เราใช้คุ๊กกี้บนเว็บไซต์ของเรา กรุณาอ่านและยอมรับ นโยบายความเป็นส่วนตัว เพื่อใช้บริการเว็บไซต์ ไม่ยอมรับ
My First Storyatipa
Symphony no. 5, Tchaikovsky “บทเพลงที่เป็นมากกว่าดนตรี”
  • อติภา วิเศษโอภาส 6340152728


    งานการวิจารณ์ดนตรีนี้ เป็นงานส่วนหนึ่งของ วิชาสังคีตนิยม ปีการศึกษา 1/2564 จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 


    สวัสดีค่ะผู้ชมทุกท่าน สำหรับงานวิจารณ์ดนตรีที่เราได้รับมอบหมายในเทอมนี้ เราได้คิดอยู่นานมากว่าจะตัดสินใจหยิบการแสดงใด ประเภทไหน มาเขียนให้ทุกคนอ่าน เนื่องจากว่าเราชอบดนตรีหลายแนวมากจนเลือกไม่ได้สักที จนสุดท้ายเราตัดสินใจเลือกที่จะหยิบบทเพลงที่รู้สึกว่ามีความหมายกับเราที่สุดช่วงเวลานี้ เพื่อเป็นการมอบมุมมองความรู้สึกของเราให้กับผู้ชมทุกท่าน รวมถึงเป็นการบันทึกความทรงจำและความประทับใจของเราเอง ด้วยหวังว่าวันใดที่ย้อนกลับมาอ่าน จะทำให้ความทรงจำที่มีความหมายในช่วงเวลานี้ของเรายังชัดเจนอยู่เสมอ


    ผลงานที่เราประทับใจคือการแสดงดนตรีคลาสสิกของวง Oslo Philharmonic กับบทเพลง Symphony No. 5 in E minor, Op. 64 ประเภทออร์เคสตรา ประพันธ์โดย Pyotr Ilyich Tchaikovsky เป็นคอนเสิร์ตในวันที่ 19 กุมภาพันธ์ 2011 ณ Oslo Concert Hall ระยะเวลาในคลิปวิดีโอนี้คือ 46.05 วินาที สามารถรับชมได้จากช่องทาง Youtube Channel : Oslo Philharmonic โดยคอนเสิร์ตนี้เกิดขึ้นเนื่องในการเฉลิมฉลองการเปิดตัว Vasily Petrenko ผู้ที่จะขึ้นมาเป็นหัวหน้าผู้ควบคุมวงคนใหม่ในปี 2011 โดยนับตั้งแต่วันนั้น Vasily ก็ได้ดำรงตำแหน่งในวงมานานกว่า 7 ปี โดยสร้างผลงานที่เป็นที่ชื่นชมและที่พูดถึงในวงการดนตรีคลาสสิกมามากมาย อีกทั้ง Vasily ยังเคยร่วมงานกับออร์เคสตราที่มีชื่อเสียงระดับโลก ไม่ว่าจะเป็น Berlin Philharmonic, London Symphony, London Philharmonic และอีกมากมาย  




    “บทเพลงที่เป็นมากกว่าดนตรี แต่เป็นความทรงจำของการเรียนรู้ การเติบโตในช่วงชีวิตหนึ่ง”


    บทเพลงที่กล่าวถึงนี้มีความหมายกับเรามากในปีที่ผ่านมา เพราะนี่เป็นบทเพลงสุดท้ายที่เราได้ร่วมเล่นไวโอลินในคอนเสิร์ตส่งท้ายปีกับวงดุริยางค์เยาวชนไทยในพระอุปถัมภ์ หรือ Thai Youth Orchestra ในช่วงปลายปี 2020 ก่อนที่จะไม่ได้แสดงคอนเสิร์ตอีกเลย 1 ปีเต็ม เนื่องจากสถานการณ์โควิด 19 ซึ่งกว่าจะถึงวันคอนเสิร์ต เราได้เรียนรู้ในตัวบทเพลงไปพร้อมกับการฝึกฝนสำหรับการแสดงคอนเสิร์ต จนเกิดเป็นความหลงใหลในตัวบทเพลง โดยเราได้ใช้เวลาซ้อมและศึกษาเพลงนี้ค่อนข้างนานก่อนจะขึ้นแสดงเนื่องด้วยความซับซ้อนและความยากของตัวบทเพลง ทำให้ต้องใช้เวลาฟังและทำความเข้าใจอยู่นานพอสมควร ซึ่งวิธีที่ดีที่สุดในการเรียนรู้บทประพันธ์คือการศึกษาจากการแสดงของวงดนตรีมืออาชีพ เราจึงตามดูคอนเสิร์ตเพลงนี้ในช่องทาง Youtube แทบทุกวง โดยคอนเสิร์ตที่เราเลือกมาเป็นการแสดงที่ประทับใจเรามากที่สุด ช่วงปีท่ีผ่านมา เราได้เปิดคอนเสิร์ตนี้ฟังซ้ำแล้วซ้ำเล่า เพื่อทำให้จำท่อนต่าง ๆ ได้อย่างขึ้นใจ ถือเป็นการเตรียมตัวทำการบ้านก่อนไปซ้อม ทำให้เมื่อได้ยินเพลงนี้ นอกจากจะนึกถึงบรรยากาศการซ้อมและคอนเสิร์ตแล้ว เราก็ยังนึกถึงการดูและฟังคลิปวิดีโอนี้ ที่ดูไปแล้วไม่รู้กี่รอบต่อกี่รอบ จนเหมือนได้เรียนรู้และเติบโตกับมันในช่วงเวลาที่ผ่านมา


