หนังสือ : มองเขมรแลสยาม

โดย : ศานติ ภักดีคำ

จำนวน : 320 หน้า 

.

"มองเขมรแลสยาม" หนังสือที่นำเสนอมุมมองทางประวัติศาสตร์ต่อความสัมพันธ์ไทย-เขมร ผ่านหลักฐานทางประวัติศาสตร์จากหลากมิติหลายภาษา โดยเฉพาะมีการใช้หลักฐานในภาษาเขมรเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาและนำเสนอมุมมองทางประวัติศาสตร์ใน "มองเขมรแลสยาม" ด้วย ทำให้การบอกเล่าเรื่องราวต่าง ๆ ในหนังสือ ถูกมองจากหลากหลายมุมมอง จากหลากหลายแหล่งเอกสารที่เกี่ยวข้องในประเด็นต่าง ๆ โดยที่เนื้อหาของ "มองเขมรแลสยาม" แบ่งการเล่าเรื่องออกเป็น 11 หัวข้อดังต่อไปนี้

.

1 บทนำ: สายสัมพันธ์วัฒนธรรมไทย-กัมพูชาในมิติประวัติศาสตร์วัฒนธรรมที่หลากหลาย

.

2 “สิริวรราชธิดา” พระองค์อี พระองค์เภา จากพระราชบุตรีกษัตริย์กัมพูชา สู่พระสนมในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท

.

3 ความสัมพันธ์ทางพระพุทธศาสนาระหว่างพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวกับกรุงกัมพูชา

.

4 ไตรภูมิไทย-เขมร: ในประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์พระพุทธศาสนาไทย-กัมพูชา

.

5 ผนวช “กษัตริย์กัมพูชา” สมัยรัชกาลที่ 4: พระพุทธศาสนากับการเมือง 2 ราชสำนักสยาม-กัมพูชา

.

6 สมณสาส์นการเมืองกัมพูชา-สยาม-ฝรั่งเศสของพระอมราภิรักขิต (เกิด) ถึงสมเด็จพระสุคนธาธิบดี (ปาน) พระสังฆราชกัมพูชา

.

7 ภูมิสถานนามหัวเมือง “เขมร” สมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้นใน "คำฉันท์สมโภชพระบรมมหาเศวตฉัตรบนพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท"

.

8 พงศาวดารเขมร ฉบับพระยาราชเสนา (เดช): ประวัติศาสตร์บอกเล่าของข้าหลวงไทยสมัยรัชกาลที่ 4

.

9 พระเสด็จกอน: จาก “กบฏผู้ชิงราชย์” สู่ “วีรกษัตริย์นักปฏิวัติ”

.

10 ออกญาสวรรคโลก (เมือง): จาก “แม่ทัพ” ต่อต้านสยาม สู่ “เทพารักษ์นักตา” ประจำเมืองโพธิสัตว์

.

11 พรมแดน “ไทย” ในทัศนะ “เขมร”

.

โดยเฉพาะเนื้อหาในเรื่องของ "พรมแดน “ไทย” ในทัศนะ “เขมร”" ถือว่ามีความน่าสนใจไม่น้อยและเข้ากับสถานการณ์ปัจจุบันที่กำลังดำเนินไประหว่างไทยและกัมพูชา เนื่องด้วยผู้เขียนได้ศึกษาปัญหาเรื่องของเขตแดนระหว่างไทยและกัมพูชาผ่านเอกสารทางวิชาการที่เขียนขึ้นโดยกัมพูชาในปี 2553 ในชื่อ "ความขัดแย้งพรมแดนระหว่างประเทศไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน" ที่บอกเล่าเรื่องราวความขัดแย้งทางด้านพรมแดนผ่านยุคสมัยต่าง ๆ ตามทัศนะของกัมพูชา เริ่มตั้งแต่สมัยพระนคร สมัยลงแวก (ละแวก) สมัยอุดงค์ สมัยอาณานิคมฝรั่งเศส สมัยสังคมราษฎรนิยม และสมัยปัจจุบัน ซึ่งเนื้อหาเป็นการตอกย้ำภาพจำของสยาม-ไทยในฐานะของตัวร้ายผู้แย่งชิงดินแดน เหมือนกับการตอกย้ำเรื่องราว "ชาตินิยมในแบบเรียน" คล้ายกับแบบเรียนประวัติศาสตร์ของไทย อีกทั้งผู้เขียนยังได้ชี้ให้เห็นถึงทัศนะประวัติศาสตร์ดังกล่าวที่ถูกทำให้ปรากฏอยู่ในหนังสือแบบเรียนประวัติศาสตร์ของกัมพูชาด้วยเช่นเดียวกัน (คล้ายทัศนะชาติยมในแบบเรียนไทย)

.

เรียกได้ว่า "มองเขมรแลสยาม" คือการเปิดมุมมองและมิติความสัมพันธ์ระหว่างสยามและเขมรได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะในมิติความสัมพันธ์ด้านต่าง ๆ ที่ปรากฏอยู่ในหนังสือ ตั้งแต่เรื่องของการเมือง เขตแดน ศาสนา ในมุมมองด้านความประวัติศาสตร์ที่อาศัยหลักฐานจากหลากหลายแหล่ง ซึ่งรวมไปถึงหลักฐานจากเอกสารของทางกัมพูชาด้วยเช่นกัน จึงอาจเรียกได้ว่า "มองเขมรแลสยาม" คือความพยายามในการถ่ายทอดมิติความสัมพันธ์ระหว่างไทย-กัมพูชา ที่หลายหนมันถูกละเลยและเก็บซ่อนอยู่ภายใต้กระแสของความเกลียดชังระกว่างกัน และการปลุกระดมเพื่อหวังใช้กระแสชาตินิยมเป็นเครื่องมือในการรักษาอำนาจของคนบางกลุ่ม ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มในสังคมไทยหรือกลุ่มในสังคมกัมพูชา ดังที่เห็นกันอยู่ในช่วงเวลาปัจจุบัน