทั้งสองคือพ่อลูกกันนะ แค่คิดนะ ก็ขนลุกสยองพองเกล้าเลย 

———————————————

อ่านไปทำไม

     การอ่านหนังสือเล่มหนึ่ง โดยเฉพาะเรื่องรามเกียรติ์ที่เป็นวรรณคดีไทยเรื่องหนึ่ง ซึ่งเป็นมรดกของชาติที่ทรงคุณค่า ถือว่าเป็นการได้อ่านหนังสือดีเล่มหนึ่งก่อนตายอย่างมาก เราตอบได้เลยนะ ว่า เคยอ่านจนจบ แบบว่า หนากว่า สามก๊ก และสนุกกว่าด้วย มันมีเรื่องราวแอบแฝง ทั้งแฟนตาซี ทั้งประเพณี ศาสนนิยม การสร้างชาติ พิชัยสงคราม พออ่านเรื่องเดียวจบก็ครบรอบด้าน

     ฉากที่พระรามไม่ไว้ใจนางสีดาจนนางสีดาต้องลุยไว้เพื่อแสดงความบริสุทธิ์ และฉากที่ทศกัณฐ์ลักพาตัวนางสีดาไปเพราะความไม่รู้ว่าเป็นลูกสาว ทั้งสองฉากนี้ทำให้เรารู้สึกเจ็บปวดด้วยกันทั้งคู่ เพราะนั้นก็พ่อ และนั้นก็คนรัก มันไปไม่ถูกสักทาง และนี่เองเป็นตัวอย่างของรักและศรัทธาอย่างผิดหรือไม่ไว้ใจกัน 

      ส่วนอีกฉากก็คงเป็นฉากที่หนุมานมีศรัทธาในพระรามถึงขั้นยอมทำเป็นเข้าข้างทศกัณฐ์และกำจัดทศกัณฐ์ทีหลัง

“ความรักและความศรัทธาที่ถูกต้อง เป็นของคู่กันเสมอ”

———————————————

มีอะไรน่ารู้

     เรื่องราวทั้งเรื่องเป็นการสู้รบ เพื่อสร้างชาติบ้านเมือง และมีการชิงดีชิงเด่นในเชิงไหวพริบกัน ซึ่งแต่ละคน งัดความสามารถหลอกล่อผู้อ่านและศัตรูกันอย่างสนุกเลย เล่นเราอ่านไปแล้วก็อึ้ง ทึ่ง ในพระปรีชาญาณสามารถของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชที่ท่านทรงพระราชนิพนธ์ได้อย่างสนุกสนาน ผสมผสานแนวแฟนตาซีได้อย่างลงตัว และสามารถนำพวกไหวพริบพวกนี้ไปใช้ต่อยอดในปัจจุบันได้ด้วย 

     พระรามท่านทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่สร้างชาติให้มั่นคง ถาวรอย่างแท้จริง และท่านยังเป็นพระมหากษัตริย์ที่ให้อิสรภาพ เสรีภาพกับประชาชนในการเลือกเชื่อในศรัทธา เพราะไม่ว่าจะศาสนาไหน ชาติพันธุ์ใด ก็คือคนในชาวอยุธยาด้วยกันทั้งนั้น 

     พอยิ่งอ่าน ก็ยิ่งนึกว่า เราภาคภูมิใจในความเป็นคนไทย ที่มีพระมหากษัตริย์ ทหารและประชาชนอีกหลายท่านที่ท่านยอมพลีชีพเพื่อสู้กับอริราชศัตรู และสร้างชาติไทยเป็นปึกแผ่น ประเทศเราไม่เคยเป็นเมืองขึ้นใคร เพราะเรามีพระมหากษัตริย์ที่ทรงไว้ซึ่งทศพิธราชธรรมและทำให้อาณาประชาราษฎร์อยู่อย่างเท่าเทียม มีความผาสุก เพราะไม่ว่าศาสนาใด ชนชาติใด เราคือ คนชาติเดียวกัน คนเลือดเดียวกัน คือ คนไทย

“ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์คงอยู่ถวรตลอดไป” 