    “ความประทับใจในคอนเสิร์ตนี้”


    หนึ่งเหตุผลของการที่เราเลือกการแสดงของ Oslo Philharmonic เป็นเพราะผู้ควบคุมวง Vasily เป็นคอนดัคเตอร์ที่เราชื่นชมมาก เนื่องจากลักษณะการความคุมวงของเขามีความแม่นยำ ชัดเจน แข็งแกร่ง แต่ก็ยังมีความอ่อนไหวละเอียดอ่อน และนุ่มนวลด้วยเช่นกัน โดยเขาสามารถทำให้ทุกคนในวงเป็นหนึ่งเดียวกันได้เป็นอย่างดีจากการสื่อสารด้วยสายตาและท่าทางกับนักดนตรีตลอดเวลา นอกจากนี้นักดนตรีจะทราบกันดีว่าการเป็นผู้ควบคุมวง หรือคอนดัคเตอร์ที่ดีต้องมีการศึกษาทุกส่วนของบทเพลงมาอย่างแม่นยำ ซึ่งเห็นได้ชัดว่าเขาสามารถควบคุมทุกอย่างได้ด้วยมือของเขา โดยมีการให้จังหวะและคิวที่ชัดเจน ราวกับว่าทุกอย่างถูกคิดไว้แล้วในหัวอย่างแม่นยำ รวมถึงการดึงอารมณ์ที่หลากหลายในบทเพลงออกมาได้อย่างชัดเจน ซึ่งเราคิดว่าเขาเป็นแบบอย่างที่ดีมากให้กับนักดนตรีมือสมัครเล่นอย่างเรา มากไปกว่านั้น หลังจากที่เราได้มีโอกาสร่วมบรรเลงในคอนเสิร์ตของตัวเอง และกลับมาฟังคอนเสิร์ตนี้อีกครั้ง ทำให้เราเริ่มสัมผัสได้ถึงอีกมุมมองหนึ่ง นั่นคือความสดใหม่ไฟแรงของ Vasily เพราะเมื่อเทียบกับเวอร์ชั่นอื่น ๆหรือแม้กระทั่งที่เราได้ทำการแสดงไป นับว่าจังหวะโดยรวมของบทเพลงในคอนเสิร์ตนี้ถือว่าเร็วมาก แต่ถึงอย่างนั้น ก็ยังมีความแม่นยำ ชัดเจน และไพเราะอย่างมาก



    อีกเหตุผลของความประทับใจคือความสามารถของวง Oslo Philharmonic ซึ่งเป็นวงที่เกิดขึ้นมาอย่างยาวนาน และมีชื่อเสียงมาก โดยตลอดหลายปีที่ผ่านมา ทางวงได้มีการถ่ายทำบันทึกการแสดงลงผ่านช่องทาง Youtube ซึ่งเป็นการถ่ายทำอย่างมืออาชีพพร้อมด้วยระบบเสียงที่ชัดและทั่วถึง ทำให้เราสามารถได้ยินรายละเอียดของเสียงต่าง ๆ ของเครื่องดนตรีในวงได้ชัดเจน มากไปกว่านั้น วิดีโอการแสดงคอนเสิร์ตออเคสตรา มักจะมีเสียง noise จากผู้ชมใน Music Hall แต่ด้วยระบบเสียงและภาพที่ดี ทำให้เราสามารถซึมซับดนตรีได้อย่างมีประสิทธิภาพแบบไม่มีเสียงรบกวน รวมถึงเราได้เห็น movement ของนักดนตรีอย่างชัดเจน ทำให้เราสามารถศึกษาเทคนิค Bowing ของไวโอลิน รวมถึงได้ศึกษาเครื่องดนตรีอื่น ๆ ในแต่ละช่วง ซึ่งการเล่นในออเคสตรามีความจำเป็นที่จะต้องศึกษาพาร์ทสำคัญของแต่ละเครื่องดนตรี โดยต้องจดจำได้ว่าเครื่องดนตรีไหนเด่นในช่วงใด และการจับภาพไปที่เครื่องดนตรีนั้นอย่างชัดเจน ทำให้ง่ายต่อการศึกษาบทเพลงอย่างมาก ยกอย่างเช่น ในท่อนแรก ที่จะมีการ solo ของ Clarinet และ Oboe จะเห็นได้ว่า มีการจับภาพไปที่ตัวนักดนตรีเครื่องนั้นเป็นหลัก จึงเป็นการถ่ายทำที่มีคุณภาพโดยศึกษา Score มาเพื่อให้สอดคล้องกับ production 




