เราใช้คุ๊กกี้บนเว็บไซต์ของเรา กรุณาอ่านและยอมรับ นโยบายความเป็นส่วนตัว เพื่อใช้บริการเว็บไซต์ ไม่ยอมรับ
รีวิวเว้ย (2)Chaitawat Marc Seephongsai
นิติรัฐอภิสิทธิ์และราชนิติธรรม By ธงชัย วินิจจะกูล
  • รีวิวเว้ย (570) คำพูดติดตลกที่ฟังแล้วขำบ้างไม่ขำบ้างของวงวิชาการไทยโดยเฉพาะวงวิชาการทางด้านนิติศาสตร์และรัฐศาสตร์ เมื่อว่ากันถึงเรื่องของรัฐการหยิบยกเอาประเด็นในเรื่องของความเป็น "นิติรัฐ (Rule of Law)" ขึ้นมาพูดถึงและใช้เป็นหนึ่งในเครื่องมือในการจำแนกความเป็นรัฐที่ดี (ในทางสากล) มักจะปรากฎขึ้นมาแทบทุกครั้งในฐานะของมาตรวัดหนึ่ง ๆ ของความเป็นรัฐที่ดี แต่ในขณะเดียวกันก็เกิดการตั้งคำถามขึ้นมาอีกครั้งว่า "แล้วรัฐไทยนี่เป็น 'นิติรัฐ' รึเปล่า" หลายคนตอบได้และอีกหลายคนก็ตอบได้ไม่เต็มปาก เพราะการที่เราจะบอกว่ารัฐไทยอยู่ในลักษณะของรัฐที่มีความเป็น "Rule of Law" ก็ดูจะเป็นความกระดากอายจนเกินไป แต่ก็มีหลายคนที่เชื่อว่ารัฐไทยเป็นแบบนั้นจริง ๆ และก็มีอีกหลายคนที่มองว่ารัฐไทยเองจัดอยู่ในลักษณะของ "Rule by Law" หรือการปกครองด้วยกฎหมาย ซึ่งมีความแตกต่างกันอย่างมากกับการปกครองแบบ "Rule of Law" หรือการปกครองของกฎหมาย หลายคนอ่านมาถึงตรงนี้อาจจะสงสัยว่าเห้ยแล้ว "ของ" กับ "ด้วย" แม่งต่างกันยังไงวะ (?) เอาจริงคำตอบของความแตกต่างของคำทั้ง 2 นี้อยู่ในหนังสือเล่มนี้และความแตกต่างของคำทั้ง 2 ก็เป็นหัวใจสำคัญอันหนึ่งของงานชิ้นนี้ด้วย ถ้าใครสนใจอยากหาคำตอบก็สามารถเข้าไปอ่านกันได้ที่

    https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&url=http://www.pueylecture.econ.tu.ac.th/paper/aw-puay-thongchai-final.pdf%3Ffbclid%3DIwAR2sgToYpa0vx6qg-oTOMBN0ieO5sLkp7dJOQtvaOK6-TFd6_l2kIp7TLDk&ved=2ahUKEwinv7Cp5-DpAhUGfisKHWBuD0YQFjAAegQIARAB&usg=AOvVaw16BBa_JzwjUMo3_abUBegM
    หนังสือ : นิติรัฐอภิสิทธิ์และราชนิติธรรม
    โดย : ธงชัย วินิจจะกูล
    จำนวน : 250 หน้า
    ราคา : ปาฐกถาพิเศษ ป๋วย อึ๊งภากรณ์ ครั้งที่ 17

    "นิติรัฐอภิสิทธิ์และราชนิติธรรม" เป็นหนังสือที่ถูกทำขึ้นในวาระการจัดงานปาฐกถาพิเศษ ป๋วย อึ๊งภากร ของคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เพื่อระลึกถึง "อาจารย์ป๋วย" ชายผู้ที่ถูกขนานนามว่า "คนตรงในประเทศคด" และการจัดกิจกรรมในครั้งก่อน ๆ ที่ผ่านมานั้น ก็จะมีการนำเสนอประเด็นที่มีความสำคัญต่อสังคมการเมืองของไทยในมิติที่มีคสามหลายหลายเป็นอย่างยิ่ง และในครั้งนี้เองหัวข้อเรื่องอย่าง "นิติรัฐอภิสิทธิ์และราชนิติธรรม" เป็นสิ่งที่ถูกหยิบยกขึ้นมาพูดถึงบนเวทีในครั้งนี้ ในช่วงเวลาที่ประเทศไทยยังคงดำเนินไปบนเส้นทางของ "นิติรัฐอภิสิทธิ์และราชนิติธรรม" ที่หลายคนอาจจะไม่เคยคิดเลยว่าเราอยู่บนถนนสายนี้มาแสนนานเท่าไหร่แล้ว

