จากนั้นก็มีคนมาคุย บอกว่าระบบของเฟสมัน wocky ต่างๆ นานา ทางนี้อ่านแล้วก็อดคิดไม่ได้ว่า พวกเราก็ถูกบีบให้อยู่ในโลกแคบๆ กันหมดทุกคน และบางทีอาจจะเป็นอย่างนี้ทุกยุคสมัยอยู่แล้วด้วย

มันหมายความว่า ถ้าเพื่อนสนิทไม่ได้อยู่ข้างบ้าน ทุกคนก็จะอยู่กันบนเฟสและถ้าเฟสไม่ได้ให้เราเห็น (จะด้วยความ wocky หรืออะไรก็เถอะ) เราก็แค่ไม่เห็นเขาคนนั้น แม้ว่าเขาจะสนิทก็เหอะ

คือไม่ได้แปลว่าการตั้งค่าโน่นนั่นนี่มันจะประกันการเห็นหรอกนะ คิดเหรอว่าเราตั้งค่ากันไว้แล้วเราจะได้เห็น นอกจากนั้น ก็จะมีคนที่ตั้งค่าไม่เป็น และคนที่ชีวิตวุ่นวายจนไม่ได้คิดอะไรนอกจากดูวอลเท่าที่มีให้ดูไปวันๆ

โลกก็เหลือแค่นั้นไง แค่บนวอล ไม่เห็นกันก็ลืม เว้นแต่นานๆ คิดได้ขึ้นมา

สมัยนี้ ถ้าอยากให้คนเห็นในเฟสบุ๊คก็ต้องจ่ายเงิน ถ้าไม่จ่ายเงินก็ต้องพยายามทำคอนเทนต์ให้น่าสนใจมากๆ 

ความน่าสนใจมากๆ ก็เป็นเรื่องดี แต่ทั้งหมดทั้งปวงที่เราทำ ก็คือสร้างคอนเทนต์ไปให้เฟสบุ๊ค หรือโซเชียลอื่นๆ ไหมนะ เพื่อให้ที่แห่งนั้นยิ่งเติบโตขึ้น อวบอ้วนขึ้น เราได้ผลประโยชน์จากการมี exposure 

แต่สุดท้ายเราก็คือหนูถีบจักรที่ทำงานอย่างขยันขันแข็ง ตามความคาดหวังของคนที่ทำแพลตฟอร์มนั้น เช่นพอเฟสตั้งค่าให้คนเห็นรูปมากกว่า ทุกคนก็แห่ทำรูป แห่ทำคลิป แห่ทำไลฟ์

ถูกจูงจมูกด้วยแครอทชิ้นนั้นถึงไหนเหรอ ถึงสุดท้ายจะได้แครอทกินจริงๆ แต่มือที่ถือแครอทนั่น อยู่ที่ไหนเหรอ

ยุคก่อนๆ ก็ไม่ใช่ว่าไม่มีอะไรอย่างนี้หรอกนะ จะได้ลงข่าว นสพ. จะได้ออกทีวี จะได้พิมพ์หนังสือสักเล่ม จะให้คนวิ่งไปแจ้งข่าวในหมู่บ้าน จะให้คนใหญ่คนโตรู้จัก มันก็มีขอบเขต มีกลวิธี มี “วิถี” ของมันอยู่ทั้งนั้น

แต่ก็อดคิดไม่ได้ว่า ในขณะที่เราได้ประโยชน์จากแพลตฟอร์ม เราก็ถูกแพลตฟอร์มจำกัดเอาไว้ คิดง่ายๆ ว่า ไม่ว่าอัลกอริธึมอันนั้นจะมาจากความตั้งใจของเฟส หรือมาจากความ wocky ของมันก็ตาม เราก็อยู่ในโลกแคบๆ ที่เฟสทำให้เห็น เราแทบเลือกสิ่งที่อยากเห็นอย่างเจาะจงไม่ได้ และแม้แต่สเตตัสของเพื่อนเราเอง บางทีเราก็เห็นไม่ตรงวัน คือมันสับสนไปหมดด้วยเหตุผลบางอย่าง

หรือบางที เพราะเรา “เลือก” ได้ เราก็เลยยิ่งเลือกแต่สิ่งที่เราอยากเห็น แล้วโลกของเราก็เหลือแค่นั้นเอง 

อยู่ในโลกแคบๆ และมองผ่านหน้าต่างแคบๆ ที่บางทีเรายังกำหนดวิวเองไม่ได้

มันก็มีข้อดีอยู่แหละ ทุกอย่างก็มีข้อดี ข้อเสีย มีทัศนคติที่จะทำให้เราได้ประโยชน์จากมัน และทัศนะแบบที่เขียนอยู่นี่ ซึ่งก็ไม่รู้หรอกนะว่า self-defeated หรือเปล่า

จะบอกว่าก็อย่าอยู่แต่ในโซเชียล นี่คือไม่รู้จักสันดานมนุษย์แล้วละมัง ไม่รู้เสียแล้วว่าเราจำนวนไม่น้อยเอาตัวตนของเราไปอยู่ในนั้นขนาดไหน

ไม่รู้เหมือนกันว่าจะออกจากตรงนั้นยังไง

แต่มีชีวิตอยู่แบบนั้น จะดีหรือเปล่านะ

เล่นเกมให้เป็นสิ โพสต์รูปเยอะๆ สิ โพสต์คลิปสิ ลงทุกวันสิ อย่าให้ริชต่ำลงนะ ขยันเข้าสิ ถ้าทำทุกวันได้ก็ดี คิดให้เยอะๆ เข้าสิ วางแผนแล้วก็โพสต์ในเวลาที่ถูกต้องนะ

แครอท แครอท แครอท ถูกฝึกจนเชื่องเลยนะ ทำตามที่เขาต้องการ โดยที่เขาก็ไม่เคยบอกเราว่า “กฎ” คืออะไร ให้เราเดาเอาเอง และเขาก็สามารถเปลี่ยนกฎได้ตลอดเวลา

“เขา” เป็นใครเหรอ สุดท้าย “เขา” ก็คงถูกควบคุมด้วยสิ่งอื่นที่สูงกว่าเขาขึ้นไปเหมือนกัน

ส่วนใหญ่พอคิดถึงตรงนี้ ก็จะรู้สึกเหนื่อย แล้วก็คิดว่า งั้นก็พยายามเป็นมนุษย์ที่ดีก็แล้วกันนะ

เป็นไม่ได้ตลอดเวลาหรอก แต่ในโลกที่บางทีก็ทำอะไรไม่ได้จริงๆ บางทีก็เลยต้องกลับมาที่อะไรพื้นๆ ง่ายๆ และถ้าพยายามจะทำได้ (โดยที่ไม่รู้สึกว่าถูกยื่นแครอทบอกให้ทำ)

ก็แบบนี้แหละนะ