    บทเพลง Symphony No. 5 in E minor, Op. 64 ประพันธ์โดย Pyotr Ilyich Tchaikovsky เป็นบทประพันธ์ในปี 1888 ช่วงยุคโรแมนติก โดยคีย์โดยรวมของเพลงคือ E minor และ E major โดยบทเพลงนี้จะให้อารมณ์ที่หลากหลาย มีตั้งแต่ fenereal character ในท่อนแรก และจบด้วย triumphant march ที่เป็นดนตรีแห่งการเฉลิมฉลองในตอนจบ โดยเราจะขอเล่าไปทีละท่อน ว่าแต่ละท่อนมีความพิเศษตรงไหนในมุมของเราบ้าง


    ในท่อนแรก จะมีเป็นทำนองหลักที่ให้ความรู้สึกหม่นหมอง ด้วยการบรรเลงจาก Clarinet และ oboe ด้วยจังหวะ Andante เหมือนกำลังค่อย ๆ ก้าวเดินทีละก้าวอย่างเชื่องช้า เมื่อฟังแล้วเรามักจะจินตนาการถึงบรรยากาศของงานศพ โดยนักดนตรีของวง Oslo เล่นได้อย่างไพเราะมาก ต่อมาจะเริ่มเร็วขึ้นเล็กน้อยโดยไวโอลินเป็นทำนองหลัก พร้อมกับค่อย ๆ มีดนตรีที่ฟังแล้วรู้สึกมีความสุขมากขึ้น จนกระทั่งเป็นทำนองที่อ่อนหวานที่เราชอบมาก เป็นการค่อย ๆเปลี่ยนอารมณ์ผู้ฟังได้อย่างลื่นไหล ตามด้วยจังหวะเร็ว หึกเหิม โดยเราจะได้ยินอีกครั้งในท่อนสุดท้าย และสลับตัดอารมณ์กับทำนองที่เข้มข้นขึ้น พร้อมกับ solo oboe ที่หยอกล้อทำนองกับ clarinet และ flute และใช้ลักษณะทำนองเดิมในช่วงท้ายโดยค่อย ๆ เบาลงอย่างสวยงาม ถือเป็นการเปิดฉากท่อนแรกที่ประทับใจและหลากหลายอารมณ์มากเราชอบที่ท่อนแรกมีการใช้ทำนองซ้ำไปมาหลายครั้ง แต่เปลี่ยนรูปแบบไปในดูน่าสนใจขึ้น รวมถึงมี Dynamic ที่แกว่งไปมา มีทั้ง crescendo แล้วต้องเบาลงในทันที หรือจากเบามากและต้องดังขึ้นมาโดนทันทีและทำต่อกันหลายครั้งในความเร็วที่สูง ซึ่งในคอนเสิร์ตนี้เราได้ยินรายละเอียดทุกอย่างอย่างชัดเจน 



    เมื่อเข้าสู่ท่อนที่ 2 จะเป็นทำนองที่ช้าให้ความรู้สึกหมองมัวในช่วงแรก และค่อย ๆ เริ่มมีเสียงของ Horn solo ที่จะบรรเลงทำนองหลักของท่อนนี้ ซึ่งเป็นทำนองที่ฟังแล้วนุ่มลึก เหมือนความรักที่เต็มไปด้วยโศกเศร้า สอดคล้องกับดนตรียุคสมัยโรแมนติก ที่เน้นไปในด้านอารมณ์ที่หวั่นไหว และกระทบกับจิตใจผู้ฟัง โดยในส่วนของทำนองหลักต่อ ๆ มาเครื่องสายได้รับบทบาทการเล่นทำนองหลัก ซึ่งในท่อนนี้เป็นการบรรเลงที่ต้องใช้การสื่อสารทางอารมณ์มากกว่าการสนใจที่ตัวโน้ต โดยในคอนเสิร์ตนี้ นักดนตรีทุกคนบรรเลงเพลงได้อย่างน่าประทับใจ เพียงแค่หลับตาฟังเราก็สามารถสัมผัสถึงอารมณ์และท่วงทำนองที่ intense อย่างมาก ส่วนตัวเราชอบท่อนนี้มากที่สุด เพราะมันทำให้เราสัมผัสได้ว่านี่คือดนตรีอย่างแท้จริง ที่ไม่ใช่การสื่อสารผ่านตัวโน้ต แต่เป็นการส่งอารมณ์ ความรู้สึก งานดนตรีที่มีคุณภาพเท่านั้นถึงจะเรียกได้ว่าการสัมผัสสุนทรียะทางดนตรีอย่างแท้จริง