    "นิติรัฐอภิสิทธิ์และราชนิติธรรม" เป็นข้อเสนอของอาจารย์ธงชัย วินิจจกูล ที่ว่าด้วยเรื่องของการกลับไปทำการศึกษาและทำความเข้าใจประวัติศาสตร์ของการถือกำเนิดขึ้นของ "ระบบกฎหมาย" ของไทยนับตั้งแต่ช่วงก่อนการปฏิรูประบบกฎหมายให้มีคสามเป็นสากล กระทั่งจนปัจจุบัน ข้อคำถามสำคัญของงานชิ้นนี้คือการศึกษาถึง "ประวัติภูมิปัญญาของ Rule by Law แบบไทย" ว่าแท้จริงแล้วสิ่งที่เราเรียนกันว่า "นิติรัฐ" และ "นิติธรรม" ในประเทศไทยนั้นมีกำเนิดมาเมื่อไหร่ และการก่อกำเนิดของแนวคิดดังกล่าวมันวางตัวอยู่บนฐานของการเป็น "นิติรัฐ" และ "นิติธรรม" ในแบบที่สากลเขาเข้าใจกันจริง ๆ รึเปล่า

    งานชิ้นนี้กลับไปตั้งคำถามถึงที่มาไปของระบบกฎหมายของไทยในฐานะของกระดุมเม็ดแรกที่ถูกกลัดลงไปในสาบเสื้อ หากกระดุมเม็ดแรกถูกกลับผิดที่ก็ไม่มีทางที่กระดุมเม็ดต่อ ๆ ไปจะอยู่ถูกตำแหน่งของมันอย่างแน่นอน ข้อเสนอสำคัญของงานชิ้นนี้ปรากฎอยู่ในชื่อหนังสือที่ว่า "นิติรัฐอภิสิทธิ์และราชนิติธรรม" สองสิ่งนี้นับเป็นระบบกฎหมายของไทยนับตั้งแต่ครั้งที่ยังเป็นกรุงสยาม หลายครั้งเราลืมตั้งคำถามง่ายที่สุดว่าสิ่งพื้นฐานที่เราเชื่อถือและรับรู้นั้นมันถูกต้องแบบที่มันเป็นอยู่ในทุกวันนี้ได้อย่างไร และแบบที่มันเป็นอยู่มันถูกต้องจริง ๆ แล้วหรือ งานชิ้นนี้จะพาเราย้อนกลับไปตั้งคำถามและหาคำตอบที่พื้นฐาน ณ จุดกำเนิดของระบบกฎหมายสมัยใหม่ของรัฐไทย

    ทุกวันนี้จึงไม่น่าแปลกใจที่เราจะเห็น "เนติบริกร" ออกมาให้ความเห็นโดยทำตัวเป็นพวก "เจ้าถ้อยหมอความ" ทำการยกเมฆและแปลงสารกันอยู่บ่อยครั้ง เราคงจะไม่ได้เห็นการให้เหตุผลของ ป.ป.ช. ในเรื่องของการสร้างคำนิยามอะไรแปลก ๆ อาทิ "ยืมใช้คงรูป" และเราคงจะไม่ได้เห็นว่าองค์กรที่ถูกตั้งขึ้นมาตรวจสอบกลับกลายเป็นแขนข้าให้กับผู้มีอำนาจบางกลุ่มเสียเอง หากเราละเลยและไม่รับรู้ว่าระบบกฎหมายของไทยมันวางตัวอยู่บนหลักการของ "นิติรัฐอภิสิทธิ์และราชนิติธรรม" ที่กฎหมายและระบบกฎหมายคอยทำหน้าที่ในการรับใช้คนบางกลุ่มแต่เพียงเท่านั้น เมื่อเราเข้าใจเช่นนี้แล้วเราจะเข้าใจว่าเพราะอะไรปรากฎการณ์หลายอย่างที่ดูผิดแปลกในการเมืองไทยจึงปรากฎขึ้นให้เราเห็นอยู่จนเป็นปกติ 
    แต่เมื่อเรารู้ถึงปัญหาและที่มาของปัญหาแล้ว ก็ใช่ว่าเราจะแก้ไขหรือเปลี่ยนแปลงอะไรไม่ได้เสียเมื่อไหร่ ในรอบหลายปีมานี้เราเริ่มเห็นแล้วว่า "ความหวังยังคงมีอยู่" เพียงแค่เราพร้อมที่จะลงมือเพื่อทำให้ได้มันมา เหมือนกับข้อความที่อยู่บนปกหลังของหนังสือเล่มนี้ว่า

    เรียน คุณธงชัย

    ประชาธิปไตย เสรีภาพ ของประชาชน ความสันติสุขและผาสุขของประชาชน เป็นสิ่งที่ผมปรารถนา

    รักและคิดถึง
    ป๋วย

เข้าสู่ระบบเพื่อแสดงความคิดเห็น

Log in