เธองดงามมาก 
งามกว่าหญิงใดที่เคยเจอ 

เธอคือผู้หญิงตัวเล็กๆ ผมหยักศกสีดอกเลา ตัดสั้นรับกับใบหน้าได้รูป เธอมักสวมใส่เสื้อคอกระเช้าสีซีด กับผ้าถุงเก่าๆ ที่มีกลิ่นเก่าแก่เป็นเอกลักษณ์ เรายังจำกลิ่นนั้นได้ดี เธอผู้นี้จะมีไอเทมประจำกายคือแว่นกันแดดแฟชั่นสีดำและไม้เท้าสามขา ผู้คนที่พบเห็นมักจะยิ้มให้กับความเท่ของเธอทุกครั้ง

ร่องรอยแห่งความร่วงโรยกระจายไปทั้งเรือนร่างของเธอ ทว่ากลับดูสะอาดสะอ้าน เมื่อใดก็ตามที่ได้กลิ่นสมุนไพรอ่อนๆ ปะปนกับกลิ่นน้ำมันเหลืองโบราณลอยมาแตะประสาทสัมผัส นั่นแปลว่า เธออยู่ไม่ไกลจากเรา

เธอคือหญิงที่ยิ้มง่าย รอยยิ้มของเธอช่างน่าเอ็นดูเหลือเกิน เพราะแก้มของเธอจะยุบลงเหมือนหลุมลักยิ้มขนาดใหญ่ที่มองเพลินตา เธอชอบพูดคุยกับผู้คน และชอบเล่าเรื่องให้ทุกคนฟัง โดยเฉพาะเรื่องราวในอดีตของเธอ เล่าจนเราเอาไปเล่าต่อได้ไม่มีผิดเพี้ยนไปจากต้นฉบับเลยล่ะ นี่แหละหนา เค้าถึงมีคำกล่าวโบราณไว้ว่า คนแก่จะชอบกินกล้วยน้ำว้ากับเล่าความหลัง เธอผู้นี้ก็เข้าข่ายคำกล่าวเสียทุกอย่าง

เธอชอบเปิดวิทยุฟังเพลง โดยเฉพาะเพลงไทยเดิม มีครั้งหนึ่งเราเปิดเพลงนกขมิ้น เวอร์ชั่นของคุณอรวี สัจจานนท์ เธอเดินเข้ามาหาใกล้ เอ่ยถามว่าเพลงอะไร ? ใครร้อง ? ไพเราะมาก และก็เดินจากไปด้วยใบหน้าเปื้อนยิ้ม 

เธอชอบทานขนมปัง โดยเฉพาะขนมปังกรอบ แต่พักหลังๆนี่ฟันของเธอเริ่มร่วงโรยไปมากโข นั่นทำให้เธอต้องเปลี่ยนไปทานขนมปังนิ่มๆแทน เธอชอบทานยาคูล ไม่สิ ต้องทานทุกวันเลยต่างหาก ดังนั้นตู้เย็นที่บ้าน ก็จะมียาคูลประดับอยู่เสมอเธอชอบทานมะม่วงสุกหลังบ้าน โดยเฉพาะมะม่วงพันธุ์อกร่องทอง และเธอชอบทานต้มจืดเต้าหู้สาหร่ายเอาเสียมากๆ ไม่สิ สำรับข้าวของเธอไม่เคยขาดเมนูนี้เลยก็ว่าได้

เธอคือย่าของฉันเอง 

แต่กล่าวกันตามจริงแล้ว เธอไม่ใช่คุณย่าเเสนใจดีเหมือนในละครหลังข่าวหรือในหนังสือที่เคยอ่านเจอ เธอคือผู้หญิงที่แฝงไปด้วยความดุดันตามแบบฉบับคนไทยโบราณขนานแท้ และยังขี้บ่นมากๆ อีกด้วยนะเธอมักบ่นพวกเราหลานๆทุกวันเรื่องประตู 

“ ไปล็อคประตูรั้วด้วยนะ ! ” 
เธอจะเป็นเหมือนกล้องวงจรปิดของบ้าน ที่คอยสอดส่องความเรียบร้อยและคอยถามไถ่ ใครไปไหน ? กลับเมื่อไร ? ไปยังไง ? ไปกับใคร ? นั่นแหละย่าเราล่ะ 

