Makele เป็นเมืองใหญอันดับสองของประเทศเอธิโอเปีย รองจากเมืองหลวง ตั้งอยู่ในแคว้น Tigray  ทางตอนเหนือของประเทศ ชื่อเมืองอาจสะกดได้หลายแบบ ทั้ง Makale,Mekelle หรือ Meqele เพราะถอดเสียงออกมาจากภาษา Tigrarian ชนพื้นเมืองหลักของที่นี่ เวลาหาข้อมูลใน internet ชื่อเมืองนี้ในเวปต่างๆไม่เคยสะกดเหมือนกันเลย แม้แต่ ป้ายในเมืองหรือตาร้านค้าเอง ก็จะสะกดภาษาอังกฤษไม่เหมือนกัน ดังนั้นนักท่องเที่ยวขวัญอ่อนบางคนไม่ต้องตกใจค่ะ ถูกเมืองอยู่ ไม่ใช่คนละเมือง

ชาวเมืองต้อนปศุสัตว์ของตนเดินผ่านไปในกลางใจเมือง 

ชื่อเมืองมาจากภาษา Tigranya ของชนชาวเผ่า Tigray ที่เป็นประชากรกลุ่มหลักของแคว้น Tigray นี้ (เป็นชนชาวเดียวกันกับชนส่วนใหญ่ในประเทศเอริเทรีย) 

ด้วยความที่ Mekele อยู่ที่ระดับความสูงกว่า 2000 เมตร เหนือระดับน้ำทะเล อากาศจึงดู chill อยู่ที่ 20 องศาต้นๆ ตลอดเวลา เย็นสบาย ใส่ชุดแบบอยู่เมืองไทยเดินออกแดดตอนเที่ยงได้ เหงื่อไม่ออกให้คันยกทรง  (เค้าว่าอุณหภูมิสูงสุดในหน้าร้อนแตะที่ 27 องศาเอง) แต่เมื่อนั่งรถเข้าไปในเมืองจะเห็นต้นปาล์มขนาดใหญ่ขึ้นอยู่ทั่วเมือง และฝุ่นทรายสีน้ำตาลทำให้ภาพดูมีลุคของเมืองกลางทะเลทรายซักหน่อย  แต่เป็นทะเลทรายแบบทีไม่ร้อน 

ตั้งแต่ก่อตั้งเมืองมาตั้งแต่ ศตวรรษที่ 13 เมืองนี้ ก็มีส่วนร่วมกับเหตุการณ์สำคัญๆของเอธิโอเปียมาตลอด ตั้งแต่ 

เป็นเมืองที่ กษัตริย์ Yohannes IV สถาปนาขึ้นเป็นเมืองหลวงของเอธิโอเปีย ,ผ่านสงครามมาแล้วมากมาย ทั้งสงครามปฏิวัติ เอธิโอเปีย , สงครามกลางเมืองในเอธิโอเปีย  ,และล่าสุดอย่างสงครามระหว่าง เอริเทรีย-เอธิโอเปีย  ถูกถล่มใส่จากกลุ่มต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นกองกำลังทหาร,กระสุนปืน หรือแม้กระทั่งระเบิดจากอากาศยาน  นอกจากสงคราม เหตุทุพภิขภัย(ความอดอยาก)ครั้งใหญ่ที่สุดของเอธิโอเปีย ช่วงปี 1983-1985 ก็เกิดขึ้นแถบนี้ ถึงมีค่ายผู้ช่วยเหลือจากนานาชาติมาตั้งรอบเมืองช่วยเหลือถึงสี่ค่าย แต่ก็มีคนตายเพราะความอดอยากในค่าย ประมาณ 60 คนต่อวัน (นอกค่ายอีกเท่าไหร่) 

ถึงจะผ่านเหตุการณ์มาอย่างโชกโชน แต่ Makele ปัจจุบัน ก็พัฒนาขึ้นไปมาก ขนานนามตัวเองว่าเป็น CITY OF KNOWLEDGE มีมหาวิทยาลัยขนาดใหญ่ก่อตั้งขึ้น เป็นศูนย์กลางทางความรู้และการพัฒนา ให้ผู้คนแถบนี้ได้มีโอกาสในชีวิตเพิ่มขึ้น เพื่อหลีกเลี่ยงความอดอยากและสงคราม ตั้งแต่นั้นมาที่นี่ปัญหาก็น้อยลง

