“ปัญหาคือ อะไร ?”  “อะไร คือ ปัญหา ?”

คือคำถามที่คิดว่าหลาย ๆ คนคงเคยโดนตั้งคำถาม หรือเคยตั้งคำถามนี้กับตัวเอง เวลาที่ประสบพบเจอกับสิ่งที่คิดว่าเป็นปัญหาซึ่งมีทั้งเรื่องส่วนตัวและเรื่องงาน

คำตอบที่มักได้ยินจากการตั้งคำถาม “ปัญหา คือ อะไร ?” “อะไร คือ ปัญหา ?” มักจะเป็น

จะเห็นได้ว่าคำตอบที่ได้ส่วนใหญ่มักจะเป็นคำตอบกว้าง ๆ เป็นลักษณะ “อาการของปัญหา (Symptom)”  ในเชิงนามธรรมไม่สามารถจับต้องได้ชัดเจน

สิ่งเริ่มต้นในการแก้ปัญหาคือ ต้องระบุหัวข้อปัญหาให้ชัดเจน มีตัวชี้วัดที่เป็นรูปธรรมที่สามารถจับต้องได้

นิยามของคำว่า “ปัญหา (Problem)” คือ “ความแตกต่าง (Gap)” ระหว่าง “สิ่งที่เป็นอยู่ (Actual)” กับ “สิ่งที่ต้องการ (Target)” สามารถเขียนเป็นแผนภาพอธิบายได้ดังนี้

รูปที่1.1นิยามของคำว่า “ปัญหา (Problem)”

เพราะฉะนั้นการระบุหัวข้อปัญหาให้ชัดเจนต้องระบุให้ได้ว่า

1.       เราใช้อะไรเป็นตัวชี้วัด(Indicator) ?

2.       สิ่งที่เป็นอยู่(Actual)มีค่าเท่าไหร่ ?

3.       สิ่งที่ต้องการ(Target)มีค่าเท่าไหร่ ?

ดังนั้นจะสามารถระบุหัวข้อปัญหาให้ชัดเจนได้ดังนี้

1.       ลดน้ำหนักตัวจาก85กิโลกรัมให้เหลือ 75 กิโลกรัม

2.       ลด%ของที่ส่งไม่ทันกำหนดจาก 10% ให้เหลือ 2%

3.       เพิ่มเงินออมจาก0บาทต่อเดือน ให้เป็น 2,000 บาทต่อเดือน

4.       ลด%ของเสียจาก 5% ให้เหลือ 1%

หากย้อนกลับไปดูรูปที่ 1.1นิยามของคำว่า “ปัญหา (Problem)” ก็จะพบว่าถ้าเรานำ “ค่ามาตรฐาน (Standard)” ที่เราเคยทำได้ไปเปรียบเทียบกับ “สิ่งที่ต้องการ (Target)” ก็จะมีความเป็นไปได้ของปัญหา 2 กรณี คือ

กรณีที่1 “สิ่งที่ต้องการ (Target)” มากกว่า “ค่ามาตรฐาน(Standard)”