เอาเข้าจริงๆ การ์ตูนมือสองก็อยู่กับวงการการ์ตูนตั้งแต่เราจำความได้ ถ้าเราซื้อการ์ตูนอะไรมาแล้วไม่สนุกก็เดินเอาไปขายต่อที่ร้านหรือเราอยากลองอ่านเรื่องอะไรก็หาซื้อจากร้านมือสองได้ ร้านมือสองนอกจากจะเป็นแหล่งการ์ตูนราคาถูกแล้ว ยังมีการ์ตูนที่เราหาไม่ได้อีกต่างหาก เรียกได้ว่าเป็นแหล่งในฝันของคนชอบอ่านการ์ตูน ถึงหนังสือที่ได้อาจจะมีสภาพไม่ดีเท่าเล่มซื้อใหม่ก็ตาม
เมื่อเวลาผ่านไปหลายปี การ์ตูนที่ออกวางขายก็มีเยอะมากขึ้น ตลาดการ์ตูนมือสองก็เหมือนตลาดที่เรามองไม่เห็น มันมีการเคลื่อนไหวตลอดเวลา จนเรามารู้ตัวอีกทีตลาดการ์ตูนมือสองก็ไม่เหมือนเดิมแล้ว
การ์ตูนมือสอง คิดยังไง ขายยังไง
ภาพจาก http://recyclebooks.in.th/
ถ้าเป็นเมื่อก่อน การ์ตูนมือสองจะรับซื้อเริ่มต้นราคา 10% จากปก (ถ้าเป็นนิยายจะคิด 30%) และขายแยกเล่มในราคาขั้นต่ำ 50% จากปก บางร้านถึงรวมแพ็คตั้งแต่ต้นจนจบก็คิดราคา 50% ยกเว้นการ์ตูนที่หายากอาจจะมีราคาสูงกว่านั้นหน่อย แต่ราคาก็จะไม่สูงเท่ามือหนึ่ง ยกเว้นการ์ตูนที่หายากมากๆ เป็นที่ต้องการของตล่าดจนสามารถปั่นราคาได้ตามใจชอบ อาจมีราคาสูงกว่าราคาจริงถึง 2-3 เท่า แต่ราคาเองก็จะเปลี่ยนไปตามตลาดหลัก ถ้าการ์ตูนเรื่องนั้นเกิดการพิมพ์ซ้ำขึ้นมา ราคามือสองก็จะตกลงไปเช่นกัน
การ์ตูนแปลไทย ของที่หาทดแทนไม่ได้
ตลอดระยะเวลากว่า 30 ปีที่ผ่านมา มีการ์ตูนที่ถูกแปลเป็นภาษาไทยมากมาย หลายเรื่องพิมพ์ซ้ำเรื่อยๆ แต่ในขณะอีกหลายเรื่องพิมพ์ครั้งเดียวแล้วก็หายไป ตอนยังเป็นเด็กหลายคนยังไม่รู้จักคุณค่าของหนังสือก็เลยทิ้งขว้าง หรืออาจจะเพราะโดนเอาไปชั่งกิโลขาย หายตอนย้ายบ้านอย่างไรก็แล้วแต่ แต่ผลลัพธ์สุดท้ายที่เหมือนกันคือ “พออยากอ่านอีกก็หาไม่ได้แล้ว”
เพราะไม่ใช่การ์ตูนทุกเรื่องที่มีการพิมพ์ซ้ำ โชคดีหน่อยคือมีคนแสกนให้อ่านแบบผิดลิขสิทธิ์ ไม่ก็เจอในร้านเช่าการ์ตูนแถวบ้าน แต่ก็ใช่ว่าจะมีทุกเรื่องที่ต้องการ ทำให้คนที่อยากอ่านในวัยที่มีเงิน มีทุนทรัพย์มากพอแล้ว ต้องไปหาซื้อฉบับมือสองมาอ่าน ซึ่งหลยครั้งก็มีราคาแพงกว่าราคาจริงหลายเท่าตัว แต่ถามว่าซื้อไหม ก็ซื้อ เพราะมันไม่สามารถหาที่ไหนได้อีกแล้ว นอกจากเรื่องรูปเล่มแล้วยังมีเรื่องของการแปลอีกต่างหาก หลายครั้งที่เราชอบอ่านฉบับแปลเก่ามากกว่าแปลใหม่ ถึงจะได้ฉบับแปลใหม่มาก็ไม่สามารถสร้างความพึงพอใจได้ จึงต้องไปหาซื้อฉบับแปลเก่าที่มีขายเฉพาะมือสองเท่านั้นมา
เป็นมากกว่าการ์ตูน คือหลักฐานของความทรงจำ
