หนังสือ : PAST: ปัญญาอดีต
โดย : ภิญโญ ไตรสุริยธรรมา
จำนวน : 272 หน้า
ราคา : 395 บาท

ในหลายครั้งหลายหน "อดีต" ถูกทำให้กลายเป็นเรื่องไร้ค่า เสียเวลาที่จะพูดถึงและจดจำ ดูเป็นสิ่งที่ไร้ซึ่งประโยชน์โภชผลแต่ประการใด ทำให้หลายครั้งคนหลายคน (โดยเฉพาะคนไทย) มักเป็นคนลืมอดีต จำเรื่องเดิม ๆ ที่เคยผ่านมาไม่ได้ และด้วยความจำสั้นในเรื่องของสิ่งที่ผ่านไปแล้ว นั่นมักยังผลให้เราทำเรื่องเดิมซื้อไปซ้ำมา ผิดก็ผิดซ้ำผิดซากอยู่ตรงจุดเดิม ๆ เพียงเพราะเรามีกจะหลงลืมและไม่ใส่ใจอดีต ด้วยคำสอนที่ว่า "อดีตมันผ่านไปแล้ว ปล่อยมันไปเถอะ"

"PAST: ปัญญาอดีต" ดูจะเป็นหนังสือไม่กี่เล่ม ที่ชักชวนมห้เราหวนถึงอดีต เพื่อมองหาปัจจุบัน สำหรับวางรากฐานให้กับอนาคต ซึ่งหลายคนอาจจะขำ ๆ ว่า เมื่อมองไปในอดีตจะมีปัจจุบันและจะสร้างสรรค์อนาคตได้อย่างไรกัน (?) เพราะอดีตก็คืออดีต ไม่มีอะไรให้น่าหวนคิดถึง เราต้องก้าวไปข้างหน้าเพราะวันพรุ่งนี้รอเราอยู่

หนึ่งสิ่งที่ "PAST: ปัญญาอดีต" บอกกับเรา คือ เรื่องของความสำคัญของอดีต ที่วางรากฐานให้กับปัจจุบัน และยังเป็นแรงขับดันให้เกิดข้ึนในอนคต นอกจากนี้อดีตยังเป็นบทเรียนที่ล้ำค่า สำหรับการวางรากฐานของอนาคตที่กำลังจะมาถึง การศึกษาอดีตในรูปแบบของ "ปัญญาอดีต" นั้น มิใช่การหวนคิดถึงวันชื่อคืนสุขที่เกิดขึ้นในสมัยเก่า มิได้นึงถึงบาดแผลที่อดีตและกาลเวลาฝากเอาไว้ แต่ปัญญาอดีตกำลัฃแนะนำให้เรา ลองเรียนรู้จากสิ่งที่เคยเกิดขึ้นในอดีต ไม่ว่าจะอดีตที่มีวันชื่นคืนสุขสันต์ หรืออดีตที่สร้างความทรงจำและบาดแผลฝั่งลึกเอาไว้ ล้วนมีคุณค่าให้เรียนรู้และแสวงหาปัญญาแห่งการเรียนรู้แทบทั้งนั้น

หลายครั้งที่เราคิดว่าอดีตนั้นไร้ค่า ไร้ตัวตน แต่ในหลายครั้งอดีตได้แสดงให้เราเห็นแล้วว่า คุณค่าของปัจจุบันหลายครั้งก็เกิดขึ้นมาจากอดีต และเกิดขึ้นมาจากการเรียนรู้อดีตของคนหลายกลุ่ม เพื่อที่จะหาวิธีแก้ไขสิ่งที่เคยเกิดขึ้นในอดีต หรือเพื่อนนำเอาสิ่งที่ในอดีตเคยคิดค้นไว้มาต่อยอดเพื่อสร้างอดีตให้เป็นปัจจุบัน และส่งผ่านไปยังอนาคต

ดังนั้นอดีตที่เกิดขึ้นแล้ว ล้วนก่อให้เกิดปัญญาแทบทั้งสิ้น ทั้งปัญญาจากปัญญาของนักคิด นักเขียน นักลงมือในอดีต และปัญญาที่เกิดจากปัญหาและความผิดพลาด ที่จะส่งผลให้ปัจจุบันและอนาคตเกินไปได้อย่างมั่นคง