รีวิวเว้ย (59) ปัญหาของการ์ตูนไทย และงานศิลปะในบ้านเราทุกชนิดเหมือน ๆ กัน นั้นคือมีกรอบบางอย่างขวางทางความคิดเอาไว้ คิดได้แต่อย่ามาก คิดสร้างสรรค์ได้แต่อย่าแตะใคร พูดถึงใครได้นิดหน่อยแต่อย่าเกินนิดหน่อยเป็นอันขาด

หนังสือ : 100 ปีการ์ตูนไทย จากสยามคลาสสิกสู่ไทยโมเดิร์น
โดย : นพ.ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์
จำนวน : 256 หน้า
ราคา : 185 บาท

          ยังจำการ์ตูนเรื่องแรก ๆ ที่อ่านกันได้ไหมครับ (?) พอถามแบบนี่หลายคนคงเริ่มคิด และเริ่มค้นลงไปในความทรงจำ ว่าสมัยเด็ก ๆ เราอ่านการ์ตูนเรื่องแรง คือเรื่องอะไรกันนะ และแน่นอนหลาย ๆ คนอาจจะคิดถึง ดราก่อนบอล โดเรม่อน ชินจัง โคนัน อาราเร่ เป็นสิ่งแรก ๆ

          แล้วถ้าลองเปลี่ยนคำถามเสียใหม่ เป็น คุณจำการ์ตูนไทยเรื่องแรกที่อ่านได้ไหมครับ (?) หลายคนอาจจะยิ่งมึนเข้าไปใหญ่ ว่าการ์ตูนไทยเรื่องแรกที่อ่านคืออะไร หลายคนอาจจะคิดไปไม่ไกลเท่าไหร่ เพราะคิดว่าอุตสาหกรรมการ์ตูนมนบ้านเราอาจจะมาโด่งดังเมื่อไม่นานมานี้ อย่างผลงานของ ตั้ง วิศุต หรือของ เดอะดวง เป็นต้น

          แต่ถ้าบอกว่าการ์ตูนไทยมามาช้านานแล้ว ทุกคนจะเชื่อไหมครับ ก็ถ้านับ ๆ ภาพลายเส้นที่ดูเป็นการ์ตูน และผู้เขียนเกิดทันได้อ่าน (เออแต่อ่านย้อนหลังนะ) อย่างเรื่อง 3 เกลอ ก็สามารถนับเป็นการ์ตูนไทยได้นะ ที่สำคัญลายเส้นยังมีเอกลักษณ์ และอ่านสนุกจนว่างไม่ลงอีกต่างหาก เป็นงานเป็นการต้องมาตามสะสมเอาตอนหลังอีก

          เอาเข้าจริงการ์ตูนของไทย มีพัฒนาการที่น่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง ก่อนหน้านี้ ผู้เขียนไม่เคยคิดเลยว่าการ์ตูนของไทย จะมีมาเป็นระยะเวลาร่วม 100 กว่าปีแล้ว และที่สำคัญการ์ตูนไทยเอง ก็ไม่ได้ทำหน้าที่เป็นแค่การ์ตูนแต่เพียงอย่างเดียว หลาย ๆ เล่ม หลาย ๆ เรื่อง ที่ถูกพูดถึงใน 100 ปีการ์ตูนไทย ได้ทำหน้าที่เป็นภาพสะท้อนสังคม วัฒนธรรม การเมือง ในช่วงเวลาของการผลิตผลงานการ์ตูนเล่มนั้น ๆ ได้เป็นอย่างดี

          ถ้าจะเรียกว่าการ์ตูนเป็นบันทึกทางประวัติศาสตร์ ที่บันทึกเรื่องราวต่าง ๆ เอาไว้ ไม่ว่าจะเป็นสังคม กรือบริบทต่าง ๆ ที่เคยเกิดขึ้นในสังคม ก็คงไม่เป็นการกล่าวเกินไปนัก และไม่ใช่แค่การ์ตูนไทยเท่านั้นที่ทำหน้าที่เป็นบันทึกความทรงจำ แตการ์ตูนในแทบทุกมุมโลกก็ทำหน้าที่ในลักษณะนี้แทบทั้งนั้น อย่างการ์ตูนเจ้าหนูปรมณู ของญี่ปุ่นเองก็ทำหน้าที่นี้ได้อย่างชัดเจน

           หนังสือ 100 ปีการ์ตูนไทย ของหมอประเสริฐ ทำหน้าที่เป็นเครื่องมือในการรวบรวมเรื่องราวของการ์ตูนไทย และพัฒนาการของการ์ตูนของไทยในรอบ 100 ปีที่ผ่านมา เอาไว้ให้เราได้เห็นอย่างเป็นรูปธรรม และนอกจากเรื่องราวของการ์ตูน ที่มาที่ไป คนเขียน ฯลฯ แล้ว หมอประเสริฐ ยังได้ทำการวิเคราะห์บริบท วิเคราะห์เนื้อหาของการ์ตูนแต่ละเรื่อง แต่ละช่วง แต่ละสมัย เอาไว้อย่างออกรสออกชาติ ด้วยทฤษฎีของจิตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

          บอกเลยว่าการวิเคราะห์ของหมอประเสริฐนั้น จะทำให้เรามองการ์ตูนที่เราเคยอ่านแล้ว ในหลาย ๆ เรื่องเปลี่ยนไป หนังสือ 100 ปีการ?ตูนไทย เหมือนเป็นการเปิดโลกของการ์ตูนผ่านสายตาของเด็กวิทย์ ที่เราเคยคิดว่าต้องเอาแต่เรียน เรียน เรียน แต่ครั้งนี้เด็กวิทย์ ทำให้เราต้องอึ้งกับมุมมองแบบวิทย์ ๆ ที่ทีต่อการ์ตูนอย่างลึกซึ้ง ถ้าอยากรู้ว่าเด็กสายวอทย์คิดยังไง ลองหาอ่านกันได้ แล้วการ์ตูนเรื่องเดิม ๆ จะสนุกมากยิ่งขึ้นสำหรับคุณ