ปฏิเสธไม่ได้ว่าเมื่อเราเป็นผู้ใหญาเราก็จะยิ่งถวิลหาความทรงจำของวัยเด็ก และหนังสือการ์ตูนก็เป็นส่วนหนึ่งของความทรงจำหลายๆ คน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องที่เคยอ่าน เรื่องที่เคยอยากได้ เรื่องที่เคยมี เมื่อเวลาผ่านไปสำหรับคนอ่านกลุ่มหนึ่ง การ์ตูนเหล่านั้นเป็นผลงานที่มีค่าแก่ความทรงจำ จนบางครั้งเหตุผลที่พวกเขาซื้อการ์ตูนมือสองนั้นไม่ได้ซื้อมาอ่านหรอก แต่ซื้อมาในฐานะของที่ระลึกและของสะสม และเพื่อของสะสมนั้นแล้ว ไม่ว่าจะราคาเท่าไหร่ก็ยอมจ่าย เพราะสุดท้ายสิ่งที่พวกเขาจ่ายเงินซื้อนั้นไม่ใช่หนังสือการ์ตูน แต่เป็น "ความทรงจำ" ต่างหาก
ร้านเช่าที่ล่มสลาย จุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลง
ภาพจาก http://www.smethailandclub.com/knowledges-view.php?id=213
อย่างที่หลายคนคงรู้ทราบกันดี ช่วงหลายปีที่ผ่านมานี่ร้านเช่าหนังสือ ธุรกิจที่เคยคึกคักเฟื่องฟูได้ทยอยลาจากไป เพราะพฤติกรรมของผู้บริโภคที่เปลี่ยนไป คนรุ่นใหม่อ่านหนังสือการ์ตูนน้อยลง มีกิจกรรมอย่างอื่นให้ทำมากกว่า ไม่ว่าการเข้ามาของสมาร์ทโฟนและอินเตอร์เน็ตที่แพร่หลายเข้าสู่คนทั่วไปมากขึ้น กลุ่มลูกค้าที่โตขึ้นก็ไม่ได้อ่านหนังสือการ์ตูนแล้ว กลุ่มลูกค้าเด็กๆ รุ่นใหม่ก็อ่านหนังสือการ์ตูนน้อยลง จนทำให้ร้านเช่าทั้งหลายก็ค่อยๆ ปิดตัวลง
แล้วร้านเช่าเกี่ยวอะไรกับการ์ตูนมือสองเล่า? อย่างที่บอกไปข้างต้นว่าถึงจะไม่ได้ซื้อเราก็ยังหาอ่านการ์ตูนเก่าจากร้านเช่าได้ แต่ถ้าไม่มีร้านเช่าแล้วล่ะจะทำอย่างไร? และที่สำคัญคือเมื่อร้านเช่าล่มสลาย การ์ตูนมากมายของร้านเช่าก็ถูกขายทอดลงตลาด การ์ตูนเก่าหายากมากมายที่ทุกคนต้องการถูกขายต่อในราคาเหมาโหลราคาถูก จึงมีหลายคนเห็นช่องทางนี้ใช้มันทำกำไรให้กับตน
ราคาของหนังสือการ์ตูนมือสองในตลาดก็เปลี่ยนแปลงไป ส่วนหนึ่งเป็นเพราะเวลาที่ผ่านไป การ์ตูนเก่าก็ยิ่งหายากขึ้นเรื่อยๆ ในขณะที่ความต้องการก็ยิ่งมากขึ้นเรื่อยๆ การ์ตูนชุดบางเรื่องขายได้ราคา 5-10 เท่าของราคาปก ถึงจะเป็นการ์ตูนเช่าก็ตาม ยิ่งเป็นการ์ตูนบ้าน (หรือเรียกกันว่าสะสม) ก็ยิ่งราคาสูงขึ้นไปอีก ในขณะที่ราคารับซื้อถูกกดให้ต้ำลง จาก 10% บางร้านก็ลดเหลือเพียง 5% เท่านั้น
เปลี่ยนจากร้านขาย เป็นเฟสบุ้ค ตลาดซื้อขายอันใหม่ ใหญ่กว่าเดิม
การเปลี่ยนแปลงสำคัญอีกอย่างของตลาดคือการเติบโตของ Facebook โซเชียลเน็ตเวิร์คที่ใช้กันเกือบทุกคน และนั่นทำให้ตลาดซื้อขายหนังสือการ์ตูนมือสองขยายตัวขึ้นอีก เพราะไม่จำเป็นต้องมีพ่อค้าคนกลางแล้ว เราสามารถซื้อขายได้อย่างอิสระ หนังสือการ์ตูนเก่าที่บ้านเราอาจจะเป็นเล่มที่หลายคนกำลังตามหา จนไม่สามารถกำหนดราคาที่ตายตัวแบบเปอร์เซนต์ได้
