การเมืองเรื่องพระพุทธรูป By วิราวรรณ นฤปิติ - รีวิวเว้ย (3)

รีวิวเว้ย (1697) การสะสมพระไม่ว่าจะเป็นพระเครื่อง พระบูชา หรือกระทั่งพระพุทธรูปขนาดใหญ่ มิใช่สิ่งที่เกิดขึ้นใหม่ดังที่เราเห็นเป็นปรากฏการณ์อยู่ในโลกออนไลน์อย่างในปัจจุบันนี้เท่านั้น หากแต่การสะสมพระที่เป็นวัตถุไม่ว่าจะในรูปแบบใดรูปแบบหนึ่งนั้นมีปรากฏมาตั้งแต่ครั้งโบราณ นับย้อนไปได้ไกลหลายยุคสมัยในประวัติศาสตร์ และการสะสม เครื่องย้าย และรวบรวมเอาพระมาไว้ในที่เดียวกันอย่างช่วงต้นรัตนโกสินทร์ก็เป็นเรื่องสำคัญที่ควรให้ความสำคัญและแสวงหาคำตอบว่า เพราะเหตุใดในช่วงตั้งกรุฝรัตนโกสินทร์และในสมัยต่อมาจึงมีการชะลอพระประจำหัวเมืองต่าง ๆ มารวบรวมไว้ที่พระนคร
หนังสือ : การเมืองเรื่องพระพุทธรูป
โดย : วิราวรรณ นฤปิติ
จำนวน : 192 หน้า
.
"การเมืองเรื่องพระพุทธรูป" หนังสือที่บอกเล่ามุมมองในเรื่องของการมองอำนาจการเมือง ผ่านการอัญเชิญพระพุทธรูปในช่วงสมัยรัชกาลที่ 1-5 ที่มีการดำเนินการกันอย่างเป็นระบบ ทั้งการรวบรวมข้อมูล การจัดการ การทำบัญชีรายการพระพุทธรูปที่ควรถูกเคลื่อนย้าย กระทั่งถึงการเตรียมสถานที่สำหรับการประดิษฐานพระพุทธรูปต่าง ๆ ที่จะชะลออัญเชิญมาในช่วงเวลาต่าง ๆ ดังที่ปรากฏในหนังสือ
.
"การเมืองเรื่องพระพุทธรูป" นำเสนอมุมมองของการรวบรวมเอาพระพุทธรูปในช่วงก่อนรัชกาลที่ 1 เพียงเล็กน้อย ไล่มากระทั่งถึงสมัยรัชกาลที่ 5 ที่ขนบวิธีคิดในการรวบรวมและอัญเชิญพระพุทธรูปจากเมืองต่าง ๆ ลงมาสู่พระนครนั้นมีความแตกต่างกันออกไป ทั้งในเรื่องของความเป็นกษัตริย์ผู้มีอำนาจบุญญาบารมี ที่ต้องรวบรวมเอาทั้งผู้คน ทรัพยากร ดินแดนและสิ่งแทนความศักดิ์สิทธิ์ของแว่นแคว้นต่าง ๆ มาไว้กับตน กระทั่งการเปลี่ยนแปลงสถานะของความศักดิ์สิทธิ์ไปสู่สถานะของการเป็นพระพุทธรูปตัวแทนของเหตุการณ์สำคัญต่าง ๆ
.
สำหรับเนื้อหาของ "การเมืองเรื่องพระพุทธรูป" แบ่งการบอกเล่าของหนังสือออกเป็น 5 บท ที่แต่ละบทจะนำเสนอมุมมองความเปลี่ยนแปลงในเรื่องของวิธีคิด วิธีการ ขั้นตอน เหตุการณ์ และเบื้องหลังการอัญเชิญพระพุทธรูปสำคัญ ๆ จากพื้นที่ต่าง ๆ มาไว้รวมกันในพระนคร และรวมไปถึงการบอกเล่าเรื่องราวของการเปลี่ยนผ่านของวิธีคิดจากช่วงเวลาหนึ่ง สู่การมองพระพุทธรูปในสถานะอื่น ณ ช่วงเวลาที่แตกต่างกัน โดย "การเมืองเรื่องพระพุทธรูป" แบ่งเนื้อหาแต่ละบทได้ดังนี้
.
บทนำ
.
บทที่ 1 แนวคิดเรื่องการรวบรวมพระพุทธรูปช่วงสร้างกรุงเทพฯ
.
บทที่ 2 การสร้างกรุงเทพฯ ให้เป็นศูนย์กลางพุทธศาสนา โดยการรวบรวมพระพุทธรูปจากหัวเมืองทางเหนือ
.
บทที่ 3 การเปลี่ยนแปลงทางความคิดด้านวัตถุในพุทธศาสนาในสมัยรัชกาลที่ 3
.
บทที่ 4 การเปลี่ยนแปลงทางความคิดและมุมมองต่อพระพุทธรูปในสมัยรัชกาลที่ 4 และรัชกาลที่ 5
.
บทสรุป
.
"การเมืองเรื่องพระพุทธรูป" ช่วยให้เราเห็นถึงเบื้อหลังและเหตุแห่งการรวบรวมเอาพระพุทธรูปจากที่ต่าง ๆ มาไว้กลางพระนคร ทั้งในเรื่องของคติความเชื่อ การสร้างความชอบธรรมทางการเมือง หรือกระทั่งเพื่อเป็นการแสดงออกถึงอำนาจสถานะทางการเมืองที่สะท้อนผ่านการรวบรวมเอาพระพุทธรูปเหล่านั้นเข้าสู่พระนคร กระทั่งเมื่อถึงช่วงเวลาของความเปลี่ยนแปลงความสัมพันธ์ของตัวแสดงในพื้นที่หนึ่ง ๆ แนวคิดของการรวบรวมและมุมมองต่อการอัญเชิญและสร้างพระพุทธรูปขึ้นในสมัยหลังในช่วงรัชกาลที่ 3-5 จึงมีความแตกต่างออกไปจากช่วงแรกของการตั้งกรุงรัตนโกสินทร์

เข้าสู่ระบบเพื่อแสดงความคิดเห็น