"หนังสืออ่านนอกเวลาเหมาะสำหรับเยาวชนและเหมาะสำหรับทุกคน” 

เนื้อหาสาระสำคัญในหนังสือ

“เป็นหนังสือเด็กที่เราจะอยู่กับเด็กคนนี้ 

เข้าใจมุมมองเด็กคนนี้ ชีวิตเด็กที่เป็นโปลิโอ หลังสงครามโลกที่ 2 จะออกมาในรูปแบบไหน”

      ถึงจนทนสู้กัด                    กินเหลือ

       อย่าเที่ยวแล่เนื้อเถือ               พวกพ้อง

       อดยากเยี่ยงอย่างเสือ             สงวนศักดิ์

       โซก็เสาะใส่ท้อง                     จับเนื้อกินเอง

      เรื่องนี้เป็นเป็นเรื่องราวของเด็กชายผิวขาวชื่อมะลิ และคนอื่นเรียกข้างท้ายอีกว่า วัลย์ เลยกลายเป็น "มะลิวัลย์" และเนื่องจากเป็นโปลิโอเลยทำให้ไม่สมประกอบ แต่ก็เป็นเด็กดี มีคุณธรรม

      ครอบครัวของเด็กชายมะลิวัลย์สอนเสมอว่า ให้รักษาชื่อเสียงวงศ์ตระกูลไว้ ดังนั้น ทั้งครอบครัวเลยเป็นคนจน หลายต่อหลายครั้งที่ไม่มีกิน และถึงขั้นเคยแย่งไข่ต้มกับแมว

     ในชีวิตของเด็กชายมะลิวัลย์ อดมื้อ กินมื้อ ลำบากกาย แต่ไม่ลำบากใจ เขาจะพยายามอดทน ฝืนเดิน และทนโดนเพื่อนแกล้ง จนเขาอยากย้ายโรงเรียน แต่มีเพื่อนชื่อติงฮั้ว ที่ช่วยเตือนจิตใจว่า 

"ถึงย้ายไปไหน ขานายก็ไปด้วย 

และขามันอยู่ส่วนขา ดังนั้นอย่าไปคิดอะไรเลย"

     เด็กชายยังได้เจอกับเรื่องราวมากมาย พร้อมกับมีการบรรยายถึงสภาพความเป็นอยู่ของคนสมัยก่อนได้เป็นอย่างดี ซึ่งมีเรื่องราวของคนสมัยก่อน หลังสงคราม เคยรวยมาก่อนก็จนต้องมาขอหยิบยืมแม่ของมะลิวัลย์อย่างถนิม บางคนก็เสียสติไป หรือหลายต่อหลายคนก็เปลี่ยนไปในทางแย่ลง และบางคนตามหาคนที่ไม่มีชีวิตอยู่แล้ว แต่ก็มีอีกหลายคนที่ยังสู้ต่อไป และพูดถึงการอยู่ร่วมกันกับคนไทยและคนจีนอย่างสามัคคีกัน

       มีเรื่องที่เราอ่านแล้วซึ้งมากอยู่สองเรื่องในเล่มนี้ คือ 

      เรื่องของตารองและดวงจันทร์ ตารองมีแต่คนกล่าวหาว่า เป็นปอบกับบ้า แต่ได้ช่วยมะลิวัลย์ไว้ เอาขนมมาให้ทาน และพาขึ้นชิงช้าสวรรค์ แต่เมื่อเพื่อนๆไม่เล่นกับมะลิวัลย์ เขาก็เลยไล่ตารองไป แต่ตารองยังมีน้ำใจกับเด็ก แถมยังอวยพรให้เด็กเป็นใหญ่เป็นโตอีกด้วย

"เพียงแค่เราไม่มีใคร เพียงแค่เราไม่ยุ่งกับใคร 

สังคมมองเราเป็นปอบ

แต่ความเป็นจริงแล้ว คนที่ว่า 

คนอื่นเป็นปอบต่างหาก ที่เป็นปอบ

ที่คอยกัดกินตับไตไส้พุงอิสรภาพ

และความเป็นมนุษย์ของคนอื่น

จนหมดสิ้น ด้วยคำพูดและการกระทำของคนเหล่านั้น"

