มักจะได้ยินผ่านหูบ่อยๆ ว่า "คนใช้ทวิตเตอร์หัวก้าวหน้ากว่าคนใช้เฟซบุ๊ก" เช่นเรื่อง พ.ร.บ. คอมพ์ คนทำงานหลายคนก็บอกว่าในทวิตเตอร์ "จุดติด" กว่าในเฟซบุ๊ก ซึ่งโดยส่วนตัวแล้วรู้สึกว่าในเฟซบุ๊กก็มีกระแสตอบรับไม่น้อย (ในทวิตเตอร์มันไม่รู้จะวัดผลยังไงนอกจากดูรีทวีต คือมันไม่ centralized เท่าเฟซบุ๊กในความหมายหนึ่ง มันมีความไหลไปเรื่อยเป็นสตรีมมากกว่า) ก็เลยมาลองคิดเล่นๆ ดูว่าจะมีปัจจัยอะไรที่ประกอบกันเป็นเรื่องนี้ได้บ้าง
.
1. จำนวนผู้ใช้ เฟซบุ๊กมีผู้ใช้ในไทยเยอะมาก คือจำนวนมากถึง 41 ล้านคนคิดเป็น 60% ของประชากรไทย (โคตรเยอะ) ทวิตเตอร์มี 5.3 ล้านแอคเคานท์ และมีประมาณ ​1.2 ล้านแอคเคานท์เท่านั้นที่แอคทีฟ ซึ่งเรียกว่าถ้าเทียบกันก็เป็นอัตราส่วนว่าทวิตเตอร์:เฟซบุ๊ก 1:8 ถ้าเทียบแบบใจดี หรือ 1:40 โดยประมาณถ้าเทียบแบบทั้งหมด แต่ก็สรุปว่าคนใช้เฟซบุ๊กเยอะกว่าทวิตเตอร์ประมาณสิบเท่า อ้างอิง: https://www.it24hrs.com/2016/stat-social-media-thai-populations/
.
2. ซึ่งเรื่องนี้มีผลมาก เพราะคนจำนวนมากๆ ในไทยก็น่าจะเป็นอนุรักษ์นิยมมากกว่าเป็นหัวก้าวหน้า (ไม่มีหลักฐานยืนยันเพราะโพลไหนเชื่อได้บ้างล่ะเนี่ย ถ้าบอกว่า 90% รักรัฐบาลประยุทธ์นี่พอจะเชื่อได้ไหม)
.
3. เมื่อทาบทับกับเส้นโค้งของการรับเทคโนโลยี (ที่มี 5 stages คือ innovators, early adopter, mass, late majority และ laggards) ก็คิดได้ว่าทวิตเตอร์นั้นเป็นพวก innovators กับ early adopter เสียมาก ในขณะที่ Facebook ในไทยนั้นกินไปถึงพวก late majority แล้ว https://en.wikipedia.org/wiki/Technology_adoption_life_cycle
.
4. ซึ่งเราก็อาจอนุมานได้อีกว่าคนที่มีความเชี่ยวชาญทางเทคโนโลยีที่มากกว่าจะเป็นคนที่หัวก้าวหน้ามากกว่า เพราะธรรมชาติคือเป็นคนที่รับกับการเปลี่ยนแปลงได้มากกว่า (ยกตัวอย่าง Technoliberalism VS Technoconservatism หรือกระทั่ง PEW Research ว่าคนที่ทำงานวิทยาศาสตร์มักจะเป็น liberal ซึ่งนี่เป็นปัญหานะว่าทำให้ไม่เกิดความหลากหลายทางด้านมุมมองงานวิจัย http://www.huffingtonpost.com/2009/07/10/only-six-percent-of-scien_n_229382.html)
.
5. ดังนั้นคนใช้ทวิตเตอร์ในไทยก็เลยหัวก้าวหน้ากว่าด้วยเหตุผลแบบนี้หรือเปล่า?
.
6. ถ้าไปดูอเมริกา มีคนทำแบบสำรวจไว้เหมือนกัน และก็พบว่าคนใช้ทวิตเตอร์นั้นลิเบอรัลกว่าสังคมทั่วไปจริง (แต่ไม่ได้เทียบกับเฟซบุ๊ก) โดยสำรวจสามคำถาม คือการเลือกตั้งอีกครั้งของโอบาม่า การสนับสนุนดีเบทของโอบาม่า (ต่อรอมนีย์) และการแต่งงานของคนเพศเดียวกัน https://techcrunch.com/2013/03/05/pew-twitter-is-a-mainstream-liberal-but-a-conservative-wonk/
.
7. คิดว่าการศึกษาเรื่องนี้มีปัญหาตรง Perception ของความจริงในเฟซบุ๊กกับทวิตเตอร์ไม่เท่ากัน Facebook นั้นถูกครอบงำด้วยอัลกอริธึมที่จัดหน้าฟีด ส่วนทวิตเตอร์ในปัจจุบันถึงจะมีอัลกอริธึมเข้ามาเกี่ยวบ้าง แต่ก็ถูกจัดตามเวลาเสียส่วนใหญ่ (แต่อย่างไรก็ตาม ทั้งสองฝั่งก็ต่างมีปัญหาภาวะการเลือกรับสารของคนด้วยกันทั้งคู่ ทวิตเตอร์นั้นเราเลือกคนที่เราจะฟอลโล่วและสามารถ mute ได้ ส่วนเฟซบุ๊กนั้นก็ echo chamber ต่างๆ)