———————————————

สิ่งที่ควรดู

     จากเรื่องรามเกียรติ์ เราจะพบถึงหน้าที่ของคนแต่ละคน ว่า ทุกคนมีหน้าที่แตกต่างกันไป หน้าที่ของทหารอย่างหนุมาน หน้าที่ของผู้นำทัพอย่างพระราม หน้าที่ของกองหนุนทัพอย่างพระลักษณ์ ในการต่อสู้กับอริราชศัตร ทุกคนดำรงธรรมอยู่ ๒ อย่างไม่เคยขาดเลย คือ ฆราวาสธรรม ๔ และพรหมวิหาร ๔ 

     พระรามท่านถือสัจจะมั่นในการรักนางสีดาอย่างมากแต่เพียงผู้เดียว ดังนั้น เมื่อนางอันเป็นที่รักถูกลักพาตัว ท่านใช้ทมะในการข่มใจไม่ให้โกรธ และวางแผนอย่างรอบคอบในการช่วยเหลือนางสีดา ถึงแม้ ท่านจะต้องสละความสะดวกสบายและใช้เวลานานกว่าจะช่วยสำเร็จ พระรามมีขันติ อดทน อดกลั้นที่จะต้องช่วยจนประสบผลสำเร็จ 

     และจากที่เห็น พระรามท่านรู้จักที่จะปล่อยวางความเคืองโกรธต่อทศกัณฐ์ในครั้งที่ทศกัณฐ์ตายแล้ว พระรามยังอนุญาตให้นางมณโฑจัดพระศพของทศกัณฐ์อย่างทรงเกียรติได้ ส่วนนางสีดามีความเข้าใจในตัวสามี ถึงขั้นยอมลุยไฟแสดงความบริสุทธิ์ เพราะนางสีดามีความมุทิตาต่อสามีอย่างจริงใจ 

“การที่เราทำหน้าที่ของเราต้องประกอบด้วย

ฆราวาสธรรม ๔ และพรหมวิหาร ๔

เพื่อความเจริญในทางที่ดีของชีวิต

 และคนรักเมตตาต่อเราอย่างแท้จริง”

———————————————

นั้นสู้ทำอะไร

     สิ่งทั้งหมดที่เราได้พูดกันมาตั้งแต่ข้างต้นเป็นการตอกย้ำว่า เนื่องจาก คนเราเป็นสัตว์สังคม ดังนั้น คนเราควรมีความรักและความสามัคคีมอบให้แก่กัน เพื่อทำให้ทั้งตัวเราและคนอื่นดีและมีระเบียบวินัย รวมทั้ง ถ้าหากเราเห็นว่า เมื่อไหร่ ที่เรามีการร่วมใจ ร่วมพลังกัน ทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งด้วยความตั้งมั่น เราจะสามารถทำสิ่งนั้นออกมาได้ดีในคนหมู่มาก เพื่อสร้างความเจริญให้กับคนทุกคนจริงๆ

     เปรียบการสร้างบ้านหนึ่งหลังให้สำเร็จได้ เราต้องใช้คน ใช้สมอง ใช้ไม้ ใช้ปูน ใช้วัสดุอีกหลายอย่าง กว่าจะสร้างสำเร็จ ก็เช่นเดียวกับการสร้างชาติชาติและรักษาชาติไว้ให้นั้นก็ต้องด้วยความสามัคคีและความรักที่มีต่อกัน

“ความรักตัวเองอย่างถูกต้องนำสู่ความรักผู้อื่นอย่างถูกวิธี

และเราสามารถสร้างความสามัคคีอย่างมั่นคงไว้ได้อีกด้วย”

———————————————

     เมื่อเราศึกษาจะพบว่า รามเกียรติ์เป็นมรดกที่ต้องสืบต่อไป เพื่อให้ชนรุ่นหลังเรียนรู้และภาคภูมิใจในความเป็นไทย วัฒนธรรมไทย และประเพณีไทย รวมทั้งคนทุกชาติพันธุ์ที่อาศัยอยู่ร่วมกันในผืนแผ่นดินนี้

“เราคือคนเลือดเดียวกัน คือ เลือดของธงไตรรงค์”

Look a Breathe