       เรื่องของดวงจันทร์ ที่เป็นผู้หญิงขายบริการ เพราะพ่อแม่เสียชีวิตในสงครามเลยไม่มีเงินส่งน้องชายเรียนหนังสือ เลยยอมขายตัว วันหนึ่งเมื่อ น้องชายที่ชื่อ สมเดช เรียนสำเร็จและได้กระบี่ เเละวันนั้นเองที่ดวงจันทร์ตัดสินใจผูกคอตาย

"หลายต่อหลายครั้งที่ชีวิตของคนอื่น

สะเทือนใจและสะท้อนตัวเอง ว่า

เราไม่สามารถตัดสินชีวิตคนอื่น

ด้วยการมองเพียงเบื้องหน้า 

เพราะยังไม่รู้เบื้องหลังของเขาเลย 

แถมผู้หญิงคนหนึ่งต้องตัดสินใจจบชีวิตตัวเอง 

เพียงเพื่อไม่ให้รู้ว่า

น้องชายตัวเองมีพี่สาวเป็นผู้หญิงหากิน (โสเภณี)

เพื่อให้คนอื่นเขาเคารพน้องชายจากใจ 

(คนเราชอบตัดสินกันภายนอก 

โดยไม่สนใจภายในจิตใจคนนั้นเลย)"

       เรื่องราวก็ดำเนินต่อไป ให้เราได้เรียนรู้และรู้จัก เหมือนกับเราย้อนไปอยู่กับเด็กชายมะลิวัลย์ ไม่ว่า เรื่องราวรถราง ที่พอเราได้สอบถามแม่ก็ยิ่งสร้างความตื่นเต้นว่า อยากลองนั่งดูสักครั้งหนึ่งในชีวิต เพราะมีเสียง และยังดูน่ารัก น่าเอ็นดูอีกด้วย และในไม่ช้า ครอบครัวมะลิวัลย์นี้ เขาก็ได้ย้ายออกไปอยู่ที่อื่น

      ครอบครัวมะลิวัลย์ถึงแม้ไม่ได้รวยอะไร ออกจะไปทางยากจน คล้ายกับผู้ดีตกยาก เพราะมีแต่เกียรติ ศักดิ์ศรี แต่ไม่มีเงินทอง ไม่รู้ทำไม เรากลับอ่านไม่พบเจอกับความเครียดหรือความน้อยเนื้อต่ำใจนี้เท่าไหร่ ทุกอย่างเหมือนเรื่องราวปกติของคนเท่านั้น ที่เมื่อผ่านมา ก็ย่อมผ่านไป แล้วสุดท้ายเหลือแค่ความทรงจำ

ความรู้สึกส่วนตัว

      เรื่องนี้เป็นเรื่องสั้นค่ะ เดือนนี้อยากคัดเลือกหนังสือเล่มบางๆแต่มีคุณค่าในตัวของมัน โดยที่ไม่ต้องบรรยายมาก แต่ทุกอย่างบรรยายตัวเอง คือคุณค่าของเรื่องนี้ สนุก ทำให้เราเห็นภาพของคนสมัยก่อน รู้ความคิดของเขา เห็นความเป็นอยู่ และทำให้เข้าใจคนสมัยก่อนมากขึ้น

เล่มนี้เป็นหนังสืออ่านนอกเวลาและได้รับรางวัลดีเด่น ซึ่งสมกับรางวัลที่ได้รับ 

“ชีวิตอันน่าเศร้า

ไม่เคล้ากับน้ำตา

ชีวิตเดินทางมา

เวียนหานิจนิรันดร์

ทนไปเดี่ยวก็สุข

คือทุกวันคะนึง

เฝ้ามองทั่วตาถึง

ฉันจึงเห็นความสุข"

                    Look a Breathe