หลายคนคงรู้ว่ากัมพูชา ลาว และเวียดนาม เคยเป็นอาณานิคมฝรั่งเศส เรียกว่า อินโดจีนฝรั่งเศส การเรียนสัปดาห์นี้ทำให้เราตื่นเต้น เพราะว่าเป็นหัวข้อวัฒนธรรมฝรั่งเศสในกัมพูชา (รวมถึงกัมพูชาในฝรั่งเศส) เราเรียนสายศิลป์-ฝรั่งเศสมาตอนม.ปลาย มีความผูกพันกับอินโดจีนฝรั่งเศส เรียนลาว เรียนเขมร เพื่อนสนิทเป็นเวียดนาม อยู่สกลนคร มีชุมชนคนเวียดนาม กินอาหารเวียดนามมาตั้งแต่เกิด

อิทธิพลของฝรั่งเศสในภาษาลาวกับเขมร สังเกตที่ในภาษาไทยจะเลียนเสียงหรือทับศัพท์แบบภาษาอังกฤษ แต่ลาวกับกัมพูชาจะยืมเวอร์ชันฝรั่งเศส หรือเรียกปากกาว่า บิ๊ก เหมือนกัน (มาจากชื่อยี่ห้อ Bic) เป็นต้น อีกหนึ่งข้อมูลสนุก ๆ ที่เจอคือ เวลาทำงานของทางราชการกัมพูชา วันจันทร์-ศุกร์ เวลา 07.30-11.30 น. และ 14.00-17.00 น. มันแบ่งเป็นสองช่วงเหมือนฝรั่งเศสเลย อิทธิพลฝรั่งเศสชัดเจน มีหยุดพักกลางวัน ถ้าเป็นนักเรียนก็กลับบ้านไปกินข้าวอาบน้ำได้เลย

เอาล่ะ เข้าเรื่องอาหารฝรั่งเศสในอินโดจีนกันเถอะ

หลายคนคงรู้จัก ขนมปังรูปร่างยาว ๆ แข็ง ๆ ซึ่งขึ้นชื่อของฝรั่งเศส เรียกว่า Bagette บาแกต ขนมปังนี้ได้แทรกซึมไปในอาหารของอินโดจีนฝรั่งเศส นำมากินกับอย่างอื่น ลดขนาดให้สั้นลง แป้งไม่แข็ง ผ่ากลาง ยัดไส้เข้าไป หมูยอ หมูสับ กุนเชียง ฯลฯ กินร้อน ๆ เมนูนี้ในลาวเรียก ข้าวจี่ ซึ่งคนละอย่างกับข้าวจี่ที่เอาข้าวเหนียวไปย่างไฟนะ (บ้านเราทำข้าวจี่สูตรทอด) ในกัมพูชาเรียก บัตเต ปาเต ในเวียดนามเรียก บั๋นหมี่

ที่บ้านเราสกลนคร อย่างที่บอกว่ามีชุมชนคนเวียดนาม เราโตมากับอาหารเวียดนามโดยที่ไม่รู้ตัวเลย และมันมีหลายชื่อมาก ๆ จะขอแทรกชื่อเท่าที่นึกออก

เมนูบั๋นหมี่/บัตเต/ข้าวจี่นี้ในสกลนครเรียกว่า ขนมปังญวน ขนมปังเวียดนาม บ้างก็เรียกว่าขนมปังยัดไส้ บอกเลยว่าขนมปังญวนต้องกินกับไข่กระทะเท่านั้น มักกินเป็นอาหารเช้า และเราเป็นคนไม่กินซอส ก็ต้องบอกคนขายเสมอว่าไม่ใส่ซอสพริกนะ

อีกสิ่งที่เราชอบกินมาก ๆ คือ ข้าวเปียกเส้น ต้มเส้น ก๋วบจั๊บญวณ ซึ่งคิดว่าอาจมีรากเดียวกับเฝอ เมนูนี้ที่กรุงเทพฯ ก็หากินได้ไม่ยากเท่าไร แต่เมนูที่หากินที่อื่นไม่ได้ คือ ข้าวต้มแกว ข้าวต้มหมู เราชอบกินเป็นข้าวเช้าก่อนไปโรงเรียน เพื่อนสนิทเชื้อสายเวียดนามของเราบอกว่ามันเรียกว่า แบ๋งจึง อาหารขึ้นชื่อของจังหวัดเราที่เป็นอาหารเวียดนามยังมี แหนมเนือง เปาะเปี๊ยะ กับ ข้าวเกรียบปากหม้อ ซึ่งแยกย่อยไปอีกนะ แบ๋งดา (กรอบ) แบ๋งก๋วน (นิ่ม) อันนี้ก็ชอบกิน

ข้าวต้มแกว ที่มา: https://www.khaosod.co.th/monitor-news/news_754020

ข้าวเกรียบปากหม้อ ที่มา: https://www.paiduaykan.com/travel/ปากหม้อปารีส

อาหารเวียดนามเหล่านี้ที่กล่าวมาแพร่กระจายไปในลาว กัมพูชา และไทย เราโตมากับอาหารเวียดนาม เป็นของที่ชอบกินทั้งนั้น คิดว่าเป็นอาหารทั่วไปจนกระทั่งย้ายมาเรียนกรุงเทพฯ และรู้ว่าที่จังหวัดอื่นไม่มี ถามเพื่อนเพื่อนบอกไม่รู้จัก… ความรู้ใหม่เลยแหละ เพราะฉะนั้น ถ้าใครอยากกินอาหารเวียดนาม (แบบที่ไม่ไปเวียดนาม) ก็ไปสกลนครได้ มีขายอยู่ทั่วไป ขอโปรโมทเล็ก ๆ หรือจังหวัดอื่นในภาคอีสานก็ย่อมได้