ก่อนหน้านี้เรามองจีนเป็นประเทศมหาอำนาจ ที่ไม่แคร์ใครนอกจากผลประโยชน์ของตัวเอง

แต่หลังจากที่เราได้เห็นชีวิตความเป็นอยู่ของคนในประเทศ ได้รู้จักกับเพื่อนใหม่ชาวจีน
เรากลับคิดว่า ก็คงเหมือนกับทุกๆประเทศนั่นแหละ ที่ทำทุกอย่างเพื่อความอยู่รอดของตัวเอง แต่แค่บางประเทศอาจจะไม่ได้แสดงออกมาตรงๆ แต่ทำให้ได้มาซึ่งสิ่งที่ต้องการด้วยคำพูดหรือวิธีการที่แยบยลกว่า
และสิ่งที่ควรเป็นผลประโยชน์ของคนในชาติ กลับตกไปเป็นของคนบางกลุ่มแทน

เรารู้ว่าสิ่งที่เราเห็นมันผิวเผิน เราอาจจะเห็นในสิ่งที่เค้าอยากให้เห็น 
เราไม่รู้ว่าภายใต้ความสวยงามนี้ มันมีอะไรซ่อนอยู่บ้าง
เราก็ขอเล่า อย่างตื้นเขินเท่าที่เราเห็นแล้วกัน

ตั้งแต่มาที่นี่ เรายังไม่เห็นโฮมเลสเลย 
คนที่เราคิดว่าน่าจะอยู่ในห่วงโซ่ล่างสุดที่เราเจอบนรถเมล์ ถ้าประเมินจากสภาพภายนอกแล้ว
เราคิดว่าเค้ามีความเป็นอยู่ที่ดีพอสมควรเลยล่ะ
อย่างน้อยก็มีเสื้อกันหนาวใส่ มีเงินขึ้นรถเมล์ ดูเค้าไม่ได้ลำบากอะไรเลย
ตอนแรกเราคิดว่าจีนจะต้องสกปรก ผู้คนต้องไม่มีวินัย ทำอะไรตามใจตัวเอง
แต่ไม่เลย บ้านเมืองที่นี่สะอาดมาก มีถังขยะแทบทุกสองร้อยเมตร                                                            คือเดินถือขยะยังไม่ทันเมื่อยก็เจอถังขยะแล้ว

แต่เรื่องเดียวที่เราคิดว่ารัฐบาลยังทำอะไรไม่ได้ น่าจะเป็นเรื่องของการถ่มน้ำลายบนพื้นนี่แหละ เดินไปไหนก็เจอ
ห้องน้ำก็ดีกว่าที่คิดไว้มาก แถมห้องน้ำสาธารณะก็มีเยอะ เข้าได้ไม่น่ากลัว ห้องน้ำที่สวนจตุจักรยังน่ากลัวกว่าอีก
รถเมล์ที่นี่เป็นรถเมล์ไฟฟ้าหมดแล้ว และจอดทุกป้ายจริงๆ แม้ป้ายนั้นจะไม่มีคนขึ้นหรือลงเลยก็ตาม
รถเมล์ที่นี่ไม่มีการเร่งผู้โดยสารให้รีบขึ้นรีบลงอะไรทั้งนั้น รอให้รถเมล์จอดสนิทก่อนค่อยลุกจากที่นั่ง
ถ้าเป็นบ้านเรานอกจากจะให้ลุกมารอแล้ว รถเมล์ยังไม่ทันจอดสนิท กระเป๋ารถเมล์ก็ไล่ลงแล้ว
คอมมิวนิสที่ดีก็มีในโลก

คนจีนเค้าคงมีวัฒนธรรมที่สอนมาคล้ายๆกัน คือถ้ามีแขกมาบ้านให้ดูแลตอนรับอย่างดี
เรารู้เรื่องนี้มาจากเพื่อนชาวจีนของเราสองคน ที่คอยดูแล ให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ แนะนำที่เที่ยวให้ ถึงเราจะแยกย้ายกันไปแล้วก็ตาม
เพื่อนคนจีนที่เราเพิ่งรู้จัก คุณน้าคุณป้าคุณลุงบนรถเมล์หรือในตลาดที่เราเจอเค้าน่ารักกันทุกคน อัธยาศัยดี ถึงเค้าจะรู้ว่าเราพูดจีนไม่ได้ เค้าก็พยายามที่จะคุยกับเรา แม้ว่าเราจะไม่รู้เรื่องเลยซักคำ

เราว่านะ เหมือนที่ใครซักคนเคยบอก เราทุกคนก็เป็นมนุษย์เหมือนกัน ไม่มีอะไรต่างกันเลย
การที่เราเอาป้ายไปติดไว้ให้เค้า ว่าเค้าเป็นคนชาตินี้ ต้องเป็นคนแบบนี้                                                  ก็ดูจะเป็นความคิดที่แคบไปมากๆ
ถ้าเรามัวแต่ระแวงคนทุกคนที่ผ่านเข้ามา เราก็คงไม่สนุก แล้วก็คงไม่รู้จักกับคนใหม่ๆ
แค่ระวังตัวก็พอ อย่าถึงกับระแวงเลย