นี่อาจจะเป็นตัวอย่างที่เห็นชัดของพลังแห่ง การศึกษา 

คนจะจับอาวุธขึ้นมาเฆ่นฆ่ากันทำไม ถ้าพวกเขามีรู้วิธีที่จะทำให้ชีวิตดีขึ้นได้

ใจกลางเมือง Mekele

ดิฉันมีเวลาที่จะเดินเที่ยวเมืองนี้หนึ่งวัน และอยากจะใช้ชีวิต เพื่อดูความปกติสุข ของขนชาว  Mekele ให้นานที่สุด เคยได้ยินมานะคะว่า ถ้าอยากดูว่าเมืองนั้นเป็นยังไง ให้ไปดูที่ตลาด 

การซื้อการขายสดๆ นี่แหละบ่งบอกถึงความต้องการพื้นฐานของความเป็นมนุษย์  “การครอบครอง” 

ถ้าเป็นคนสมัยป้าลูซี่คงใช้การล่าและการฆ่าเพื่อให้ได้มา คนสมัยเราๆก็ใช้การซื้อนี่แหละ ในการเป็นเจ้าของทรัพยากรธรรมชาติ

ดิฉันเดินเท้าจากโรงแรมที่พักไปตลาด ภารกิจแรกของดิฉันคือการหาซื้อรองเท้าผ้าใบ  ซึ่งย้อนไปที่ความเดิมตอนที่แล้วเรื่องของบริษัททัวร์ที่ตอบข้อมูลทาง E-mail แบบ minimal เอามากๆ จนถึงตอนนั้นถึงแม้ดิฉันจะถูกรับเข้าเมืองมาอย่างทุลักทุเลแล้ว ดิฉันก็ยังไม่ได้ข้อมูลถึงแผนการเดินทาง เวลานัด และอุปกรณ์การเตรียมตัวใดๆจากนางเลย จึงเดินจากโรงแรมเข้าไปถามที่บริษัททัวร์ 

และเขาก็บอกว่าคุณจจำเป็นต้องมีรองเท้าสองคู่ คือรองเท้าแตะ และรองเท้าผ้าใบ

ตอนนั้นดิฉันเตรียมไปแต่ รองเท้าแตะไปคู่เดียว  เพราะคิดว่าอากาศร้อนๆ ใส่ผ้าใบน่าจะอึดอัดและตีนเหม็น เลยถามว่าจำเป็นแค่ไหนที่ต้องเตรียมผ้าใบไป 

เค้าก็ย้ำคำเดิมว่า จำเป็นมากๆที่คุณต้องมีรองเท้าสองคู่ ผ้าใบนั้นจะใช้ตอนคุณ Trek ขึ้นภูเขาไฟ

ด้วยความงกของดิฉัน จึงพยายามเถียงว่า งั้นไม่เอาผ้าใบไปละกัน บอกนางไปว่า

 ดิฉันนั้นเคย trek ขึ้น ABC ด้วยรองเท้าแตะคู่นี้ที่หิมาลัยมาแล้ว (ห้ามลอกเลียนแบบ) 

ภูเขาไฟของคุณน่าจะสบายๆ 

นางถอนหายใจแล้วถลึงตาใส่ดิฉันนิดนึงก่อนจะพูดว่า

“ที่คุณจะเจอคือลาวา นะไม่ใช่หิมะ คุณคิดว่าอะไรล่ะที่ร้ายต่อรองเท้าแตะของคุณมากกว่ากัน ความร้อน หรือความเย็น” 

โอเคค่ะนางพูดได้มีประเด็นและจับใจ

เที่ยงวันนั้นดิฉันเลยต้องหารองเท้าผ้าใบหุ้มส้น มาสักคู่ 

เนื่องจากประเทศเอธิโอเปียเป็นดินแดนของนักวิ่งมาราธอน  ลักษณะทางสรีระวิทยาของคนเอธิโอเปียจึงเอื้อที่จะทำให้พวกเขาไปได้ไกลในถนนสายนักวิ่ง มีฮีโร่ทางการวิ่งของชาวเอธิโอเปียออก ไปถล่มสถิติ  ตามรายการแข่งขันวิ่งต่างๆมาแล้วทั้งระยะสั้น และระยะไกล 

ผลักดันให้ทุกคนที่มีความหวังอยากจะเป็นนักวิ่งอย่างพวกเขาบ้าง กีฬาวิ่งจึงบูมเอามากๆในเอธิโอเปีย นั่นทำให้ร้านรองเท้ากีฬา มีอยู่ทุกเมือง

