เปียโนเป็นเครื่องดนตรีที่ถูกคิดค้นขึ้นในช่วงประมาณ ค.ศ. 1700 ที่ประเทศอิตาลี โดยเป็นการผสมผสานกันของเครื่องดนตรี คลาวิคอร์ด ( Clavichord ) และ ฮาร์พซิคอร์ด ( Harpsichord ) โดยเปียโนในช่วงแรกๆนั้นจะถูกเรียกว่า เปียโนฟอร์เต ( Pianoforte ) ซึ่งระบบกลไกการใช้งานยังใช้งานยังไม่สะดวกเหมือนปัจจุบันและเมื่อเวลาผ่านไปก็มีการพัฒนาตัวเปียโนให้ดีขึ้นมาจนถึงปัจจุบัน

เปียโน เป็นเครื่องดนตรีสากลประเภทเครื่องลิ่มนิ้ว (Keyboard Instruments) โดยลักษณะการทำให้เกิดเสียงโดยการกดลิ่มเพื่อให้กลไกไปขยับค้อนเพื่อไปตีสายเปียโนเพื่อให้เกิดเสียง

ปัจจุบันนี้เปียโนสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ประเภท คือ

แกรนด์เปียโนถือได้ว่าเป็นประเภทเปียโนที่มีขนาดใหญ่ที่สุด เนื่องจากการออกแบบให้ซาวบอร์ดอยู่ในแนวนอนเพื่อให้ได้เสียงที่มีความกังวานรวมไปถึงลักษณะการเคาะสายของค้อนด้วยโดยค้อนจะอยู่ด้านใต้ของสายเวลาเคาะก็จะเป็นการตีขึ้นจากด้านล่าง

โดยส่วนใหญ่แล้วแกรนด์เปียโนจะใช้ในการแสดงมากกว่าการที่จะมีไว้ที่บ้านเพื่อซ้อมเนื่องจากขนาดที่ใหญ่ทำให้เปลืองเนื้อที่กว่าเปียโนชนิดอื่นๆ

อัพไรท์เปียโนเป็นเปียโนที่ออกแบบมาให้มีขนาดเล็กกว่าแกรนด์เปียโนเพื่อให้เหมาะกับการใช้ในพื้นที่จำกัด โดยมีการปรับตำแหน่งของซาวบอร์ดให้อยู่ในแนวตั้ง

ด้วยขนาดที่เล็กลงทำให้ตัวเปียโนทำให้สามารถขนย้ายได้ง่าย เหมาะกับการเล่นภายในบ้านได้ไม่เปลืองเนื้อที่ แต่ก็อาจจะแลกมาด้วยความกังวานของเสียงที่อาจจะสู้กับแกรนด์เปียโนไม่ได้

3. เปียโนไฟฟ้า ( Electric piano )

ด้วยเทคโนโลยีในยุคปัจจุบันนี้ทำให้สามารถนำเอาระบบอิเล็กทรอนิกส์มาแทนในส่วนที่มีขนาดใหญ่ที่สุดนั้นก็คือ ซาวบอร์ด รวมไปถึงส่วนอื่นๆ เหลือเพียงส่วนที่มีความจำเป็นเท่านั้น ทำให้ตัวเปียโนมีขนาดที่เล็กและน้ำหนักเบาพกพาสะดวก ดูแลรักษาง่ายกว่าเปียโนชนิดอื่นๆ แต่ก็จำเป็นที่จะต้องมีระบบไฟฟ้าในการใช้งาน

คีย์บอร์ดคือส่วนของลิ่มที่ใช้กดเพื่อทำให้เกิดเสียง เปียโนโดยทั่วไปแล้วจะมีคีย์ทั้งหมด 88 คีย์ โดยมีโน้ตตั้งแต่ โน้ต ลา ออกเทฟที่ 0 ถึง โน้ต โด ออกเทฟที่ 8 แต่ก็อาจจะมีเปียโนบางรุ่นที่มีคีย์มากกว่า 88 ซึ่งอาจจะต้องมีการหาข้อมูลเพิ่มเติมในแต่ละรุ่น และ ตัวลิ่มจะถูกแบ่งออกเป็น 2 สี คือ สีขาวจะเป็นลิ่มโน้ต โด เร มี ฟา ซอล ลา ที ส่วนสีดำจะเป็นโน้ตที่เป็นโน้ตติดชาร์ป หรือ แฟลช

สายเปียโน ( strings )

สายเปียโนทำจากโลหะ โดยตัวสายจะถูกขึงไวกับโครงเหล็กเรียกว่าเพลท (plate) โดยทั่วไปแล้วแต่ละโน้ตจะมีสายเปียโน 3 เส้น

ค้อนเคาะสาย ( hammer )

เป็นส่วนที่ใช้ในการเคาะไปที่สายเปียโนเพื่อให้เกิดเสียง โดยวัสดุในการทำนั้นก็จะมีผลต่อเสียงที่ได้ด้วยเช่นกัน โดยแต่ละรุ่นของเปียโนก็อาจจะมีความแตกต่างกันของเรื่องวัสดุและการติดตั้งด้วยเช่นกัน

ตัวห้ามสาย ( damper )

ตัวห้ามสายมีหน้าที่ในการหยุดเสียงที่เราเล่นโดยการที่เมื่อเรากดคีย์กลไกจะทำให้ค้อนไปตีที่สายพร้อมกับยกตัวห้ามสายขึ้นเพื่อให้สายสามารถสั่นทำให้เกิดเสียงและเมื่อเราปล่อยนิ้วออกจากตัวคีย์ตัวห้ามสายก็จะมาอุดสายเพื่อให้เสียงหยุด โดยวัสดุที่ใช้ทำจะเป็นไม้หุ้มด้วยสักหลาด