    ในท่อนที่ 3 เป็นท่อนที่มีอารมณ์สดใสมากที่สุดในบทเพลงนี้ เนื่องจากผู้ประพันธ์ได้แต่งเป็น Waltz จังหวะและท่วงทำนองจะเหมาะกับการเต้นรำ โดยในท่อนนี้มีความไพเราะที่การบรรเลงไล่เรียงกันของเครื่องดนตรีหลายชนิดจากเครื่องสาย ต่อด้วยเครื่องเป่า ซึ่งในคอนเสิร์จนี้ วง Oslo ได้บรรเลงอย่างต่อเนื่องเป็นหนึ่งเดียว นอกจากนี้ยังมีความท้าทายของเครื่องสาย ที่ต้องเล่นโน้ตหลายตัวในจังหวะที่เร็ว และต้องสอดคล้อง เชื่อมกันเองในหมู่เครื่องสายซึ่งในส่วนนี้ก็สามารถบรรเลงได้อย่างชัดเจนและลื่นไหลมาก โดยในช่วงท้าย มีการกลับไปสู่ทำนองหลักของsymphony บรรเลงโดย Clarinet และ basson แต่เป็นในลักษณะจังหวะที่แตกต่างออกไปจากในท่อนแรก เพื่อเป็นการเข้าสู่ท่อนที่ 4 ที่จะเป็นท่อนสุดท้ายของบทเพลง




    ท่อนสุดท้าย เป็นท่อนที่จะย้อนคืนทำนองหลักจากช่วงแรก ทำให้จะได้ยินทำนองหลักอยู่หลายครั้ง ตั้งแต่เริ่มต้นเพลง และต่อ ๆ ไป แต่เป็นการมาเพิ่มเทคนิคและลูกเล่นต่าง ๆ มากมายที่ไม่เหมือนกันในแต่ละครั้ง เพื่อให้สามารถปิดจบได้อย่างสวยงามอลังการ โดยในท่อนนี้จะมีความใหญ่โต ยิ่งใหญ่ อลังการ ให้ความรู้สึกถึงชัยชนะ การเฉลิมฉลองยินดี ซึ่งเราจะได้ห็น Vasily ยิ้มให้กับนักดนตรีเป็นครั้งแรกหลังจากที่บรรเลงมาแล้วสามท่อน เนื่องจากเขาต้องการสื่อสารให้กับนักดนตรีในวง รวมทั้งท่อนนี้มีความเร็วและซับซ้อนกว่าท่อนอื่น ๆ ที่ผ่านมา ทุกอย่างจะเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วมาก ซึ่ง Vasily ก็สามารถทำหน้าที่ให้คิวได้อย่างแม่นยำ และนักดนตรีทุกคนก็มอบพลังผ่านเสียงดนตรีออกมาได้อย่างฮึกเฮิม นับเป็นการปิดจบคอนเสิร์ตที่น่าประทับใจมาก




    ในคลิปนี้ มีการถ่ายในช่วงหลังจากจบเพลง โดยจะได้ยินเสียงปรบมือดังกระหึ่มจากผู้ชมใน Music Hall ถือเป็นการต้อนรับหัวหน้าผู้ควบคุมวงคนใหม่ที่น่าประทับใจอย่างมาก เราเองก็รู้สึกตื้นตันและชื่นชมในผลงานของศิลปินทุกคนอย่างมาก



    สำหรับเราแล้ว คอนเสิร์ตนี้เป็นแรงบันดาลใจให้กับเรามาก รวมถึงเราได้ศึกษารายละเอียดมากมายเกี่ยวกับการบรรเลงดนตรีจากคลิปวิดีโอนี้ พร้อมกับความประทับใจและการดื่มด่ำในดนตรี ซึ่งหลังจากทุกท่านอ่านบทความนี้จบแล้ว หวังว่าทุกท่านจะได้ลองไปฟังบทเพลงอันไพเราะนี้และมีความทรงจำที่ดีเช่นเดียวกันนะคะ

Views

เข้าสู่ระบบเพื่อแสดงความคิดเห็น

Log in