หลายคนจึงเลือกการขายแบบยื่นราคาหรือการประมูลแทน ทำให้ราคาขึ้นไปอีกเรื่อยๆ ในขณะที่ร้านค้ามือสองเองก็กำลังทำงานอย่างขะมักเขม้น ไม่ว่าจะการช้อนเก็บหนังสือเก่ามีค่าแค่ขายในราคาถูก หรือการซื้อการ์ตูนเศษหลายๆ เล่มมารวมกันเพื่อให้ได้การ์ตูนครบชุดมาขายอีกที บางคนที่ไม่ใช่คนในแวดวงก็โดนปั่นราคาให้ซื้อหนังสือมือสองในราคาแพงๆ ทั้งที่มือหนึ่งยังมีขายอยู่ก็มี นับว่าเป็นความวุ่นวายเล็กๆ ที่เกิดขึ้นในตลาดการ์ตูนมือสองเช่นกัน
ภาพจาก https://www.flickr.com/photos/11897355@N00/3161082779
แล้วตลาดหนังสือมือสอง ดีหรืออไม่ดีกันล่ะ
เราเองก็เคยพูดคุยประเด็นนี้กับคนอื่นเหมือนกันโดยยกโมเดลของประเทศญี่ปุ่นมาเป็นทอปปิค ประเทศญี่ปุ่นเป็นประเทศที่ร้านมือสองเยอะมาก ทั้งหนังสือ ดีวีดี ของเล่น วีดีโอเกมส์ เราสามารถหาสินค้าราคาถูกคุณภาพดีเหมือนใหม่ได้ที่นี่ เราก็คิดนะว่าร้านมือสองเยอะขนาดนี้จะไม่มีผลอะไรต่อสินค้ามือหนึ่งเหรอ แต่ก็มีความเห็นหนึ่งบอกว่า "เพราะว่ามีร้านมือสอง คนเลยกล้าซื้อของมือหนึ่ง" กล่าวคือร้านมือสองสามารถช่วยให้ผู้ซื้อตัดสินใจซื้อง่ายขึ้นเพราะว่า "ฉันซื้อมาแล้วไม่ชอบฉันก็เอาไปปล่อยร้านมือสองได้" แต่ก็ไม่ได้มีแต่เรื่องดีๆ ไปหมดทุกอย่าง เพราะของหายากหลายๆ อย่างก็ถูกปั่นราคาขึ้นสูงตามหลักการตลาดเช่นเดียวกัน
นี่เป็นก้าวแรกของการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ไม่ใช่เพียงแค่ตลาดการ์ตูนมือสองแต่ยังเป็นตลาดการ์ตูนไทยโดยรวมด้วย ซึ่งเราคิดว่าต่อจากนี้จะต้องมีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นอีกอย่างแน่นอน ร้านขายหนังสืออาจจะปิดกิจการ สำนักพิมพ์อาจจะเลหลังหนังสือในโกดังทั้งหมด ราคาในตลาดมือสองอาจจะตกลงเพราะทุกคนพร้อมใจกันเทขาย ทิศทางในอนาคตอาจจะเลวร้ายกว่านั้น หรืออาจจะดีกว่านั้นก็ได้ไม่มีใครรู้
แล้วคุณล่ะ อยากให้มันเป็นแบบไหนกัน
Web: http://www.mrcartoonshop.com/
Facebook: https://www.facebook.com/mrcartoonshop/
ร้านหนังสือการ์ตูนมือสองออนไลน์ หายาก ทั้งแนวผู้ชาย แนวผู้หญิง เยอะแยะมากมาย
ส่วนใหญ่เป็นหนังสือบ้าน สภาพสะสม มีนิยายด้วยครับ จัดส่งทั่วไทย
ติดต่อ
website: https://www.mebooktohand.com
Line: mebooktohandshop
Facebook: https://www.facebook.com/mebooktohandshop