ซาวบอร์ด ( Sound Board )

ซาวบอร์ดเป็นไม้ที่ใช้ในการรับแรงสั่นเพื่อขยายเสียงของตัวเปียโนในดังและกังวานขึ้น โดยตัวซาวบอร์ดนี้ถือได้ว่ามีผลกับเสียงที่ได้ของเปียโนด้วยเช่นกัน

สะพานสาย ( bridges )

จะเป็นอุปกรณ์ที่ติดตั้งอยู่บนซาวบอร์ดทำหน้าที่ในการยกให้สายเปียโนอยู่สูงกว่าซาวบอร์ดรวมไปถึงเป็นตัวส่งการสั่นสะเทือนของสายไปยังตัวซาวบอร์ดเพื่อขยายเสียงอีกด้วยโดยสะพานสายนั้นสามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภทคือ

พินบล็อคเป็นส่วนที่ใช้ยึดกับหมุดปรับเสียง โดยตัวพินบล็อคจะทำมาจากไม้เนื้อแข็ง

เพลท ( plate )

เพลท เป็นโครงเหล็กที่ใช้ในการยึดตัวสายเปียโน โดยเพลทนั้นจะเป็นส่วนที่จะต้องรับแรงตึงทั้งหมดของสายเพื่อที่จะให้ตัวเปียโนคงสภาพของรูปทรงเอาไว้ ตัวเพลทจะติดตั้งไว้เหนือส่วนของซาวบอร์ด

คันเหยียบ ( pedal )

คันเหยียบเป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการเพิ่มลูกเล่นในการเล่น โดยทั่วไปแล้วเปียโนจะมีคันเหยียบอยู่ด้วยกัน 3 คันเหยียบและแต่ละคันเหยียบก็จะมีหน้าที่แตกต่างกัน

หน้าที่ของคันเหยียบอันนี้มีไว้เพื่อลดความดังของเสียงเปียโน แต่จะมีความแตกต่างกันระหว่าง แกรนด์เปียโน กับ อัพไรท์เปียโน โดยในส่วน แกรนด์เปียโน จะเป็นการเลื่อนตำแหน่งค้อนเคาะสายให้ไปทางซ้ายหรือขวาเพื่อให้ค้อนนั้นเคาะสายน้อยลงจาก 3 สาย อาจจะเหลือเพียง 1 หรือ 2 สาย ทำให้เสียงเบาลง 

ส่วน อัพไรท์เปียโน จะเป็นการดันตำแหน่งของค้อนเคาะสายให้เข้าใกล้กับตัวสายมากขึ้นทำให้แรงในการเคาะสายน้อยลงทำให้เสียงเบาลง

แกรนด์เปียโน กับ อัพไรท์เปียโน จะมีหน้าที่ต่างกันดังนี้

ถือได้ว่าเป็นคันเหยียบที่ถูกใช้งานมากที่สุดเลยก็ว่าได้ โดยหน้าที่ของคันเหยียบอันนี้คือการทำให้เสียงที่เราเล่นจะลากเสียงยาวทั้งหมดจนกว่าจะปล่อยเท้า โดยการทำงานมันมันคือการยกตัวห้ามสายทั้งหมดขึ้นนั้นเอง

โดยส่วนประกอบสวนใหญ่ของเปียโนนั้นจะเป็นไม้กับโลหะสภาพแวดล้อมจึงมีผลกับตัวเปียโนเป็นอย่างมาก จึงจะต้องมีการดูแลรักษาเพื่อไม่ให้เปียโนเกิดความเสียหาย โดยสามารถแบ่งเป็นข้อได้ดังนี้

อาจจะเป็นข้อที่ดูแปลกแต่สำหรับเปียโนแล้วนอกจากการซื้อมาฝึกซ้อมแล้วก็มีหลายคนซื้อไว้เพื่อเป็นเครื่องประดับด้วย เนื่องจากความสวยงามของตัวเปียโน ซึ่งเปียโนแต่ละประเภทก็ตอบโจทย์การใช้งานได้ไม่เหมือนกัน

2. พื้นที่ตั้งเปียโน

เนื่องด้วยเปียโนนั้นมีขนาดใหญ่การเคลื่อนย้ายนั้นถือว่าลำบากและการเคลื่อนย้ายเปียโนนั้นก็อาจจะทำให้เกิดความเสียหายได้จึงควรคิดและว่าแผนดีๆในการเลือกที่วาง

3. งบประมาณ

งบประมาณถือได้ว่าเป็นเรื่องสำคัญมากเนื่องจากเปียโนนั้นมีด้วยกันหลากหลายราคา ซึ่งการที่เรากำหนดงบประมาณไว้ก่อนก็จะช่วยให้เราตัดรุ่นที่เราไม่ต้องการออกไปได้

4. คุณภาพเสียงที่ดีและการใช้งานที่ดีและเหมาะสม

การซื้อเปียโนหรือเครื่องดนตรีอื่นๆแล้วอีกสิ่งที่ควรนำมาพิจารณาด้วยคือเสียงที่ได้ว่าถูกใจเราหรือไม่และเราเล่นมันถนัดหรือไม่ เนื่องจากเมื่อเราซื้อเปียโนมาแล้วก็จะต้องเล่มมันถ้าเราเล่นมันแล้วรู้สึกไม่ถนัดหรือไม่ชอบก็อาจจะทำให้เราไม่อยากเล่นมันอีก็ได้

ที่มา: https://www.bigbromusic.com/