สำหรับมนุษย์คนหนึ่ง ไม่เฉพาะผู้ป่วยหรอก หากยังมีความหวัง ความเชื่อมโยงกับผู้อื่น และความหมายต่อการดำรงอยู่ แม้เพียงน้อยนิด ความตายก็อาจไม่ใช่สิ่งสุดท้ายที่พวกเขาเลือก

........

ในรอบ 15 วัน ผมอ่านหนังสือเกี่ยวกับบุคลิกภาพและจิตวิทยาจบไป 3 เล่ม นี่คือเล่มที่ 3
.
หนังสือของคุณหมอประเสริฐเล่มนี้ให้ภาพรวมของโรคซึมเศร้าได้ดี คุณหมอพยายามเน้นย้ำเสมอถึงความป่วยไข้ซึ่งมีปัจจัยทั้งชีววิทยา จิตใจ และสังคมที่มาประกอบกัน ย้ำถึงสิทธิของผู้ป่วย และสื่อกับผู้ที่ต้องปฏิสัมพันธ์กับผู้ป่วยอยู่ในทีว่า สิ่งนี้คือความป่วย ผู้ป่วยไม่ได้เป็นคนอ่อนแอ ไม่เข้าใจชีวิต หรือไม่รู้จักปล่อยวาง มันวางได้ ถ้าไม่ป่วย แต่เพราะป่วยไง ถึงวางไม่ได้
.
บทที่อ่านแล้วรู้สึกชื้นๆ ในดวงตา เพราะผู้เขียนเขียนราวกับว่าเข้าไปนั่งภายในสมองของผู้ป่วยคือบทที่ว่าด้วยการฆ่าตัวตาย
.
หนังสือพูดถึงการฆ่าตัวตายของผู้ป่วยโรคซึมเศร้าว่ามีลำดับขั้นตอนอย่างไร ตั้งแต่อยากหลับไปนานๆ ไม่ต้องรับรู้เรื่องราวใดๆ ต่อมาคืออยากหายไปจากโลก หายไปจากสิ่งแวดล้อมและผู้คนเดิมๆ มันคือความเบื่อหน่ายขั้นสุด อันดับที่ 3 คือคิดถึงความตายบ่อยครั้ง ไม่ได้อยากตายจริงๆ แต่ไม่ยินดียินร้ายกับชีวิต อยู่ก็ได้ ตายก็ดี จะได้พ้นทุกข์ อันดับที่ 4 อยากตายจริง แต่อยากตายด้วยสาเหตุอะไรก็ได้ที่ไม่ใช่การฆ่าตัวตาย
.
อันดับ 5 ผู้ป่วยคิดฆ่าตัวตายจริงๆ แต่เป็นความคิดที่นานๆ มาที มาแบบครั้งคราว แล้วก็สลายไป อันดับ 6 คิดบ่อยมากขึ้น คิดนานมากขึ้น ชัดเจนมากขึ้น คิดวิธี แต่ไม่ถึงกับตระเตรียม สุดท้ายคือวางแผน เวลา สถานที่ วิธีการ เขียนจดหมายลา
.
หนังสือยังบอกอีกว่า คลื่นความคิดการฆ่าตัวตายมักมาตอนที่อยู่คนเดียว
.
ตัวผมผ่านเกือบทุกขั้น มาไกลสุดคือแตะๆ ระดับ 6 ส่วนใหญ่อยู่แถวๆ ระดับ 5
.
คุณหมอยังตั้งคำถามว่า การคิดฆ่าตัวตายสมเหตุสมผลหรือเปล่า คำตอบคือมันสมเหตุสมผลสำหรับผู้ป่วยในห้วงที่ไร้ทางออก ไม่มีทางช่วยเหลือ เหนื่อยกับความเศร้าโศก
.
ประโยคที่ทำดึงน้ำตาออกมาคือ
.
"แต่ยามที่คลื่นความคิดฆ่าตัวตายพัดมา ผู้ป่วยจะหาเหตุผลมารองรับความรู้สึกผิดที่เกิดขึ้นและหลงเชื่อว่าเราผิดจริงๆ เราสมควรเป็นผู้รับผิดชอบต่อเรื่องยุ่งยากทั้วปวงที่เกิดแก่คนรอบข้าง หากตนเองจากโลกนี้ไปเสีย นอกจากจะไถ่โทษแล้ว ยังช่วยลดภาระให้แก่คนอื่นไปได้มาก โดยเฉพาะลดภาระให้แก่คนที่ตนรัก การฆ่าตัวตายเช่นนี้จึงสมเหตุสมผลมาก"
.
ใช่เลย ผมยังจับและรับรู้อารมณ์ตนเองได้แบบที่สัมปชัญะไม่บกพร่อง เพราะในบันทึกผมก็เขียนความรู้สึกประมาณนี้ลงไป ตัวความเศร้า การเหนื่อยจากความเศร้า และความรู้สึกเป็นภาระนี่แหละที่เสือกไสความคิดอยากตายออกมา
.
ในหนังสือยังพูดถึงว่า บางทีผู้ป่วยก็คิดว่าตัวเองป่วยจริงหรือเปล่าด้วย ซึ่งก็ตรงกับที่ผมมักคิดเสมอๆ ผมยังคิดด้วยซ้ำว่า ถ้าไม่ไปหาหมอและถูกวินิจฉัยว่าเป็นโรคซึมเศร้า อาการอาจไม่กำเริบเสิบสานก็ได้
.
คนที่อยากรู้จักโรคซึมเศร้า คนที่ต้องอยู่กับคนเป็นโรคซึมเศร้า และคนที่เป็นโรคซึมเศร้า ควรอ่านครับ จะช่วยเพิ่มความเข้าใจตัวเองได้มากขึ้น