ดิฉันเข้าไปในร้านรองเท้าร้านหนึ่ง แล้วตกในมาก กับปริมาณรองเท้าที่มากมายมหาศาลขนาดนั้น รองเท้าถูกโชว์ไว้เต็มผนังด้านหนึ่งของร้าน ส่วนรองเท้าอีกจำนวนหนึ่ง( จำนวนมาก)  ถูกกองพะเนิน ไว้กลางร้าน  ดิฉันเห็นรองเท้าแทบทุกรูปแบบเท่าที่เคยเห็นมาร้านแห่งนั้น แม้ชื่อยี่ห้ออาจจะไม่เคยได้ยิน หรือแปลกตาไปสักหน่อย แต่ดิฉันก็ได้รองเท้าคู่นึงที่ดูทันสมัย และใส่นุ่มเท้าเอามากๆในราคา 1000 birr (ราวๆ 1500 บาท )

ร้านขายรองเท้าแบบนี้มีอยู่ทุกที่ในเมือง คนที่นี่นิยมวิ่งมาก ชอบแบบไหนเลือกเล้ย

ดิฉันเดินอยู่ในถนนในเมือง Mekele  สักพัก พบว่าบนท้องถนนเมืองนี้มีความหลากหลายเอามากๆ ถนนบางแห่งก็เป็นถนนกว้างๆลาดยางทันสมัยเอาไว้สำหรับรถวิ่ง ส่วนมากเป็นรถกระบะคันเล็กๆ วิ่งกันโล่งๆ แทบจะข้ามถนนได้แบบสบายใจ เมืองนี้ยังไม่มีมอเตอร์ไซค์ให้เห็น มีแต่รถรับจ้างสามล้อเล็กๆสีน้ำเงิน เหมือนแทกซี่ วิ่งแซมให้เห็นเป็นเอกลักษณ์ของเมือง 

รถสามล้อเอกลักษณ์ของเมือง

ถนนบ้างเส้นก็ไม่มีรถวิ่งเลย มีแต่คนเดินขวักไขว่   แถมมีคนต้อนฝูงแพะ และฝูงวัวเขาแหลมๆเดินกันกลางใจเมือง วัวพวกนี้ผิดจากวัวแถมบ้านเรามากนัก ซึ่งถึงแม้ร่างกายจะเป็นวัว แต่เขาแหลมๆขนาดใหญ่นั่นทำให้ดิฉันสงสัยว่ามันเรียกว่าวัวได้จริงๆรึเปล่า ถ้ามันหงุดหงิดขึ้นมา ต้องมีคนไส้ไหลจากเขาของมันแน่ๆ 

ร้านรวงต่างๆในถนนใน Mekele ส่วนใหญ่ยังเป็นคล้ายแบบร้านโชว์ห่วยในสมัยก่อน ที่จะมีหน้าร้านเล็กๆ มักมีคนนั่งหน้าบึ้ง เท้าคางหน้าร้าน ร้านละคน รอลูกค้าให้เข้าไปเลือกสินค้าอย่างเบื่อๆ  

ร้านอาหารในเมือง ส่วนใหญ่รูปจะไม่ตรงปกเท่าไร

ถ้าจะถือว่ามีเอกลักษณ์อย่างหนึ่งก็คือบรรดาร้านอาหาร ที่จะมีป้ายเขียนรูปอาหารชัดเจนปะอยู่หน้าร้าน แต่ร้านอาหารแทบทุกร้าน มองเข้าไปต้องตกแต่งร้านให้มืดๆ สลัวๆ และมีหญ้าสีเขียวๆเส้นยาวๆ รองอยู่เต็มพื้น ปูที่ทางเข้าของร้าน บางร้านปูทั่วทั้งร้าน (บางร้านใช้หญ้าจริง บางร้านใช้ฝอยพลาสติก) 

ดิฉันก็ไม่เข้าใจว่าทำไมร้านอาหารทุกร้านต้องทำให้มืดๆ ด้วย ที่เดาได้น่าจะเป็นวัฒนธรรมการการกินข้าวนอกบ้านของคนที่นี ที่ให้ความเคารพกับบรรพบุรุษชาวชนเผ่าสมัยก่อน ที่มีชีวิตในกระโจมกลางทะเลทราย ที่ต้องปิดมิดชิดบังแสงจากภายนอก เวลาเชิญแขกมากินข้าวที่บ้าน มันเลยต้องมืดๆนิดนึง แล้วปูหญ้าสีเขียวๆกันฝุ่นทรายที่พื้นกระจายขึ้นมาเวลาแขกเหยียบ  ร้านอาหารในปัจจุบันเลยเป็นอย่างนี้