นั่นทำให้เราไม่ค่อยชอบใจเท่าใดนักและเผลอมีคำพูดผรุสวาจาผุดออกมาในบางครั้งเพราะความโกรธแต่เธอก็ไม่เคยโกรธใครอย่างจริงจังลยซักครั้ง แม้จะมีเครียดขึงใส่กันบ้าง แต่ไม่นาน เธอก็จะเดินช้าๆ ค้ำยันด้วยไม้เท้า เพื่อถามไถ่ว่า “ กินข้าวหรือยัง ”

เราเป็นหลานที่แสดงความรักไม่เก่งนัก ไม่สิ ไม่เคยบอกคิดถึง หรือแสดงความรู้สึกทางคำพูดมากนัก แม้กระทั่งกับ พ่อ แม่ ย่า ป้า น้า อา เพื่อนฝูง หรือคนใกล้ตัว จนบ้างครั้ง เรารู้สึกว่ามันไม่ควรเป็นเช่นนั้น  เช่นครั้งนี้ 
เธอสิ้นชีวิตและเราไม่ได้อยู่เคียงข้างเธอ เธอถูกพาส่งโรงพยาบาลกระทันหัน ด้วยอาการป่วยไข้ดังเช่นคนชราทั่วไป ทุกคนในตอนนั้นบอกเราเช่นนี้พี่ชายโทรมาบอกเราในบ่ายของวันนั้น และบอกเราว่า คงไม่เป็นอะไรมาก คงเจ็บไข้ธรรมดาเหมือนทุกครั้ง เราใจชื้น 
พี่ชายของเราร้องไห้ เขาไม่ชอบร้องไห้ เขาร้องไห้ยากมากแต่เขาร้องไห้อย่างฟูมฟาย จนในตอนนี้เรายังจำน้ำเสียงนั้นได้ดี เขาบอกว่าย่าท่าจะไม่ดีแล้ว เราร้องไห้ เรากล่าวได้เพียงแต่ว่า' เราต้องกลับแล้ว เราต้องกลับตอนนี้ พาเรากลับที 'แต่ไม่ทัน ย่าของเราเสียแล้ว รถคันนี้นี่ขับช้าเสียจริง 
เราร้องไห้ตลอดทาง ในห้วงคำนึงมีเพียงใบหน้าเหี่ยวย่นที่แย้มยิ้มแก้มบุ๋มของเธอ
ในวัยเยาว์ของเรา
เราจะวิ่งไปกอดเธอหลังกลับจากโรงเรียนทุกครั้ง เนื้อตัวของเธอนุ่มนิ่มเย็นฉ่ำและหอมละมุน เรามักขอขนมจากเธอเรามักแอบหยิบยาเส้นพันใบจากที่เธอชอบสูบ นำมาเล่นและทำท่าเลียนแบบให้เหมือนเธอเธอชอบร้องเพลงเพลงหนึ่งให้เราฟัง เราจำได้ดี 
เพลงนี้มีชื่อว่า พระรามเดินดง เดี๋ยวเราจะร้องให้ฟัง “ เมื่อพระรามเดินดง เฝ้าแต่ทรงโศกา  เพราะเป็นห่วง เพราะเป็นห่วงน้องยา โศกาตั้งแต่คืนวัน  ตั้งแต่น้องไปเมืองยักษ์ ไปรักกับทศกัณฐ์  ตั้งแต่นี้น้องคงจะลืมฉัน สีดานั้นก็คงจะชื่นตา ” 
สุดท้ายแล้วเธอจากไปอย่างสงบเหมือนรู้ว่า คงถึงเวลาดับขันธ์ เธอเรียกลูกๆ มาบอกกล่าวถึงที่เก็บซ่อนเงินและให้นำเงินจำนวนนั้นมาจัดงานศพซะ 
ยังมีอีกหลายเรื่องราวที่เราก็เริ่มจะหลงลืมไปบ้างแล้วแต่สิ่งที่เราจะจารึกไว้ ในความทรงจำของเรากับเธอ ว่าเรารักเธอ เธอผู้เป็นที่รักของทุกคนและเราจะไม่ให้เรื่องราวของเธอจางหาย เราจะส่งผ่านเรื่องราวเหล่านี้สู่ลูก สู่หลานของเราว่าเรามีย่าที่น่ารัก อ่อนโยน และมีรอยยิ้มที่ทุกคนจะเย็นใจเมื่อได้พบเห็น 

แด่ย่าริน ศรีดาวเรือง 

ผู้เป็นที่รัก